Acay, Hilal2021-06-092021-06-0920182147-68452147-6845https://app.trdizin.gov.tr/makale/TXprM01UazBOQT09/yenilebilen-yabani-mantar-morchella-esculenta-l-pers-nin-besinsel-kalitesi-ve-biyoaktif-ozelliklerinin-degerlendirilmesihttps://dergipark.org.tr/tr/pub/mantar/issue/39914/400027https://hdl.handle.net/20.500.12514/2504Türkiye zengin ve yenilebilen bir makrofungus çeşitlilğine sahiptir. Bu çalışma, Mardin’de doğal olarak yetişen Morchella esculenta (L.) Pers.’nın kimyasal kompozisyonu, yağ asitleri, aminoasitleri ve biyoaktif özellikleri içeren parametreleri belirlemeyi amaçlamaktadır. Protein, karbonhidrat, yağ, kül, diyet lif ve enerji içerikleri sırasıyla 20.64 g/100 g·dw, 75.1g/100 g, 3.25/100 g, 12.4 g/100 g, 30.4 g/100 g ve 4257 kcal/100 g, bulunmuştur. Linoleik, oleik ve palmitik asit gibi yağ asitleri oldukça fazlaydı. Temel amino asitler arasında en yüksek valindi ve onu threonin takip etti. β-karoten-linoleic asit metoduyla en yüksek total antioksidan aktivite metanol ekstraktında belirlendi (67.21 mg/ml). En yüksek DPPH radikalini giderme aktivitesi 89.22 mg/ml ile hekzan ektraktında elde edildi. Diğer taraftan, en yüksek antimikrobiyal aktivite Pseudomonas aeruginosa ATCC 27853 ‘a karşı (10 mm) hekzan ekstraktında elde edildi. Sitotoksik aktivitenin potansiyelinin konsantrasyon ve eksraktların solvent tipine bağımlı olduğu bulunmuştur. Etil asetat eksraktı 550 μg/ml (99.82 %) konsantrasyon değerinde (99.82 %) PC-3 hücre hattına karşı IC50 264.33 (μg/ml ) ile önemli inhibisyon etkisi göstermiştir. Sonuçta, günlük besin olarak kullanılan bu mantar yeni ilaç geliştirmek için ve kanser terapisinde bir çeşit tedavi kaynağı olabilir, ve ayrıca, M. esculenta organik ekstrakları biyoaktiviteyi teşvik eden maddeler içerebilir.tr10.30708/mantar. 400027info:eu-repo/semantics/openAccessMorchella esculenta, kimyasal, bioaktif özellikler, yabani mantarlarMorchella esculenta, chemical, bioactive properties, wild mushroomsArticle9295105397194