Kürt Dili ve Edebiyatı Bölümü Koleksiyonu

Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/20.500.12514/73

Browse

Now showing 1 - 3 of 3

ZAZAKÎ DE BABETÊ HECEYAN
(e-Şarkıyat İlmi Araştırmalar Dergisi, 2021) Kırkan, Ahmet
ece bi venganê vokalan reyde yeno sazkerdene û hûmarê heceyanê çekuyan goreyê hûmaranê vokalan yeno tesbîtkerdene. Heceyêke de tena yew heb vengo vokal zî eşkeno hece bibo. Na xebate de babetê heceyanê zazakî ameyê analîzkerdene. Heceyê zazakî goreyê taybetmendîyanê vokalan û konsonantan cîya şekilan a yenê tesnîfkerdene. Amancê na xebate goreyê vilabîyayîşê venganê vokal û konsonantan heceyanê zazakî dabeşkerdiş, analîzkerdiş; vengê ke çekuyanê zazakî de coda û onset de ca gênê tesbîtkerdiş, taybetmendîyanê nê heceyan tehlîlkerdiş o. Tayê heceyî goreyê krîteranê ziwannasîye sey heceya îdeale yenê namekerdene. Mîyanê xebate de babetê heceyan, goreyê na heceya îdeale ameyê îfadekerdene. Coda de û onset de bi kewtişê vokalan reyde gemînate konsonantî yênê meydan. Nê vengî zazakî de reya verêne na xebate de ameyê tesbîtkerdene. Heman şekil de tayê fekanê zazakî de xêncê di-konsonantan, dîftongî zî yenê meydan. Labelê nê her di tewirî zî sey heceyê musteqîlî nêhesibîyênê û hînterlandê nê heceyan goreyê heceyanê bînan zaf teng o. Xebate de gama ke babetê heceyan îzah bibê, nê faktoran kes eşkeno bi rehetî fehm bikero.
Zazakî de Ergatîvîte
(Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2021) Kırkan, Ahmet
Ergativite ve bunun cümleler üzerindeki etkisi, diller arasındaki büyük farklardan biridir. Ergativite, Farsça gibi dillerde herhangi bir tesiri kalmamıştır ama Zazacada halen etkisini sürdürmektedir. Lakin Zazaca da tam ergatif bir dil değildir. Zazacada ergativite sadece geçmiş zamanda kalmış olup, bu anlamda Zazaca yarım-ergatif bir dildir. Bu çalışmanın amacı Zazacada ergativiteyi açıklamaktır. Çalışmada bazen Zazaca ve Kurmancca karşılaştırmalı olarak verilmiştir. Zazacada eski dillerde olan arkaik özellikler kalmış ve korunmuştur. Çalışmada ergativite geçişli ve geçişsiz fiil çekimlerine bağlı olarak açıklanacaktır. Bu çalışmada standart Zazaca kullanılmıştır. Çünkü bazı ağızlarda ergativite ortadan kalkmaktadır.
ZAZAKÎ DE ÎNTERJEKSÎYONÎ Û FONKSÎYONÊ ÎNAN
(e-Şarkıyat İlmi Araştırmalar Dergisi, 2020) Kırkan, Ahmet
Ziwanî de hîn qaydeyê taybetî estê û ziwan mabênê însanan de seba têkilî ronayîşî wasitayêko siruştî yo. Her ziwanî de awanîyê dîyarkerdeyî estê û ziwan sayeyê nê awanîyan fonksîyonê xo yê komunîkasyonî îcra keno. Înterjeksîyonî zî mîyanê pergalê ziwanî de unsuranê wayîrê awanîye û wezîfedaran ra yê. Labelê înterjeksîyonî, goreyê unsuranê bînî yê ziwanî cîya yenê şuxulnayene. Înterjeksîyonî, mewcûdî ramojnayîşî ra zêde, mabênê mewcûdan de têkîlî saz kenê. Zazakî de zî terefê hestî û heyecanî yê komunîkasyonî bi înterjeksîyonan reyde yeno îfadekerdiş û înterjeksîyonî ziwanan de goreyê qaydeya keda tewre kêmî yenê meydan. Heta nika Zazakî de mijara înterjeksîyonan ser o zaf xebatî nêameye kerdene. Kitabê gramerî ke Zazakî ser o ameyênuştiş de, agahîyê ke derheqê înterjeksîyonan de yê, tena tesbîtkerdişê mana û çekuyanê înterjeksîyonan ra teşekul kenê. Amancê na xebate, înterjeksîyonê ke hest û fikranê qalîkerdoxî îfade kenê, hete şuxulnayîşî, mana û fonksîyonî ra analîzkerdiş o. Înterjeksîyonî ge ge çekuyêke ra yenê meydan û qasê cumleyêke mana îfade kenê. Zazakî de tesbîtkerdişê înterjeksîyonan û nê çekuyan mîyanê cumle de şuxulnayiş muhîm o. Seba ney kitabanê ziwannasîyê ke cîya ziwanan de ameyênuştiş ra û kitabanê edebî yê Zazakî ra îstîfade bîyo.

Browse

Browsing Kürt Dili ve Edebiyatı Bölümü Koleksiyonu by Author "Kırkan, Ahmet"