Browsing by Author "Demiralp, Ferhat"

Now showing 1 - 1 of 1

A suggestion of braille alphabet for syriac language: Unified syriac braille alphabet
(Mardin Artuklu Üniversitesi, 2019) Demiralp, Ferhat; Toprak, Mehmet Sait
Geçtiğimiz 20 yıl boyunca, ırksal, etnik ve anadilde eğitim konusunda geniş tartışmalar yaşanırken, temsili olmayan milletlerdeki görme engelli bireylerin kendi anadillerinde okuma-yazma öğrenmeleri hiç gündeme gelmemiştir. Oysaki sözde anadil hak savunuculuğunu yapan sivil toplum kuruluşları, Birleşmiş Milletler, UNESCO gibi kuruluşlar ve akademik camiada bu tartışmalar nedense hiç gündeme gelmemiştir. Bu çalışmada prototip olarak sunmuş olduğum Süryanice Dilinin (Batı ve Doğu Lehçeleri) Birleşik Syriac Braille Alfabesi teklif edilmektedir. Merkezi bir politikaya sahip olmayan ve birçok ülkeye dağılmış olan Süryaniler de hiçbir zaman kendi görme engellileri için bir Süryani Braille Alfabesi geliştirmemişlerdir. Hal böyleyken Irak Kürt Bölgesel yönetimin de Süryanicenin resmi dil olarak tanınmasına rağmen Süryani dilbilimcileri ve özel eğitimcileri yaşadıkları yerlerdeki görme engelli Süryaniler için bir eğitim politikası geliştirmeyerek bu gruptaki insanları yok saymışlardır. Biz bu araştırmaya başladığımızda çıkış noktamızın temeli, politik tartışmaları bir kenara bırakarak, aslında temsili olmayan milletlerde ki görme engellilerin temel haklarından biri olan "anadilde okuma-yazmayı eğitim hakkı" olmuştur. Bu çalışma 2016 yılında Mardin Artuklu Üniversitesi, Türkiye'de Yaşayan Diller Enstitüsü, Süryani Dili ve Kültürü Anabilim Dalında başlamıştır. Çalışmamızda Süryani Dili'nin tüm lehçelerini ayrı ayrı inceledik. Farklı diyalektleri konuşan Süryanilere internet üzerinden ulaştık ve Mardin şehrinde yaşayan Süryanilerle de yüz yüze gelinerek örnek ses kayıtları alınarak, fonetik ve fonemler analiz edildi. Ardından IPA standartları çerçevesinde ve UNESCO'nun görme engellilerle ilgili yapılan çalışmalar dikkate alınarak Süryanice Braille Alfabesine karşılık gelecek Braille hücreleri yeniden sembolize edilmiştir. Böylelikle Süryanice Braille Alfabesinin tüm lehçeleri için standart bir çerçevenin oluşturulmasıyla bir prototip oluşturulmuştur. Bu prototip Süryanice dil bilimcileri ve özel eğitimcilere sunularak geliştirilmesi için bir temel teşkil edilmesi arzulanmıştır. Oluşturulan bu standart prototip ile, Türkiye'de yaşayan Kürt ve Türk kökenli görme engelli üzerinde test edilmiş olup, bir yabancı dil öğretimi konusunda okuryazarlık hususunda bir başarı sağlamıştır. Böylelikle farklı etnik kökene sahip görme engellilere ikinci dil öğreniminde başarı elde edildi. Tüm bu çalışmalar ışığında Viewing Fingers adlı bir yazılım geliştirilerek var olan Süryanice yazıları Süryanice' den Braille Text'e hızlıca dönüştürmek içinde de bir yazılım geliştirilmiştir.