Browsing by Author "Turan, Mustafa"

Now showing 1 - 2 of 2

BİR HÂFIZ DÎVÂNI ŞERHLERİ DERLEMESİ: ZÂHİD BİN MUHAMMED VE ESERİ
(2019) Şahin, Esma; Turan, Mustafa
Osmanlı şerh geleneğinde en rağbet gören eserlerden biri şüphesiz Hâfız-ı Şîrâzî (ö.792/1390[?])’nin Dîvân’ıdır. Osmanlı şairlerinin büyük bir hayranlıkla takip ettikleri ve gerek Osmanlı gerek İran topraklarında tarih boyunca beğeniyle okunan bu usta şairin şiirleri yüzyıllarca şerhler yapılmak suretiyle anlaşılmaya/anlatılmaya çalışılmıştır. Hâfız’ın şiirlerine yapılan meşhur tam şerhler Sürûrî (ö.969/1561-62), Şem‘î (ö.1011/1602-1603) ve Sûdî (ö.1007/1599) ile 19. yüzyılda Konevî (ö.1244/1828-29)’ye aittir. Bu şerhler dışında farklı yüzyıllarda Hâfız’ın şiirlerine yapılan tercümeler ve kısmî şerhler de mevcuttur. Şerh literatürü içinde birden fazla eserden derlenen bölümlerin bir arada şerh edildiği eserlerle sıkça karşılaşılırken aynı esere yapılmış iki farklı şerhin bir araya getirildiği örneklere pek rastlanmaz. Bu anlamda özgün olarak değerlendirilebilecek eserlerden biri yine Hâfız Dîvânı için ortaya konmuştur. Dîvân’a Surûrî ve Şem‘î tarafından yapılan şerhlerin bir araya getirilip derlendiği bu eser 16. yüzyıl sonlarında (1005/1597) Zâhid bin Muhammed tarafından kaleme alınmıştır. Eserin bilinen tek nüshası Süleymaniye Kütüphanesi Nuruosmaniye 3962 numarada kayıtlıdır. Bu makalede Zâhid bin Muhammed ve eseri tanıtılmaya çalışılmıştır.
Zâhid Bin Muhammed'in Kitâb-ı Şem'î ve Sürûrî 'Alâ Dîvân-ı Hâfız adlı eseri (vr.201b-225a arası inceleme- metin)
(Mardin Artuklu Üniversitesi, 2019) Turan, Mustafa; Şahin, Esma
Osmanlı döneminde meşhur İran şairi Hâfız-ı Şirâzî'nin Dîvân'ına pekçok şerh yapılmıştır. Şem'î, Sürûrî, Sûdî ve Konevî bu dîvâna şerh yazan kişiler arasındadır. Zâhid bin Muhammed ise Şem'î ve Sürûrî'nin şerhlerini bir araya getiren bir mürettiptir. Bu çalışmada ?afız-ı Şirâzî Dîvânı'na Şem'í ve Sürurí'nin yapmış olduğu şerhlerin Zahid bin Muhammed tarafından bir araya getirilerek derlenen metnin "201b-225a" varakları arası transkripsiyonlu şekliyle yazılmış olup incelenmiştir. Eserin bilinen tek nüshası Süleymaniye Kütüphanesi Nuruosmaniye 3962 numarada kayıtlıdır. Bu çalışmayla Hâfız'ın gazellerine Şem'î ve Sürûrî tarafından yapılan şerhlerin bir arada değerlendirilebilmesine imkân sağlayan bu eserin bir bölümü açığa çıkarılmış ve Zâhid bin Muhammed'in eseri tertip etme şekli ortaya konmaya çalışılmıştır. Tarafımızdan yapılan çalışma metnin sadece bir bölümü olup eser bir bütün olarak değerlendirilememiştir. Metnin tamamının çeviriyazısının yapılması neticesinde eser daha iyi bir biçimde incelenip daha doğru sonuçlar ortaya konulabilecektir.