Browsing by Author "Yaman, Hakan"

Now showing 1 - 1 of 1

SEYF-İ FERGÂNÎ VE GAZELLERİNDE AŞK, ÂŞIK, MAŞUK
(2019) Yaman, Hakan
Seyf-i Fergânî, XIII. yüzyılın ikinci çeyreğinde Fergânada dünyaya gelmiştir. Bir süre Tebriz’de kaldıktan sonra Anadolu’ya gelmiş ve Aksaray’da ikamet etmiştir. Ömrünün sonuna kadar bu şehirde yaşayan ve bir iki şiir dışında zamanın hükümdarlarını, emirlerini ve devlet erkânını övmeyen mutasavvıf bir şairdir. Seyf-i Fergânî’nin hayatı ve eğitimi hakkında kaynaklarda ve kendi divanında fazla bilgi yoktur. Yazmış olduğu ârifâne, âşıkâne, tasavvûfi ve nasihat içerikli şiirleri başta olmak üzere, ayet ve hadislerden iktibas yapması, peygamber kıssalarına telmîhte bulunması, arûz, kafiye ve edebî sanatlara olan hâkimiyeti, başta Sa‘dî olmak üzere Senâî, ‘Attâr, Rûdekî gibi kendisinden önceki usta şairlerin şiirlerine cevap vermesi, nazire yazması ya da atıfta bulunması; özellikle de Sa‘dî’ye yazmış olduğu şiirleri onun iyi bir eğitim aldığını göstermektedir. Kaside, kıta, gazel ve rubâi nazım türlerinden müteşekkil 10.277 beyitten oluşan bir divanı vardır. Bu divan Zebîhullah Safa tarafından 1392 (2013) yılında Tahran’da yayımlanmıştır. Çalışmamız bu baskı esas alınarak yapılmış olan Seyf-i Fergânî’nin Gazellerinin İncelenmesi (Doktora Tezi) adlı çalışmadan faydalanılarak yapılmıştır. Seyf-i Fergânî hakkında kısaca bilgi verildikten sonra şairin gazellerinde aşk, âşık ve maşuk ile ilgili düşünceleri örnek beyitler verilerek incelenmiştir. Seyf’in şiirlerinde âşık ve maşuk ilişkisi genel itibariyle ilahî aşk için kullanılmıştır. Ancak ilahî aşk dışında kullanımlar da vardır. İlahî aşk içerikli şiirlerinde, gerçek sevgili olan Allah’a, ancak ilahî aşkla kavuşulabilir