Yaşayan Diller Enstitüsü

Permanent URI for this communityhttps://hdl.handle.net/20.500.12514/13

Browse

Now showing 1 - 4 of 4

Di Çîroka Bilbilê Hizar Awaz de Peyvsazî
(Mardin Artuklu Üniversitesi, 2013) Bor, Abdullah
Di çîrokek ji herêma çolemêrgê de peyvsazî an dariştina peyvan mijara vê xebatê ye. Di vê xebatê de armanca me di vê çîroka gelerî de lêgerîn û lêkolînek biçûk bikin û vê çîrokê ji aliyê dariştina peyvan ve vekolin. Ji bo vê armancê me pêşiyê mijar di çend pirtûkên rêziman de ber çavan re derbas kir. Ji pirtûkan nîşe girtin,ev nîşe rêz kirin,mînak jî zêde kirin. Kurtebejek diyar kir. Paşê jî di çîroka ku ji aliyê hevalê me yê ezîz ,Omer Dilsoz ve hatiye berhevkirin a bi navê Bilbilê Hizar Awaz de peyv ji aliyê sazbûnê ve ji hev cuda kirin. Di vê cudakirinê de em li ser peyvên pêkhatî û hevdudanî rawestiyan. Çîrokbêjê vê çîrokê Hecî Cebraîlê Gûzereşî ye. Çîrok di sala 2002an de hatiye guhdarkirin û nivîsîn. Di vê çîroka gelerî de gelek bêje wek dewkî hatine nivîsîn ,hinek jî da ku em bikaribin wan ji hêla sazbûnê ve diyar bikin bi awayê nivîskî hatine rêzkirin. Lê belê bi tu awayî me dest neda naveroka çîrokê.
Hilweşangerî di Berhemên Hesenê Metêyî da
(2022) Ergün, Zülküf
Hesenê Metê yek ji wan nivîskarên kurd ên xerîbîyê ye ku xwedî şêwaz û rêbazeke taybetî ya edebî ye. Nivîskar di bin karîgerîya postmodernîzmê da li dijî vegêranên mezin û binyadên sîyasî û îdeolojîk ên civak û edebiyata kurdî bi rêbaza xwe ya hilweşanger derdikeve pêş û bi vî alîyê xwe jî di edebîyata kurdî da cihekî resen ji xwe ra çê dike. Ev gotar ji bo nîşandana vî alîyê wî hatîye nivîsîn. Ji ber vê çar pirtûkên wî yên çîrokan û pênc roman û romanokên wî hatine vekolîn. Di encama vê vekolînê da derket ku nivîskar di piranîya çîrok, roman û romanokên xwe da binyadên gotara marksîst, serok û partîyên otorîter, nivîskarên qure, pêgîr û kêrnehatî, karakterên ronakger û gotara dînî hildiweşîne û bergeheke nû li ber edebîyata kurdî vedike. Metê dema vê dike hertim bi şêwazeke îronîk berê xwe dide van dîyardeyan û ji teknîka xewnê, berevajîkirina karakterên dîrokî û têkelkirina xewn û rastîyê sûd werdigire. Ji vî alîyî ve berhemên Hesenê Metêyî vekirî ne û rê li ber xwendevanên çalak vedikin da ku ew jî bibin beşek di afirandina manayên deqên edebî da.
MINTIQAYA GURIZE RA HÎRÊ MESELYÎ
(Mardin Artuklu Üniversitesi, 2017) Abdulkadir ÖZTÜRK
Na xebata mi, hîrê meselyan ra yena meydan. Nê meseleyan ra meselo yewin Meselê Loqman Hekîmî yo. Seke çimeyan de ravêreno; no mesel, meselê hetê Adana/Tersusî ya. Coka sembole Tersusî Şahmaran o. Nê meselî de heyatê Lokman Hekîmî ra behs beno û Loqman Hekîm werdîkîn1 ra heta ke bîyo Loqman Hekîm, çi gurwey ameyê ci sere û çi sêsî2 dîyê ew ey ra tepîya Şahmaran çi yo kam o behsê ci beno. Meselo diyîn de meselê ―Osmon Axa û Ayibî‖ esta. No mesel zî şarî mîyan de bîyo vila û zaf cayan de yeno vatene. Labelê no mesel seke axayê dewa Gurize û dewijanê ci ser ra ravêrda. No semed ra kesê ke na mesel mîyan de ravêrenê şarê Gurize yê. Meqsedê vatena nê meselî qand o ke ê yê ke goşdarî kenê ci ra nesîhet û îbret bîgîrê yo. Meselo hîreyinî de meselê ―Hîre Nesîhetî‖ esto. Nê meselî de zî seke vajêno yew hetên dê Anadolu de ameyo meydan. Nê meselî de yew kalekêno zanaye, yew lajekêno feqîr û yew zî maya lajekî esta. Lajek, hetê kalekî de gurweyeno û heqê xo ya pîya hîre nesîhetî zî gêno. Heqê lajekî tayê beno labelê ê nesihetê ke girotê bi înana beno zengîn.
Yaşar Kemal’in bir denemeci olarak portresi
(2014) Ergül, Selim Temo
Daha çok edebî yapıtları ve röportajlarıyla tanınan Yaşar Kemal’in denemeci yönünün gölgede kaldığı gözlemlenmektedir. Yazarın çeşitli süreli yayınlarda yayımlanan düzyazıları, onun düşünsel serüveni açısından önemli veriler sunmaktadır. Yarım yüzyılı geçen bir süreçte yayımlanan bu yazılarda halk dili, argüman üretmede sıklıkla başvurulan bir kaynak olarak öne çıkmaktadır. Gerçeklik algısını da belirleyen bu dil ile onu var eden kültür, yazar tarafından bir model olarak yeniden düzenlenmiştir. Yerel sorunlardan küresel çaptaki sorunlara kadarki duruş, “Anadolu modeli” diye adlandırdığımız yapı içinden okunabilir. Bu anlamda Yaşar Kemal’in romanları için sıklıkla dile getirilen “Anadolu’yu dünyaya taşıma” belirlemesinin, denemelere “dünyayı Anadolu içinden okuma” biçiminde yansıdığı ileri sürülebilir. Bu Anadolu, dünya kültürünün bir parçasıdır ve ancak korunan bir doğa ile birlikte düşünülmelidir. Yeni çağa, moderniteye özgü pek çok kavram ve durum, bu modelin diline “çevrilir.” Tekrar ve abartı gibi öğelerin öne çıktığı çeviri etkinliğinin belirlediği söylem, gerçekliği açıklama ve yorumlamanın aracına dönüşür. Bu dil ve onu var eden kültür, sanat ve yaratıcılık için de temel kaynakların başında gelir. Yazarın yabancılaşmayı makineyle ilişkiden çok “insan asliyeti”ni belirleyen hümanist halk kültüründen kopmak olarak tanımlaması, bu algının tipik çıkarımlarından birisidir. Bu çalışma, Yaşar Kemal’in düzyazılarından hareketle onun doğa, kültür ve sanatsal yaratım çerçevesinde beliren farklı bir portresini ortaya çıkarmaya odaklanmaktadır.

Browse

Browsing Yaşayan Diller Enstitüsü by Department "MAÜ, Enstitüler, Yaşayan Diller Enstitüsü, Kürt Dili ve Kültürü ABD"