Sanat Tarihi Bölümü
Permanent URI for this communityhttps://hdl.handle.net/20.500.12514/42
Browse
Browsing Sanat Tarihi Bölümü by Journal "AKDENİZ SANAT DERGİSİ"
Now showing 1 - 2 of 2
- Results Per Page
- Sort Options
Article Bizans Dönemi El Yazması: Topkapı Sarayı G.i.8 Nüshası Resimlerindeki Alegorik Unsurlar(AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ, 2019) NECLA KAPLANBugün Topkapı Sarayı Müzesi’nde G.İ.8 numarada kayıtlı bulunan Bizans Dönemi Resimli Oktateukh el yazması 12. yüzyıla tarihlendirilmektedir. Bizans İmparatoru I. Aleksios Komnenos’un (1081-1118) oğlu Porfirogennetos İsaakios Komnenos tarafından hazırlanan eser, Yunanca küçük harflerle yazılmış Eski Ahit’in ilk sekiz kitabını içeren 569 sayfalı ve 301 resimli bir el yazmasıdır. Eserde geçen hikâyeler resimlerle görselleştirilmiştir. Bazı hikâyelerin resimlenmesinde alegorik unsurların kullanıldığı dikkat çekmiştir. Söz konusu nüshada görülen alegorik figürler bildiri konusu olarak seçilmiştir. Genişletilmiş bir metafor, soyut kavramın resim diline dönüştürülmesi, başka bir şey söylemek anlamına gelen alegori, dini bağlamda kullanıldığında bir hikâyenin ya da sanat eserinin teolojik değerlerinin sembolü olarak yorumlanması, görsel olarak anlatılması şeklinde tanımlanabilir. Alegori; antikçağ, ortaçağ, rönesans metinlerinde, tiyatroda ve resimde de tercih edilmiştir. Ortaçağ kitap ve duvar resimlerinde, kilise süslemelerinde soyut kavramın veya olgunun anlaşılmasını sağlamak için basitleştirilerek kullanılmıştır. Topkapı Sarayı G.İ.8 Oktateukh el yazmasında; “Âdem’in Hayvanlara İsim Vermesi” sahnesinde Kartal, “Musa’nın Nehirde Bulunması ve Rab’bin Musa’ya Vadedilen Toprakları Göstermesi” sahnelerinde Güvercin ve “İlk Doğanların Ölümü Belası” sahnesinde Yılan figürleri görülmektedir. Çalışmada, Eski Ahit konulu Bizans el yazmasında geçen hikâyeleri görselleştiren resimlerde görülen Kartal, Güvercin, Kuğu ve Yılan figürleri neyi ifade ediyor? sorusuna yanıt aranacaktır. Metin resim ilişkisi göz önünde bulundurularak figürlerin ikonografik ve alegorik anlamları irdelenmiş, sembolik ifadeleri açısından resmin çözümlemesi yapılmıştır. Bildirinin amaçlarından biri Bizans resim sanatını temsil eder nitelikteki söz konusu el yazmasının resimlerinde görülen alegorik unsurlara dikkat çekmek ve ikonografik açıdan irdelemektir. Diğer önemli amacı ise el yazmasındaki bu alegorik unsurların sembolik anlamlarına değinmektir.Article Diyarbakır Çermik Kaplıcası: Mimari ve Tarihi Dönem Analizi(AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ, 2019) Yeşilbaş, EvindarÇermik Kaplıcası, Diyarbakır’ın Çermik İlçesinde, Hamambaşı Mevkiinde, Diyarbakır, Şanlıurfa ve Elazığ illerine ulaşımı sağlayan karayollarının kesişim noktasında yer almaktadır. 277 ada, 3 parsel numarası ile kayıtlı kaplıca kuzey-güney doğrultuda uzanır vaziyette kareye yakın bir alan üzerine oturmaktadır. Efsaneye göre kaplıcanın İslam fethinden önce yapıldığı sanılmaktadır. Çermik sıcak su kaynağının ise, çok daha eskiden beri var olduğu ve bir ara kuruduğu, Yukarı Dicle ve Fırat Bölgesinin en iyi yerli kaynağı olduğu Süryani Rahip Mar-Yeşuva’nın “Vakayinamesi”’nden öğrenilmektedir. Çermik Hamamının son dönem müdahaleleri ile büyük oranda değiştiğini söylemek mümkündür. Yapının hem dış hem de iç kısımlarına yapılan eklentiler hamamın mimari karakterini değiştirmiştir. Ancak mevcut yapının varlığına yönelik bilgiyi Osmanlı Döneminde en erken Evliya Çelebi’nin, ünlü “ Seyehatname “sinde Çermik hakkında; ılıcaların bulunduğu, yeşillik, medeni ve güzel bir şehir olduğundan söz etmesi ile öğrenmekteyiz. Yapının bugünkü haliyle plan tipine bakıldığında çifte hamam plan tipinde olduğu görülmektedir. Yapının kesin inşa tarihini ortaya koyan herhangi bir belge bulunmamakla birlikte ilk inşa döneminde tek hamam yapısı ile Osmanlı Dönemi eseri olduğunu düşünmekteyiz. Çermik Hamamı’nın ilk nüvesi olduğunu düşündüğümüz erkekler bölümü, “Yıldızvari Sıcaklıklı Tip” olarak tanımlanan ve Anadolu’da farklı dönemlere ait birçok örneğinin bulunduğu plan tipine sahiptir. Daha sonra ihtiyacı karşılaması için eklendiğini düşündüğümüz kadınlar bölümü ise kare sıcaklıklı bölümü ile münferit bir plana sahiptir. Halk arasında Çermik Kaplıcaları, Çermik Hamamı, Melike Belkıs Kaplıcaları isimleri ile anılan yapı, şifalı sularından kaynaklı yerli halkın faydalandığı sosyal içerikli bir komplekstir. 22.04.2016 tarih ve 3916 sayılı karar ile Diyarbakır Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından tescil edilen yapı, şimdiye kadar detaylı bir araştırmaya konu olmamıştır. Bu çalışmada Çermik Kaplıcası’nın mimari özellikleri detaylı bir biçimde anlatıldıktan sonra mevcut mimari özellikleri ile karşılaştırma örnekleri dikkate alınarak tarihi dönem analizi yapılacaktır.