The Effect of Cooking Activity on the Mental Health of Addicted Individuals

Abstract

Bu çalışma, gastronomi atölyesi kapsamında gerçekleştirilen yemek pişirme etkinliklerinin, bağımlılık tedavisi gören bireylerin yaşadıkları psikososyal değişim ve dönüşümleri keşfetmeyi amaçlamaktadır. Nitel araştırma modeliyle tasarlanan bu çalışmada, katılımcı gözlemleri, kurumdaki uzman psikologlarla yapılan yarı yapılandırılmış yüz yüze görüşmeler ve destekleyici psikolojik ölçek uygulamaları bir araya getirilerek çok katmanlı bir veri toplama stratejisi uygulanmıştır. Bulgular, mutfak temelli müdahalelerin altı temel boyutta anlamlı değişimler yarattığını ortaya koymaktadır. Bunlar; 'Öz güven ve öz değer, sosyal boyut ve aidiyet duygusu, duygu düzenleme ve psikolojik rahatlama, gelecek perspektifi ve umut, davranışsal içselleştirme, sorumluluk bilinci ve katılım' temalarıdır. Bu bulgular yemeğin sadece bir beslenme aracı değil; bireyin kimliğini yeniden inşa edebileceği, sosyal aidiyetini pekiştirebileceği ve psikolojik olarak rahatlama sağlayabileceği terapötik bir araç olduğu araştırma bulgularıyla güçlü biçimde temellendirilmiştir. Bu dönüşümler, pozitif psikolojinin PERMA modeli (Pozitif Duygu, Katılım, İlişkiler, Anlam, Başarı) çerçevesinde kavramsallaştırılmıştır ve mutfak faaliyetlerinin psikolojik iyilik hali ile yeniden sosyal entegrasyonu destekleyici rolüne işaret etmiştir. Gastronomi atölyesi yalnızca mesleki eğitim süreci olarak değil; kimliğin yeniden inşası, sosyal bütünleşme ve psikolojik iyilik halini teşvik eden çok boyutlu bir müdahale alanı olarak değerlendirilmektedir. Bulgular, grup temelli mutfak müdahalelerinin bağımlılıktan kurtulma sürecinde düşük maliyetli, kültürel olarak uyarlanabilir ve etkili bir psikososyal destek modeli sunabileceğini göstermektedir. Ayrıca, rehabilitasyon merkezleri, sosyal hizmet uygulamaları ve gastronomi eğitimi alanlarında politika üreticilere yön verebilecek uygulanabilirlik potansiyeli taşımaktadır.This study aims to explore the psychosocial changes and transformations experienced by individuals undergoing addiction treatment through cooking activities conducted within the scope of a gastronomy workshop. Designed using a qualitative research model, the study employed a multi-layered data collection strategy by combining participant observations, semi-structured face-to-face interviews with professional psychologists at the institution, and supportive psychological scale assessments. The findings reveal that kitchen-based interventions produce meaningful changes across six key dimensions: self-confidence and self-worth; social connectedness and sense of belonging; emotional regulation and psychological relief; future orientation and hope; behavioral internalization; and sense of responsibility and participation. These findings strongly support the idea that food is not merely a means of nourishment, but a therapeutic tool through which individuals can reconstruct their identities, strengthen their social bonds, and attain psychological relief. These transformations are conceptualized within the framework of the PERMA model of positive psychology (Positive Emotion, Engagement, Relationships, Meaning, Accomplishment), highlighting the supportive role of culinary activities in enhancing psychological well-being and facilitating social reintegration. The gastronomy workshop is thus regarded not only as a vocational training process but also as a multi-dimensional intervention area that fosters identity reconstruction, social integration, and psychological well-being. The results suggest that group-based kitchen interventions may offer a low-cost, culturally adaptable, and effective psychosocial support model in the recovery process from addiction. Furthermore, the findings hold practical implications for policymakers in the fields of rehabilitation centers, social work practices, and gastronomy education.