Özel eğitim sınıfı çalışma koşullarının öğretmenlerin işe yabancılaşmasına etkisi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, resmi okullarda bulunan özel eğitim sınıflarında çalışan özel eğitim öğretmenlerinin çalışma koşullarının işe yabancılaşma düzeylerine etkisini ortaya çıkarmaktır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Araştırma verileri yarı yapılandırılmış görüşme tekniği ile toplanmış, verilerin analizi betimsel analiz tekniğiyle yapılmıştır. Araştırmaya Diyarbakır il merkezinde görev yapan 20 özel eğitim öğretmeni katılmıştır. Çalışma grubu kartopu ve ölçüt örneklem yöntemleriyle belirlenmiştir. Özel eğitim sınıfları çalışma koşullarını diğer branşlardan ayıran noktalar teneffüslerden yararlanma şekilleri, her bir sınıfta iki öğretmenin görevli olması, özel fiziki düzenlemelere ve materyale ihtiyaç duyulması gibi özel koşullar olarak aktarılmıştır. Bu koşulların öğretmenlerin işe yabancılaşmasına etkisini anlamaya dönük sorular hazırlanarak görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırma bulguları incelendiğinde öğretmenlerin yoğun şekilde işe yabancılaşma yaşadıkları, çalışma koşullarının kendilerini olumsuz etkilediği ve bulundukları okullarda çalışmayı istemedikleri ortaya çıkmıştır. Öğretmenlerin işe yabancılaşması konusunda yapılan araştırmalar incelendiğinde özel eğitim öğretmenlerinin diğer branşlara göre daha fazla yabancılaşma yaşadıkları görülmüştür.The aim of this study is to determine the effect of working conditions of special education teachers working in special education classes in formal schools on alienation levels. Phenomenology pattern, one of the qualitative research methods, was used in the research. The research data were collected by semi-structured interview technique and the data were analyzed by content analysis technique. Twenty special education teachers working in Diyarbakır participated in the study. The study group was determined by the snowball and criterion sampling method. The points that differentiate the working conditions of special education classes from other branches are given as special conditions such as the ways of benefiting from breaks, two teachers in each class and the need for special physical arrangements and materials. Questions were prepared to understand the effect of these conditions on the alienation of teachers from work and interviews were conducted. The findings obtained from research were examined, it was revealed that the teachers experienced intense alienation to work, their working conditions negatively affected them and they did not want to work in the schools they were in. When the studies on teacher alienation were examined, it was seen that special education teachers experienced more alienation than other branches.