DERMANÊN GELÊRÎ LI GUNDÊN HATXÊ, KÛÇÛKA Û EMBARÊ YÊN MÊRDÎNÊ

Abstract

Ev xebat ji ber ku di warê tiba gelêrî de çavkaniyên nivîskî pir hindikin bi serzêdekirineke nacizane hatiye amadekirin.Ji ber çi dibêjin dermanên kurmancî an dermanên gelêrî ,tiba gelêrî,tiba alternatif? Dîroka dermanên kurmancî an jî tiba gelêrî li ser rêbaza ceribandin û çewtiyê hatiye avakirin.Ji bo nexweşiyekê an jî êşekê, bi piranî jinan, ji bo bi şîfa be; Carînan cûreyek nebatan an cûreyek şînahiyekê li ber rojê hişk kirine û wekî amadekirina çayê di nav avê de kelandine.Ew çay dane nexweş ku nexweş pê rehet bibe.Carînan cûreyek nebatekê an şînahiyekê di hêwan de di eciqandin û bi cihê ku birîn an werimî be didan ku rehet bibe nexweş.Carînan jî bi riya derûnî çareserî digeriyan û berê xwe didan melle û şêxan.Baweriya xwe, bi xwendina ayetekî pîroz an jî serdana ziyareta gora yekî olî dikirin ku bi vê sedemê xweda şîfa bide nexweş. Derman çi be jî,wexta ku zêde zêde hat bikaranîn dibe ku mirov xeraptir bibe.Zanistvane kî bi navê Paracelsus dibeje ku;Her tişt jehre, cûdahiya jehr û dermanan doz e pîvane.Bu çalışma anonim tıp alanında yazılı kaynakların çok az oluşundan dolayı nacizane bi katkı amacıyla hazırlanmıştır.Neden kürtçe ilaçlar,anonim ilaçlar,anonim tıp yada alternatif tıp deniliyor? Kürtçe ilaçlar tarihi ya da anonim tıp tarihi, deneme yanılma yöntemi üzerine kurulmuştur. Bir hastalık ya da bir ağrı için çoğunlukla kadınlar, şifa olsun diye; bazen bir çeşit bitki ya da bir çeşit yeşilliği güneşte kurutmuşlar ve çay hazırlar gibi suda kaynatmışlar. O çayı hastaya vermişler ki iyileşsin. Bazen bir çeşit bitkiyi ya da bi çeşit yeşilliği havanda ezmişler ve yara ya da şişen yere sürmüşler ki hasta iyileşsin. Bazen de psikolojik yollarla çare aramışlar ve imam ya da şeyhlere yönelmişler. Okunacak kutlu bir ayete ya da dini birinin mezarını ziyaret ederek bu sebeple hastalarına Allah´tan şifa dilemişler. İlaç ne olsa da, eğer fazla kullanılırsa ihtimaldir ki hasta daha çok kötüleşsin. Paracelsus adındaki bilim adamı der ki; her şey zehirdir, zehir ile ilaç arasındaki fark dozdur, ölçüdür.