Ekmeklik buğdaya salisilik asit uygulamasının çimlenme döneminde kuraklık ve tuzluluk stresine etkisinin belirlenmesi

Abstract

Mevcut araştırma, iki ekmeklik buğday genotipine (DZ17-1 ve Empire Plus) farklı dozlarda salisilik asit uygulamasının çimlenme ve erken gelişim döneminde kuraklık ve tuz stresi koşullarına tepkilerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Araştrma 2020 yılında Şırnak Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü laboratuarında tesadüf parseller faktöriyel deneme desenine göre dört tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Çalışmada, ekmeklik buğday genotiplerinin tohumlarına 0, 0.5 ve 1 mM salisilik asit (SA) uygulanmıştır. Tohumlar 5 farklı kuraklık stresi (0, -0.25, -0,50, -0.75, -1 MPa PEG 6000 çözeltisi) ve 5 farklı tuz stresi (0, 50, 100, 150, 200 mM NaCl) ortamında çimlendirilmiştir. Koleoptil uzunluğu, kök uzunluğu, fide uzunluğu, kök yaş ağırlığı, fide yaş ağırlığı, kök kuru ağırlığı, fide kuru ağırlığı, çimlenme hızı ve çimlenme gücü özellikleri incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; artan tuz ve kuraklık stresi incelenen tüm özellikler üzerinde olumsuz etkiye sahip olmuştur. DZ17-7 genotipi tuz stresine ve Empire Plus kuraklık stresine daha töleranslı olduğu bulunmuştur. Genotiplerin incelenen özelliklere göre tuz stresine kıyasla kuraklık stresinden daha fazla etkilendiği belirlenmiştir. Tuz stresi koşullarında tohumlara 1 mM SA uygulaması bazı özellikler için iyileştirici etkiye sahip olurken kuraklık koşullarında sadece 0.5 mM SA uygulaması çimlenme hızı ve çimlenme gücü özelliklerinde artırıcı etkiye sahip olduğu görülmüştür. Elde edilen sonuçlara göre SA abiyotik stres koşullarında olumlu etkiler göstersede, bitkilerin stres toleransını sağlamadaki rolünün açıklığa kavuşturulması için daha ileri çalışmalara ihtiyaç duyulmaktır.The present study was carried out to determine the responses of salicylic acid application at different doses to two bread wheat genotypes (DZ17-1 and Empire Plus) to drought and salt stress conditions during germination and early growing stage. The research was established in the laboratory of the Department of Field Crops, Faculty of Agriculture, Şırnak University in 2020, according to as a factorial experiment arranged in a Completely Randomized Desing with four replications. In the study, 0, 0.5 and 1 mM salicylic acid (SA) was applied to the seeds of bread wheat genotypes. Seeds were germinated under 5 different drought stresses (0, -0.25, -0.50, -0.75, -1 MPa PEG 6000) and 5 different salt stresses (0, 50,100,150,200 mM NaCl). Coleoptile length, root length, seedling length, root fresh weight, seedling fresh weight, root dry weight, seedling dry weight, germination rate and germination vigor were investigated. According to the research results; increased salt and drought stress had a negative effect on all the traits studied. DZ17-7 genotype was found to be more tolerant to salt stress and Empire Plus drought stress. It has been determined that genotypes are more affected by drought stress compared to salt stress according to the investigated characteristics. While 1 mM SA application to seeds under salt stress conditions had an improving effect for some traits, only 0.5 mM SA application was found to have an increasing effect on germination rate and germination vigour properties in drought conditions. According to the result obtained, although SA shows positive effects in abiotic stress conditions, further studies are needed to clarify the role of plants in providing stress tolerance.