Averşîyayîşê domanan ser o tesîrê kayanê tradîsyonelan; Nımûneyê kayanê Sêwregı

Abstract

Toplumların çocuk oyunlarının folklorik bir tarihi vardır. Folklor ise toplumun edebiyatı ve kültürel hafızasıdır. Oyunlar sadece çocukların güzel vakit geçirdikleri faliyetler değildir. Çocukların dili oyunlarıdır. Toplumlar ne kadar çok çocuklarının oyunlarına sahip çıkarlarsa kültürleri o kadar çok ayakta kalır. Oyunlar sadece toplumların kultürleri de değildir. Oyunlar aynı zamnda çocukların gelişimi, dilleri, sosyaliteleri ve psikolojileri üzerinde etki yaratmakyadır. Bu nedenle toplumların oyunları küçümsememeleri gerekiyor. Oyunlar çocukların kültürlerini öğrenme ve hayatla tanışmada köprü görevi görüyor. Bu nedenle bu çalışmada çocuk oyunları ele alınmış. Bu çalışmanın temel amacı unutulmakta olan çocuk oyunlarını gün yüzüne çıkarmak ve onları yeni nesille tanıştırmaktır. Aynı zamnada Siverek Destek köyünün folklorunu literatüre kazandırmaktır. Bu çalışmada Siverek Destek köyünün toplam elli tane çocuk oyunu toplanmıştır. Saha araştırma yöntemi, kişilerle görüşme, kişilere oyunları sorma, yüzyüze görüşme ve literatür taraması yapılmıştır. Çalışmada Destek köyünün elli oyunu ayrıntılarıyla ele alınmış, oyunların alanlizi yapılmış, oyunların çocukların gelişimi üzerindeki etkisi ve oyunların tasnifi yapılmıştır. Oyun tanımlamaları ve oyun teorileri ile ilgili teorisyenlerin görüşleri verilmiştir. Yazılan bu oyunlar tarih ve çocukların eliyle bugüne gelmiştir. Fakat bu oyunlar artık yazılmasa tamamı kaybolacak, unutulacak. Çünkü bu oyunların yüzde sekseni yeni nesil çocuklar tarafından oynanmamakta ve oyunlarda geçen kelimeleri bile bilmemektedirler. Bu çalışmada da amaç Destek köyünde daha önce oynanmış ve oynanmakta olan oyunları yazarak ölümsüzleştirmek ve bu oyunların okulların eğitiminde yer almasını sağlamaktır. Anahtar Sözcükler: Siverek, Çocuk Oyunları, Folklor, Destek, Çocuk Gelişimi, Oyunların Tasnifi.

Children's games in societies have a folkloric history. Folklore is the literature and cultural memory of the society. Games are not just activities where children have a good time. The language of children is their games. The more societies protect their children's games, the more their cultures will survive. Games are not just the cultures of societies. Games also have an impact on children's development, language, sociality and psychology. For this reason, societies should not underestimate games. Games serve as a bridge for children to learn their culture and meet life. For this reason, children's games were discussed in this study. The main purpose of this study is to unearth forgotten children's games and introduce them to the new generation. At the same time, it is to bring the folklore of Siverek Destek village to the literature. In this study, a total of fifty children's games from Siverek Destek village were collected. Field research method, interviewing people, asking people about games, face-to-face interviews and literature review were used. In the study, fifty games of Destek village were discussed in detail, the field analysis of the games was made, the effects of the games on the development of children and the games were classified. Opinions of theorists about game definitions and game theories are given. These written plays have survived to this day through history and the hands of children. But if these plays are not written anymore, they will all be lost and forgotten. Because eighty percent of these games are not played by the new generation of children and they do not even know the words in the games. The aim of this study is to immortalize the games that have been played in Destek village by writing and to ensure that these games are included in the education of schools. Keywords: Siverek, Games, Children's Games, Folklore, Nasirwêran, Child Development, Classification of Games.