مَعْرَكَةُ الزَّلَّاقَةِ وَأَثَرُهَا فِي ازْدِيَادِ نُفُوذِ الْمُرَابِطِينَ فِي الْأَنْدَلُسِ (٤٧٩هـ ١٠٨٦م)T

Abstract

Bu tez, Zellaka Muharebesi'nin bir çalışmasını içermekte ve bu muharebenin Endülüs'teki (479 H - 1086 M) Murabıt Sultanlığı'nın etkisini nasıl artırdığını incelemektedir. Bu dönemde, Endülüs'te siyasi, askeri ve ekonomik gelişmeler yaşanmış ve çürüme, çözülme, çatışmaların en kötü dönemini geçirmiştir. Endülüs'ün kaleleri, şehirleri ve surları, Hristiyanlar tarafından işgal edilmiş ve Müslümanlardan Endülüs'ü geri alma amacıyla harekete geçtiler. Bu durum, Tavaif-i Mülûk'un hüküm sürdüğü bir dönemde yaşanmıştır; bu krallar iç çatışmalar ve anlaşmazlıklar içinde yoğunlaşmış, sonuç olarak bu Tavaif-i Mülûk, Hristiyan krallıklarıyla ittifak yaparak çözüm aramışlardır. Bu süre zarfında, Murabıt Devleti hızla yükselmiş ve kısa bir süre içinde Mağrip'in tamamı ve Fas'ın civarındaki bölgeleri üzerinde kontrol sağlamıştır. Bu başarı, Endülüs hükümdarlarını, Hristiyanlara karşı mücadele etmek için Murabıtlardan yardım talep etmeye yöneltmiştir. Murabıtların ortaya çıkışının, siyasi olayların seyrini değiştirmede önemli bir rol oynadığı bir döneme odaklanan bu araştırma, Endülüs tarihinde kritik bir dönemi ele almaktadır. Bu dönem, Endülüs'ün Murabıt Devleti'ne katılması, Endülüslülerin morallerinin yükselmesi, Hristiyanların zayıflaması ve Murabıt Devleti'nin Haçlı Seferleri'nde rol alarak Cihat Devleti unvanını kazanmasına sebep olan Zellaka Muharebesi'nin ardından yaşanan dönemdir. Tez, bir giriş, bir önsöz ve bu dönemdeki Endülüs'ün durumlarını ele alan dört bölümden oluşmaktadır. Tez, Tavaif-i Mülûk dönemindeki Endülüs'ün zor durumlarını, Murabıtlardan yardım talep etme nedenlerini, Zellaka Muharebesi'nin zaferinden sonraki sonuçları ve Murabıtların hüküm sürdüğü dönemdeki olayları içermektedir. Ayrıca, Murabıtlar ile Hristiyan krallıkları arasındaki ilişkileri anlamaya ve Murabıtlar'ın düşüşüne neden olan sebepleri açıklamaya çalışmaktadır. Araştırma, Hristiyanların Endülüs'ü Murabıt Devletinden geri alma çabalarının son derece güçlü olduğunu, Hristiyanlığın bu savaşa Katolik Kilisesi'nin destek verdiği ve tüm araçlarla desteklendiği bir Haçlı Savaşı haline geldiğini ortaya koymaktadır. Ayrıca, Murabıt Devleti'nin hükümdarlarının Endülüs'teki cihada olan bağlılıklarının güçlü olduğu, tüm hükümdarların Endülüs'e geçerek Hristiyan ordularına karşı şahsi olarak savaştığı sonucuna varmaktadır. Bu araştırma aynı zamanda Müslüman birliğin güç kazandırdığını, iç mücadelelerin ise zayıflattığını ve düşmanın bunu kullanabileceğini vurgulamaktadır. Mağrip (Fas) ve Endülüs'ün birleşiminden oluşan bu ittifak, Müslümanlara birçok zafer kazandırdı, örneğin Zellaka, Ekliş ve Afraga gibi zaferler. Bu zaferler, İslam'ın Endülüs'te yeni bir hayat bulmasına katkıda bulunmuştur. Tez, temel olarak tarih analizi metodolojisine dayanmakta olup, Zellaka Muharebesi'nin Endülüs üzerindeki sonuçlarına dair önemli bulguları ortaya çıkarmaktadır. Ayrıca olayları ve gerçekleri anlatmak için tarihsel betimleme yöntemini de kullanmaktadır. Anahtar Kelimeler: Endülüs, Murabıtlar, Zellaka, Endülüs'ü Birleştirme Faktörleri, Murabıtlar'ın Hristiyanlarla İlişkisi, Murabıt Devleti'nin Düşüşü.This thesis includes a study of the Battle of Zallaqa and its impact on the increasing influence of the Almoravids in Andalusia (479 AH - 1086 AD). In that era, Andalusia witnessed political, military and economic developments, and knew the worst periods of dissolution, disintegration and conflicts. Its castles, cities, and fortresses were falling at the hands of the Christians who raised the slogan of reclaiming Andalusia from the Muslims. This was the period of the Taifa kings who were engaged in conflicts and strife among themselves, so they went so far in negligence that they reached the point of alliance with the Christian kingdoms that began to expand at the expense of Islamic lands. Meanwhile, the Almoravid state had reached great fame, as it was able, in a short period, to establish its control over the entire country of the Far Maghreb, part of the country of the Central Maghreb, and parts of the country of Sudan, and this is what made the princes of Andalusia come forward to seek help from the Almoravids. To stand against the Christians and the emergence of the Almoravids played a major role in changing the course of political events. Hence the importance of the research lies in the fact that it addresses an important period in the history of Andalusia, which is the post-Zallaqa period, which represented an important point in the history of the Almoravid state. By annexing Andalusia, raising the morale of the Andalusians, breaking the power of the Christians, and increasing the influence of the Almoravid state, which had a share in the Crusades, as a result of which it deserved the title of the Mujahid state. The thesis was divided into an introduction, a preface, and four chapters, covering the conditions of Andalusia in that period, and showing the bad conditions that those countries had fallen into during the era of the Taifa princes, and identifying the reasons for seeking help from the Almoravids, and trying to know the results of the Battle of Zallaqa after the victory, and then knowing The course of events that took place in the country throughout the period of Almoravid rule, the desire to know the relations that existed between the Almoravids and the Christian kingdoms, and an attempt to know the reasons that led to the fall of the Almoravids. The letter reached important and accurate results, the most important of which is: The Christian recovery movement for Andalusia during the Almoravid era was very strong, as the Christian nations mobilized all their forces in most of its battles, so it was a crusade that the Catholic Church blessed and supported by all means. The result, which is no less important, is the dedication of the princes of the Almoravid state to their jihad in Andalusia, as all the princes crossed into Andalusia, and fought fierce battles themselves against the Christian armies. We also conclude through this research that the unity of the Muslims gives them strength, and their conflict weakens them, and empowers the enemy against them. The alliance that occurred between the two enemies (Morocco and Andalusia) by annexing Andalusia to the Almoravid state through which the Muslims achieved many and immortal victories, such as: Zallaqa, Qalish, Afragha, and others, Thanks to these victories, Islam gained new life in Andalusia. The thesis relied mainly on the historical and analytical approach, through which we reached the most important results that resulted from the Battle of Zallaqa in Andalusia, in addition to the descriptive historical approach in narrating the events and facts. Keywords: Andalusia, Almoravids, Zallaqah, Factors for Annexing Andalusia, The Relationship of The Almoravids with Christians, The Fall of The Almoravids.