Okul Müdürü ve Öğretmen İletişiminde Duygusal Bulaşmanın Öğretmen Algılarına Göre İncelenmesi

Abstract

Sosyal bir varlık olan insan, yaşamın her anında birbirleri ile sözlü ya da sözsüz iletişim halindedir. İletişim esnasında kişi, belirli duyguların etkisi ile bir ruh haline bürünür ve iletişimde duyguların etkisi önemli bir yer tutar. Kişiler iletişim esnasında duygularını hem sözel hem de beden diliyle iletişim kurduğu kişiye bilinçli veya bilinçsiz olarak aktarırlar. Bir kişinin veya grubun, duygu durumunun ve davranışsal tutumunun bilinçli veya bilinçsiz bir şekilde uyarılması yoluyla başka bir kişinin veya grubun duygularını veya davranışlarını etkilemesine 'duygusal bulaşma' denilmektedir. Kişilerarası iletişimin, eğitim kurumlarında önemli bir yeri olduğu da göz ardı edilemez. Eğitim kurumu çalışanlarının iletişim esnasında duygularını yansıtması kaçınılmazdır. Bu araştırmanın amacı, okul müdürü ile öğretmenler arasında gerçekleşen iletişim sürecinde duygusal bulaşmanın öğretmen algılarına göre incelenmesidir. Bu araştırma, nitel araştırma yönteminin olgubilim deseninde yapılmıştır. Uzman görüşleri doğrultusunda araştırmacı tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığı ile Mardin'in Midyat ilçesi ve bağlı köylerinde görev yapmakta olan 20 öğretmenden veriler toplanmıştır. İçerik analizi yöntemiyle çözümlenen verilere göre; duygusal bulaşmanın öğretmen ve okul müdürü iletişiminde etkili olduğu, öğretmenlerin müdürleri ile iletişim kurarken onların olumlu ya da olumsuz duygularından etkilendikleri, müdürlerin duygularından etkilenen öğretmenlerin benzer duygular hissetmeye başladıkları ve bu duygularının öğrenciler ve diğer öğretmenlerle kurdukları iletişime yansıdığı, duygularından arınarak görevin yapılmasının mümkün olmadığı, okul müdürleriyle olan iletişim sonrasında olumlu duygular hisseden öğretmenler daha yüksek bir motivasyonla derslerini işlerken olumsuz duygular hisseden öğretmenlerin motivasyonunda düşüşler olduğu, bu nedenle olumlu veya olumsuz duyguların öğretmenlerin performansını etkilediği sonuçlarına ulaşılmıştır. Bu sonuçlar göz önüne alındığında okul müdürlerinin, olumlu veya olumsuz ruh hallerinin/psikolojik durumlarının öğretmenlerle olan iletişimlerinde duygusal bulaşma yoluyla öğretmenlere yansıdığını göz önünde bulundurarak hareket etmeleri önerilmektedir. Ayrıca okul müdürlerine duygusal bulaşma, çalışanları motive etme, etkili iletişim becerileri konularında hizmet içi eğitimler verilebilir. Anahtar Kelimeler: Duygu, Duygusal Bulaşma, İletişim, Okul Müdürü, Öğretmen.As a social being, humans are in verbal or non-verbal communication with each other at every moment of life. During communication, a person takes on a mood under the influence of certain emotions, and the influence of emotions has an important place in communication. During communication, people consciously or unconsciously convey their feelings to the person they communicate with both verbally and through body language. The fact that a person or group affects the feelings or behaviors of another person or group through conscious or unconscious stimulation of their emotional state and behavioral attitude is called 'emotional contagion'. It cannot be ignored that interpersonal communication has an important place in educational institutions. It is inevitable for educational institution employees to reflect their feelings during communication. The aim of this research is to examine emotional contagion in the communication process between the school principal and teachers according to teachers' perceptions. This research was conducted with the phenomenological design of the qualitative research method. Data were collected from 20 teachers working in the Midyat district of Mardin and its affiliated villages through a semi-structured interview form prepared by the researcher in line with expert opinions. According to the data analyzed with the content analysis method; it was concluded that emotional contagion is effective in the communication between teachers and school principals, that teachers are affected by their positive or negative emotions when communicating with their principals, that teachers who are affected by the emotions of the principals begin to feel similar emotions and these emotions are reflected in their communication with students and other teachers, that it is not possible to do the task by purifying oneself from one's emotions, that teachers who feel positive emotions after communicating with school principals have higher motivation while teachers who feel negative emotions have decreased motivation, and therefore positive or negative emotions affect teachers' performance. Considering these results, it is recommended that school principals act by taking into account that their positive or negative moods/psychological states are reflected on teachers through emotional contagion in their communications with teachers. In addition, school principals can be given in-service training on emotional contagion, motivating employees, and effective communication skills. Key Words: Emotion, Emotional Contagion, Communication, School Principal, Teacher