Risteyên kompleks di Bazeberê da

Abstract

Bu çalışma kompleks cümleler çerçevesinde Mela Se'îd Şemdînanî'nin Bazeber adlı eserini araştırma konusu yapmaktadır. Kompleks cümleleri alışılagelen klasik bakış açısıyla değil, modern bir bakış açısıyla ele almıştır. Kompleks cümleleri meydana getiren durumlar ayrıntılı bir şekilde açıklanmış ve Bazeber adlı eserden alınan örnek cümlelerle araştırma konusuna açıklık getirilmeye çalışılmıştır. Birinci bölümde terminolojik bir konu olan cümle ve tümce arasındaki karışıklığa açıklık getirilmeye çalışılmış ve cümle "sentence", tümce ise "clause" olarak tanımlanmıştır. Ayrıca cümle ve tümce türlerinin tanımı yapılmış ve konunun pekişmesi için Bazeber adlı kitaptan ve diğer kaynaklardan örnekler verilmiştir. İkinci bölüm ise Mela Se'îd Şemdînanî'nin hayatı ve eserleri için ayrılmıştır. Sosyal ve siyasi açıdan rolü, dini ve siyasi yetkililere yaptığı danışmanlığı, Kürtler için iyi nîyet göstergesi olarak yaptığı çağrı, Birinci Dünya Savaşı döneminde Sultan Mehmet Reşad'ın emriyle çıkarılan fetvaya uymadığı için sürgün hayatı ve Basil Nikitin ile geçirdiği mesai arkadaşlığı anlatılmıştır. Üçüncü bölümde Bazeber adlı eserden alınan örneklerle kompleks cümleler anlatılmıştır. Tümce çeşitleriyle kurulan kompleks cümlelerin tanımı yapılmıştır. Bazeber'den alınan kompleks cümleler temel, bağımlı, bağlaçlı, ilgi, isim ve ara tümcelerle kurulan kompleks cümleler açısından sınıflandırılıp yorumlanmıştır. Bazeber'den alınan örnek kompleks cümleler, tümce çeşitlerinin cümlede içerisinde özne ve nesne fonksiyonu üzerinden değerlendirilmiş olup cümle ve tümceyi birleştiren ku bağlacının görevi anlatılmıştır.

This study focuses on Mela Se'îd gemdînanî's work called Bazeber within the framework of complex sentences. Complex sentences are handled with a modern point of view, not the usual classical point of view. The situations that make up complex sentences are explained in detail and the research topic is tried to be clarified with sample sentences taken from Bazeber. In the first chapter, the confusion between sentence and clause, which is a terminological subject, was tried to be clarified and the sentence was defined as "sentence" and the sentence as "clause". In addition, definitions of sentence and sentence types were made and examples from Bazeber and other sources were given to reinforce the subject.The second part is devoted to the life and works of Mela Se'îd gemdînani. His role in social and political terms, his consultancy to religious and political authorities, his call as a sign of goodwill for the Kurds, his exile life for not complying with the fatwa issued by Sultan Mehmet ReGad during the First World War, and his working friendship with Basil Nikitin are explained.In the third chapter, complex sentences are explained with examples taken from Bazeber. The definition of complex sentences formed with sentence types has been made. Complex sentences taken from Bazeber were classified and interpreted in terms of basic dependent, conjunction, complex sentences formed with relation, noun and intermediate clauses. Example complex sentences taken from Bazeber were evaluated through the subject and object function of the sentence types in the sentence, and the function of the conjunction ku that connects the sentence and the sentence was explained.