HALDUN TANER’İN ESERLERİNDE SOSYAL TENKİT

Abstract

Haldun Taner; hikâye, tiyatro, köĢe yazısı, gezi yazısı gibi birçok türde yetmiĢin üzerinde eser vererek Türk edebiyatında önemli bir yer edinmiĢtir. Eserleriyle Türk tiyatrosunu kabare türü ve epik tiyatro ile tanıĢtırmıĢtır. KöĢe yazılarıyla da günceli takip etmiĢ, kamuoyu gündemindeki birçok tartıĢmaya müdahil olmuĢ, birçok konuyu da kamuoyuna taĢımıĢtır. Hikâyelerinde kent yaĢamını, kentli insanların iliĢkilerini ve yaĢadıkları problemleri iĢleyen Taner; eserleriyle toplumu çeĢitli yönlerden ele almıĢtır. Toplumdaki sınıfsal tabakalaĢmayı, tüketim ve moda anlayıĢını, geçim sıkıntılarını, iĢçi problemlerini; kentlerdeki altyapı sorunlarını, gecekondulaĢmayı aktarmıĢtır. Toplumun sosyo-ekonomik problemlerinin yanında toplumdaki ahlaki çözülmeyi, bireylerdeki kiĢilik problemlerini, eğitim sistemindeki aksaklıkları, sanatı/sanatçıyı, politikayı/politikacıyı eserlerine yansıtmıĢtır. Haldun Taner; eserlerinde eleĢtirel bir dille iĢlediği bu konuları mizah, ironi, parodi gibi tekniklere baĢvurarak aktarır. EleĢtirilerini eĢya, hayvan ve mekânlar üzerinden verirken isim sembolizasyonu yapar ve stereotiplere yer verir. Tüm bu teknik detayları, yaptığı sosyal tenkidi belirginleĢtirmek için kullanır. ÇalıĢmamızda Taner‟in eserlerinde yer verdiği sosyal tenkit konuları ve sosyal tenkit yöntemleri detaylı bir Ģekilde incelenmiĢtir.