الحركة المسرحيَّة في محافظة دير الزور السوريَّة قراءة في التجليَّات والبُنى الفكريَّة والفنيَّة

Abstract

Bu çalışma, Suriye'nin Deyrizor ilinde tiyatronun doğuşunu, yazım ve sunum düzeyindeki gelişim aşamalarını ele almaktadır. Çalışmanın önemi, edebi ve anlatımsal bir sanat türüyle ilgili olmasından kaynaklanmaktadır. Deyrizor'da tiyatronun Suriye ve arap dünyası düzeyinde gelişmesine rağmen Deyrizor'da pek konuşulmuyor. Araştırmamda tarihsel yöntemi ve Deyrizor valiliği'ndeki tiyatronun tarihini ve gelişimini anlatırken tarihsel yöntemi takip ettim. Deyrizor tiyatrosunun yazım ve sunum düzeyinde geçirdiği en önemli aşamaları anlatarak, şehrin en önemli oyun yazarlarına işaret ediyor. Araştırma dört bölümden oluştu: Birinci bölümde tiyatronun dil ve terminoloji açısından anlatıldığı, Deyrizor'dan ve orada tiyatronun ortaya çıkışından bahsedildiği teorik giriş ve tanımlar yer almaktadır. İkinci Bölüm: Deyrizor valiliği'ndeki tiyatro hareketinin tezahürleri yazı düzeyinde Deyrizor'un en önemli oyun yazarlarından bahsedildi, sunum düzeyinde ise Deyrizor'daki en önemli tiyatro kulüpleri ve grupları. bahsedilmişti. Üçüncü Bölüm, Deyrizor Valiliği'ndeki Tiyatro Eserlerinin Fikri Yapıları, alıntı metinleri ve yazılı metinleri içermektedir. Dördüncü Bölüm: Deyrizor vilayetindeki tiyatro eserlerinin teknik yapıları yazım aşamasında, yazar Hüsam safan tarafından metnin analizinin (Paranoya) yanı sıra teatral metinlerin teknik özelliklerine de değinilmiştir. Sunumda, tiyatro gösterilerinin rollerine ve tiyatro gösterisinin üzerine inşa edildiği yönetmenlik, oyunculuk gibi unsurlara ve araçlara, dekorasyon, ses efektleri ve ışıklandırmaya değinildi. Çalışma bir takım sonuç ve önerilerle sonuçlandırılmıştır; bunlardan en önemlileri şunlardır: 1- Deyrizor'daki tiyatro akımının başarısına katkıda bulunan faktörlerden biri de oyun yazarlarının oyunculuk ve yönetmenlik alanındaki pratik deneyimleriydi. 2- Deyrizor'daki oyun yazarı, (psikolojik tiyatro ve absürt tiyatro) gibi teatral yazımın en zor türlerinden biri olarak kabul edilen modern Batı tiyatro okullarına yöneldi. 3- Deyrizor'daki oyun yazarlarının tiyatro metinlerini yayınlamamaları ve belgeleme konusundaki ilgisizlikleri nedeniyle eleştiriliyor, bu da bir süre sonra şehrin tiyatro mirasının yok olmasına katkıda bulunabiliyor. En önemli tavsiyelerden: 1- Deyrizor valiliği'nin tiyatro mirasını korumak amacıyla tiyatro metinlerinin el yazmalarının toplanması ve belgelenmesi. 2- Suriye tiyatrosunu incelemek için kapsamlı bir diziye ulaşmak amacıyla genel olarak Suriye valiliklerindeki tiyatro hareketini takip etmek.This study examines the emergence of theater in the Syrian province of Deir ez-Zor and its stages of development at the level of writing and performance. The importance of the study lies in its subject related to a literary genre and expressive art that is rarely discussed in Deir ez-Zor despite the development that theater has witnessed in Deir ez-Zor at the level of Syria and the Arab world. In my research, I followed the historical and descriptive approaches. As for the historical approach, I followed it in discussing the history of theater in Deir ez-Zor and its development. As for the descriptive approach, I followed it in describing the most important stages that theater went through in Deir ez-Zor at the level of writing and performance, referring to the most important theater people in the city. The research came in four chapters: Chapter One, theoretical introductions and definitions that include talking about theater in language and terminology and talking about Deir ez-Zor and the emergence of theater in it. Chapter Two, Manifestations of the Theatrical Movement in Deir Ezzor Governorate, at the level of writing, the most important playwrights in Deir Ezzor were mentioned, and at the level of presentation, the most important clubs and theatrical groups in Deir Ezzor were mentioned. Chapter Three, Intellectual Structures of Theatrical Works in Deir Ezzor Governorate, included adapted texts and composed texts. Chapter Four, Artistic Structures of Theatrical Works in Deir Ezzor Governorate, at the level of writing, the technicalities of theatrical texts were mentioned in addition to analyzing the text (Paranoia) by the writer Hussam Safwan, and at the level of presentation, the role of the theatrical performance and the elements and tools on which the theatrical performance is built, such as directing, acting, decor, sound effects and lighting were mentioned. The study concluded with a number of results and recommendations the most important of which are: 1- One of the factors that contributed to the success of the theatrical movement in Deir Ezzor is the practical experience of theatrical actors in the field of acting and directing. 2- The tendency of the playwright in Deir Ezzor towards modern Western theatrical schools, which are considered among the most difficult types of theatrical writing, such as (psychological theater and theater of the absurd). 3- Playwrights in Deir Ezzor are criticized for their lack of publishing and lack of interest in documenting their theatrical texts, which may contribute to the disappearance of the city's theatrical heritage after a period of time. The most important recommendations are: 1- Collecting and documenting handwritten theatrical texts to preserve the theatrical heritage of Deir Ezzor Governorate. 2- Tracking the theatrical movement in the Syrian governorates in general to reach a comprehensive series for studying Syrian theater.