İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamaları ve Örgütsel İnovasyon Üzerindeki Etkileri: Türkiye'deki Birkaç Üniversite Örneği Üzerine Alan Araştırması

Abstract

İnsan kaynakları, özellikle rekabetçi ve hızla değişen iş ortamlarında, kurumsal stratejik varlıklar arasında kritik bir öneme sahiptir. Bu tez, Türkiye'deki üniversitelerde insan kaynakları yönetimi uygulamalarının kurumsal yenilik üzerindeki etkisini incelemeyi amaçlamaktadır. İnsan kaynakları yönetimi, çalışanların yeteneklerini geliştirmede ve yenilikçi bir kültür oluşturmada belirleyici bir rol oynamaktadır. Kurumsal yenilik, sürdürülebilir rekabet avantajı sağlamak için hayati bir unsurdur. Bu nedenle, insan kaynakları uygulamaları ile kurumsal yenilik arasındaki ilişkiyi anlamak büyük önem taşımaktadır. Çalışma, kaynaklar ve yetkinlikler teorisine dayanmaktadır ve insan kaynakları yönetiminin temel uygulamaları olan işe alım, seçim, eğitim ve geliştirme ile ücret/ödüllendirme sistemlerini kapsamaktadır. Bu uygulamalar, organizasyonların yenilik kapasitelerini artırmak için kritik öneme sahiptir. Bu bağlamda, akademik ve idari personelin ihtiyaçlarının doğru belirlenmesi ve bu ihtiyaçlara uygun stratejilerin geliştirilmesi gerekmektedir. Araştırmada nicel bir yöntem kullanılarak, değişkenleri ölçmek için literatüre dayalı bir anket tasarlanmıştır. Anket, Türkiye'deki üniversitelerde görev yapan 201 akademisyen ve idari personele dağıtılmıştır. Anket araçları, geçerlilik ve güvenilirlik açısından sistematik bir incelemeye tabi tutulmuştur. Verilerin analizi için Sosyal Bilimler İstatistik Paketi (SPSS) kullanılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkilerin analizi için uygun istatistiksel yöntemler ve çoklu regresyon analizi teknikleri kullanılmıştır.Sonuçlar, Türkiye'deki üniversitelerin insan kaynakları yönetimi uygulamalarının beklenen yenilik desteklerini sağlayamadığını göstermektedir. İnsan kaynakları birimlerinin, akademik ve idari personelin ihtiyaçlarını belirlemek için yıllık değerlendirmeler yapmadığı ve gelecekteki ihtiyaçları tahmin etmek için gelişmiş yöntemler kullanmadığı ortaya çıkmıştır. Ayrıca, iş analizi ve insan kaynakları planlaması konularında bilgi ve deneyim eksikliği gözlemlenmiştir. Bu durum, insan kaynakları birimlerinin üniversitelerin stratejik hedefleriyle uyumlu bir şekilde hareket etmesini engellemektedir.Tez, Türkiye'deki üniversitelerde insan kaynakları yönetimini geliştirmek için önemli öneriler sunmaktadır. Öncelikle, yıllık değerlendirme süreçlerinin geliştirilmesi ve akademik ile idari personelin ihtiyaçlarının belirlenmesi gerekmektedir. Ayrıca, gelişmiş tahmin yöntemlerinin benimsenmesi, üniversitelerin gelecekteki ihtiyaçlarını daha etkili bir şekilde karşılamalarına olanak tanıyacaktır. İnsan kaynakları birimlerinin, nitelikli personel çekme ve elde tutma kapasitesini artırmak için bilgi ve uzmanlık seviyelerinin yükseltilmesi önemlidir. Sonuç olarak, akademik ve idari personel arasında yenilik kültürünün oluşturulması gerekmektedir. Bu önerilerin uygulanması, Türkiye'deki üniversitelerin insan kaynakları yönetimini kurumsal yenilik gereksinimlerine uygun şekilde geliştirmelerine yardımcı olacaktır. Tez, insan kaynakları yönetimi uygulamaları ve kurumsal yenilik üzerindeki etkisine ilişkin akademik bilgi birikimini zenginleştirmekte ve eğitim kurumlarında etkili insan kaynakları yönetimi uygulamalarının bilimsel temellerini sağlamaktadır. Anahtar Kelimeler: İnsan Kaynakları Yönetimi, İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamaları, Kurumsal Yenilik, Türk Üniversiteleri.Human resources are critically important strategic assets within organizations, particularly in competitive and rapidly changing work environments. This thesis aims to investigate the impact of human resource management practices on organizational innovation in Turkish universities. Human resource management plays a decisive role in developing employees' skills and creating an innovative culture. Organizational innovation is a vital component for achieving sustainable competitive advantage. Therefore, understanding the relationship between human resource practices and organizational innovation is of utmost importance. The study is grounded in the resource and capability theory and addresses key human resource practices, including recruitment, selection, training and development, and compensation systems. These practices are crucial for enhancing the innovation capacities of organizations. In this context, accurately identifying the needs of academic and administrative staff and developing strategies that address these needs is essential. A quantitative approach was employed in the research, wherein a questionnaire was designed based on existing literature to measure the relevant variables. The questionnaire was distributed to a sample of 201 academics and administrative staff at Turkish universities. The survey instruments underwent systematic review to assess their validity and reliability. The Statistical Package for the Social Sciences (SPSS) was used for data analysis, and appropriate statistical methods and multiple regression analysis techniques were utilized to analyze the correlations between the variables. The results indicate that human resource management practices in Turkish universities do not achieve the expected outcomes in supporting innovation. It was found that human resource units do not conduct annual assessments to identify the needs of academic and administrative personnel, nor do they employ advanced methods to predict future requirements. Additionally, a lack of knowledge and experience in job analysis and human resource planning was observed. This situation impedes human resource units from aligning with the strategic objectives of the universities. This thesis offers significant recommendations for improving human resource management in Turkish universities. Firstly, there is a need to develop annual assessment processes and accurately identify the needs of academic and administrative personnel. Furthermore, adopting advanced forecasting methods will enable universities to effectively address their future requirements. Enhancing the knowledge and expertise of human resource units is crucial for increasing their capacity to attract and retain qualified personnel. Ultimately, fostering a culture of innovation among academic and administrative staff is essential. The implementation of these recommendations will assist Turkish universities in aligning their human resource management with the requirements of organizational innovation. This thesis enriches the academic knowledge base regarding the effects of human resource management practices on organizational innovation and provides a scientific foundation for effective human resource management practices in educational institutions. Keywords: Human Resource Management, Human Resource Practices, Organizational Innovation, Turkish Universities.