Pers Mitolojisi ve Despotizm Sembolü Zahhâk

Abstract

Pers mitolojisi ve efsaneleriyle ilgili en eski bilgiler MÖ. XV. yüzyıla dayanmaktadır. İran millî tarihi hakkındaki en eski bilgiler RîgVedâ ve Avestâ’da mevcuttur. İran mitolojisi; İran platosu, Atlas okyanusu, Orta Asya ve dünyanın birçok bölgesine yayılıp ve birbirleriyle kültürel ve dilsel olarak ilişkili olan eski halkların inanç ve ibadet uygulamalarının ve bunların bütününe verilen isimdir. İranlılar, Hint-İran birleşik kavminden ayrıldıklarında birtakım destanlar ve efsanevî rivayetleri beraberlerinde getirmişlerdir. Pers mitolojisindeki karakterler güçlü bir biçimde ikiye ayrılmıştır: iyi olanlar ve kötü olanlar. Bu iyi- kötü anlayışı mitolojide hikâye, figür ve motiflere de yansır. Bu anlayışın kökeni Zerdüştlük’teki Ahura Mazda’nın iki emanasyonu anlayışı üzerine kurulmuştur. Pers mitolojisi ve destanlarındaki en ünlü iyi karakter Rüstem olarak karşımıza çıkar. İyi figürüne karşı bir başka ünlü figür de despotizmin sembolü olan Zahhâk’tır. Zahhâk’ın en önemli özelliklerinden biri de onun omuzlarından bulunan ve onu koruyan iki engerek yılanıdır. Bu araştırmada, öncelikle mitoloji kavramının tanımı yapılacak ve Mitolojinin Fars Edebiyatındaki yeri ve önemi hakkında bilgi verilecektir. Sonrasında Despotizm sembolü olan Zahhâk hakkında detaylı bilgi verilip tanıtılacaktır.