Türkiye otomotiv sektöründe endüstri içi ticareti etkileyen faktörler üzerine ekonometrik bir analiz

Abstract

Ülkelerin aynı ürün kategorisindeki benzer malların eşzamanlı karşılıklı ticareti olarak nitelendirilen endüstri içi ticaret, yarım yüzyıldan fazla bir süredir dünya ticaretinin önemli bir kısmını oluşturmaktadır. Bu çalışmada Türkiye'nin OECD üyesi seçilmiş 24 ülke arasında otomotiv sektörü endüstri içi ticareti Grubel-Lloyd endeksi hesaplanarak, endüstri içi ticaretin belirleyicileri panel veri analizi ile test edilmektir. Dış ticaret rakamlarında, Standart Uluslararası Ticaret Sınıflaması SITC Revizyon-3, 3 basamaklı düzeyde ürün sınıflandırmasına göre 2003-2019 yılları ihracat ve ithalat verileri kullanılmıştır. Panel veri analizinde model belirlemek üzere yapılan testler neticesinde Driscoll-Kraay Standart Hata Tahmincisi yöntemi ile regresyon analizi gerçekleştirilmiştir. EİT'i etkileyen seçilmiş değişkenlerden piyasa büyüklüğü dışındaki diğer değişkenler, istatistiki olarak anlamlıdır. Ampirik bulgular beklentilere uygun sonuçlanmış olup piyasa büyüklüğü, kalkınma düzeyi ve dışa açıklık değişkenleri endüstri içi ticareti pozitif yönde; piyasa büyüklüğü farkı, kalkınma düzeyi farkı ve coğrafi uzaklık değişkenleri ise endüstri içi ticareti negatif yönde etkilemektedir.

Intra-industry trade, which is defined as the simultaneous mutual trade of similar goods in the same product category, has been an important part of world trade for more than half a century. In this study, the intra-industry trade of the automotive sector between Turkey and 24 selected OECD member countries is calculated with the Grubel-Lloyd index and the determinants of intra-industry trade are tested with panel data analysis. In foreign trade figures, export and import data for the years 2003-2019 are used according to the 3-digit product classification in the Standard International Trade Classification SITC revision-3. As a result of the tests performed to determine the model in panel data analysis, regression analysis was performed with the Driscoll-Kraay standard errors estimator. The empirical findings have resulted in accordance with the expectations, and the variables of market size, level of development and openness have positively affected the intra-industry trade; market size difference, development level difference and geographical distance variables affect intra-industry trade negatively.