GOREYÊ REXNEYÊ EDEBÎYATÊ FEMÎNÎSTÎ TEHLÎLÊ KITABÊ “BERO SÛR” YÊ BEDRÎYE TOPAÇ

Abstract

Problemê cinîyan wextanê verênan ra nata verê merdimîye de problemanê serekeyan ra bîyo.Xora detpêkî ra hetanî nika hîrê tedayî merdimanê dinya ser o tetbîq benê.Nê, tedayê neteweyî, sinifkî û cinsî yê. Problemê cinîyan zî yew parçeyê yê hîrêyin o. Helbet tarîxê merdimîye tayê zî tarîxê mucadelayan o. Cinî zî vera tedayan û cîyayîyan hertim mucadele kerdo. Xora bingeyê fikrê femînîstîye zî no mucadele yo.Ma zî waşt ke bi fikro femînîst biewnê edebîyatî kirmanckî û bi no qayde dest bi na xebate kerde. Na xebata ma bi perspektîfê rexneyê femînîstî tehlîlbîyayîşê kitabê Bero Sûr yê Bedrîye Topaç amade bîye. Ma beşê yewinî ya na xebate de derheqê femînîzm û rexneyê edebîyatî de tayê melumatî dayî. Rexneyê edebîyatî de femînîzm çi yo?Rexneyê femînîzm de kamcîn metodî yenê xebitnayenê?Qaso ke destê ma ra ame macewabê persanê winasîyan day.Ma beşê dîyinî de goreyê nê teorî perspektîfê Bedrîye Topaç û kitabê aye Bero Sûr wekenit û ez çarçewaya femînîzmî de Bero Sûrî ra ewnîya. Na xebate de metodê mine îlmî çimeyan gêrayene bî. Ma eşkayêne bi goreyê rexneyê femînîzmî zafê eseranê edebîyatê kirmanckî ser o vinderê la na xebate bi kitabê Bero Sûr sînorkerde ya.Kadın sorunu çok eski zamanlardan beri insanlığın gündeminde olan sorunlardan biri olmuştur. Başlangıçtan bugüne kadar kadınlar yeryüzünde şu üç baskıya maruz kalmışlardır. Bunlar, cinsel, sınıfsal ve ulusal baskıdır.Kadın sorunu daha büyük ölçüde birinci türde kendisni hissettirmektedir.Elbette insanlık tarihi biraz da mücadeleler tarihidir.Kadınlar da baskı ve ayrımcılığa karşı her zaman mücadele etmişlerdir.Zaten feminist düşüncenin temeli de bu mücadedir. Biz de Kırmancca (Zazaca) Edebiyatına femisnist bir düşünceyle bakmak istedeik ve yola bu şekilde koyulduk. Bu çalışma Bedriye Topaç’ın Bero Sûr adlı kitabının feminist eleştiri perspektifiyle analiz edilmesiyle hazırlandı. Çalışmamızın birinci bölümünde feminism ve edebiyat eleştiri hakkında bazı bilgilere yer verdik.Edebiyat eleştirisinde feminizm nedir?Feminist eleştiri de hangi metodlar kullanılır?Elimizden geldiğince bu ve benzeri soruların cevaplarını verdik.İkinci bölümde ise feminist eleştiri teorisi ölçeğinde Bedriye Topaç’ın Bero Sûr adlı eserini inceledik ve bu eseri feminist eleştiri çerçevesinde değerlendirdik. Çalışmamızın bilimsel yöntemi kaynak taramasıdır. Birçok Kırmancca (Zazaca) eserin feminist eleştiri çerçevesinde incelenmesi mümkündür ancak bu çalışmamız alan olarak Bero Sûr adlı kitapla sınılıdır.