SÊWREGI DE EŞÎRÊ KIRMANCAN (DIMILÎYAN) Û KIRMANCKÎYA (DIMILKÎYA) ÎNAN

Abstract

Na xebate de ma do Sêwregi de Eşîranê Kirmancan (dimilîyan) û Kirmanckîya (Dimilkîya) înan ser o cigêrayişêk bikerê. Ma Sêwregi sey panc nehîyeyan abirnê û ma xebata xo bi no şekil viraşt. Ma nê nehîyeyan de eşîrê kirmancan (dimilîyan) tesbît kerdî û ma bi mensubanê nê eşîran a roportajî viraştî. Xebata ma do hîrê beşan ra awan bo. Beşê yewinî de ma do tarîxê Sêwregi ser o vinderê û goreyê şertanê tarîxîyan ma do hem hetê demografî ra hem zî hetê sosyolojî ra analîzê Sêwregi virazê. Beşê diyînî û beşê hîrêyinî de ma do roportajan ra îstîfade bikerê. Beşê diyînî ma do kokê eşîran ser o vinderê û goreyê roportajan û tayê belgeyan ma do nê beşî hazirkerê. Beşê hîrêyinî de bi deşîfrasyonê roportajan ma do fekanê kirmanckî (dimilkî) yê eşîran kategorîze bikerê û goreyê kirmanckîya (dimilkî) standarde bierjnê. Melumatê ke ma rasterast roportajan ra girewtê ma goreyê vatişê ê merdiman nuştê.

Siverek’teki Zaza(dımıl) aşiretlerinin kökenleri ve bu aşiretlerin konuştukları Zaza Kürtçesi (dımılice) üzerine yapmış olduğumuz bu çalışmada, Siverek’i beş bölge şeklinde ele aldık ve bu bölgelerde yaşayan Zaza (Dımıl) aşiretlerini hem köken bakımından inceledik (nereden geldikleri vs.) hem de bu aşiretlerin konuştukları Zazaca (dımılice) ağızlarını hem birbirleriyle hem de Vate Çalışma Grubunun yirmi yılı aşkın bir süredir üzerinde çalıştığı standart Zazaca ile mukayese ettik. Çalışmamız üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde tarihi belgelerden ve çeşitli kitaplardan/tezlerden istifade ederek kısa bir şekilde Siverek tarihine değindik. İkinci bölümde aşiret mensuplarıyla yapmış olduğumuz röportajlar ve bazı tarihi kaynaklar ışığında bu aşiretlerin hangi zaman diliminde Siverek’e geldikleri, nereden geldikleri ile ilgili tespitler yapmaya çalıştık. Üçüncü bölümde ise yapmış olduğumuz röportajların deşifrasyonu ile, aşiretlerin konuşmuş oldukları Zaza Kürtçesi (Dımılice) ağızlarını kategorize ederek hem kendi aralarında hem de standart Zazaca ile mukayese ettik. Çalışmamızda röportajlardan aktaracağımız bilgiler, doğrudan röportaj yapılan kişinin ağzı ile yazıya geçirilecek, bunun dışında kalan kısımlarda ise Vate Çalışma Grubu takip edilecektir.