Suriyeli Öğrencilerin Ebeveynlerinin Çocuklarının Eğitimlerine İlişkin Görüşleri

Abstract

Türkiye’de geçici koruma statüsündeki Suriyeli öğrencilerin eğitim sistemi içerisinde uyumlu ve etkili bir eğitim görmeleri aynı zamanda bu eğitim sistemi içerisinde karşılaşabilecekleri problemlerin en aza indirilmesi için başta ebeveynleri olmak üzere eğitim paydaşlarının ortak bir şekilde hareket edebilmesi gerekmektedir. Bu sebeple bu araştırmada Suriyeli öğrencilerin eğitimlerine ilişkin olarak ebeveynlerinin görüşlerinin alınması amaçlanmıştır. Araştırmada “Suriyeli öğrencilerin eğitimlerine yönelik ebeveynlerinin görüşleri nelerdir?” sorusunun cevabını bulmak için nitel araştırma yöntemlerinden olan durum çalışması modeli kullanılmıştır. Çalışmanın örneklem grubunu 2018-2019 eğitim öğretim yılında Mardin İli’nde öğrenim görmekte olan Suriyeli öğrencilerin ebeveynleri oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, odak grup görüşmesine uygun olarak araştırmaya katılan ebeveynlerin görüşlerini derinlemesine anlamak amacıyla araştırmacı tarafından hazırlanmış olan yarı yapılandırılmış görüşme formu tarafından toplanmıştır. Araştırma süresince 6, 7 ve 5 kişiden oluşan toplamda 3 grup ile odak grup görüş- meleri gerçekleştirilmiştir. Görüşmelerde araştırmanın amacı hakkında bilgi verilerek, tartışma süresince uyulması gereken kurallar belirtilmiş ve görüşmeler ses kayıt cihazı ile kayıt altına alınmıştır. Görüşmeler 40 dk. ile 50 dk. arasında sürmüş ve araştırmacı tarafından yazıya geçirilmiştir. Görüşmeler gerçekleştirildikten sonra alınan ses kayıtlarının çözümlenmesi için kayıtlar bilgisayar ortamına aktarılmış, daha sonra içerik analizi gerçekleştirilmiştir. Suriyeli ebeveynlerle yapılan odak grup görüşmesinden elde edilen veriler incelendiğinde; Suriyeli ebeveynlerin çocuklarının eğitimlerine dair olumlu görüşlere sahip olmakla birlikte çeşitli problemler yaşadıkları aynı zamanda çocuklarının eğitimlerine yönelik çeşitli beklentilerinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu doğrultuda Suriyeli ebeveynlerin çocuklarının eğitimlerine dair yaşadıkları problemler incelendiğinde sırasıyla en fazla; yönetici, diğer öğrenciler ve dil farklığından dolayı kültürel farklılıklar ile eğitim dili, ders kitapları, denetimsizlik ve ders saatlerindeki farklılıklardan kaynaklı eğitim farklılığı kökenli problemler yaşadıkları bununla birlikte çocuklarının eğitimlerinde savaş döneminden kalma etkilerin hala etkili olduğu, Türkiye’deki yaşantı farklılığı ve ekonomik nedenler ile çocukların sınıf düzeyleri ve öğrencilere yönelik gerçekleştirilen yardımlarda çeşitli problemler yaşadıklarını belirtmişlerdir. Araştırmada Suriyeli ebeveynlerin çocuklarının eğitim süreçlerine ilişkin yaşadıkları problemlerle birlikte çocuklarının eğitim süreçlerine yönelik olarak dil problemine, diğer velilere ve okula yönelik birtakım beklentilerinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu doğrultuda elde edilen bulgular incelendiğinde; Suriyeli ebeveynlerin çocuklarının eğitimlerine dair en çok Türk öğrenciler ile birlikte eğitim almaları, ilgi gösterilmesi, okulda dağıtılan yardımlarda eşitliğin sağlanması, okula yönelik yapısal iyileştirilmelerin sağlanması, dini eğitimin verilmesi ve çocukları- nın yardımcı öğrenciler ile desteklenmeleri, Türkçe kurslarının açılması, Arapça öğretmeni ve tercüman desteği gibi beklentilerinin olduğunu belirtmişlerdir. Bununla birlikte Suriyeli ebeveynlerin veli iş birliği, kaynaşma, veli desteği ve veli toplantılarına yönelik olarak birtakım beklentilerinin de olduğu görülmüştür. Araştırmada son olarak Suriyeli ebeveynlerin çocuklarının eğitimlerine ilişkin olarak genel anlamda memnuniyet duyduklarını, öğrencilere ve eğitime verilen önem ile öğretmenlerin ilgisine yönelik olumlu görüşler belirttikleri sonucuna ulaşılmıştır. Bu sonuçlar doğrultusunda araştırmada Suriyeli öğrenciler ve ebeveynlerine yönelik destekleyici dil kurslarının verilmesi, öğrenci ve ebeveynler için uyum programlarının hazırlanması, sosyal destek kuruluşlarıyla gerçekleştirilecek koordinasyon ile Suriyeli öğrencilere yönelik gerçekleştirilen yardımların daha verimli bir şekilde karşılanabilmesi son olarak farklı araştırmalarda daha kapsamlı bir şekilde Suriyeli ebeveynlerin görüşlerinin alınması ve bunların eğitim paydaşlarıyla paylaşılması önerilmektedir.