Ufkî Şehre Mümkün Bakışlar

Abstract

Cansever, şehri meydana getirecek bütün yapıların “israftan uzak” bir yaklaşımın ürünü, “sade”, “yüce”, “abidevî” ve “güzel” nitelikleri haiz birimler olması gerektiğini savunarak, yapıları, bulunduğu yeri yücelten bir “ziynet” olarak görür. Ancak bu takdirde şehir, içerisinde yaşayanlara ufuk açacak, yeni nesillerin “yüce değer yapıları” ile yetişmesine imkân sağlayacak bir yer olur. İnşa edilecek şehirler, bir-iki katlı ve nadiren üç katlı bahçeli evler ve bu yaşam çevresini destekleyecek diğer işlevlerden müteşekkildir. Bu şehir kurgusu, ahaliye, “yaşanabilir”, “sürdürülebilir”, “eklemlenebilir”, “esnek”, “dinamik”, “katılımcı”, “ekolojik”, “ekonomik” vb. gibi cârî kavramlarla üretilen yaşam çevrelerini vadeder. Çocuk, genç, yaşlı, sakat, hamile vb. bireyler insan oluşlarından kaynaklı haklarını mezkûr çevrede yaşayabileceklerdir. Bu bağlamda, şehirsel kademeleşme, yaya-taşıt-bisiklet yolları arasında kurulacak olan kademelenmenin yeşil dokusu ve bahçeli evler ile kuracağı ilişki hayatîdir Cansever’e göre. Mardin Artuklu Üniversitesi Mimarlık Bölümü’nde 2014-15 Güz Dönemi’nde yürütülen Kent Planlama Atölyesi II ve Mimari Proje Atölyesi 7’nin amacı, 2001 ve 2003 olmak üzere iki yıl arayla, Turgut Cansever’in biçimlendirdiği ve yayınlandığı ‘Yeni Şehirler’ raporlarını tetkik etmek, sorgulamak ve oradan süzülecek düşünceler çerçevesinde vücut bulacak bir şehir-ev tasarımını, 1/10.000 ile 1/5 ölçekleri arasındaki gel-gitlerle araştırmaktı. Bu metin, bahsi geçen gel-gitlerden oluşan deneyimi açıklamayı deniyor.