MAÜ GCRIS Standart veritabanının içerik oluşturulması ve kurulumu Research Ecosystems (https://www.researchecosystems.com) tarafından devam etmektedir. Bu süreçte gördüğünüz verilerde eksikler olabilir.
 

Vita Basilii’de I. Basileios’un Konstantinopolis’e Geliş Anlatısı Üzerine Politik-Teolojik Bir Değerlendirme

No Thumbnail Available

Date

2024

Authors

Journal Title

Journal ISSN

Volume Title

Publisher

Open Access Color

OpenAIRE Downloads

OpenAIRE Views

Research Projects

Organizational Units

Organizational Unit
Department of Syriac Language and Literature / Süryani Dili ve Edebiyatı Bölümü
Binlerce yıldır Mezopotamya bölgesinin sakinleri olmalarına ve başlangıcı tespit edilemeyecek ölçüde köklü bir literatüre sahip bulunmalarına karşın, kültürleri, dilleri, tarihleri, kısacası onlara ilişkin her şeyleriyle birlikte bir bütün olarak “Süryani” olma olgusunun Türkiye ölçeğinde neredeyse tamamen “meçhul” bir konu olduğu su götürmez bir hakikattir. Bu olgu, sosyolojik açıdan toplumun farklı kesimleri arasında az veya çok mevcut olan veya kurulması ya da güçlendirilmesi gereken köprüleri sekteye uğratmakta; bilimsel açıdan ise XVII. yüzyıldan beri Süryani diline, kültürüne ve literatürüne karşı büyük ilgi gösteren Batı’nın oldukça gerisinde kaldığımızı kanıtlamaktadır. Buradan hareketle, Süryani Dili ve Edebiyatı Bölümü’nün büyük bir açığı kapatacağı rahatlıkla görülebilir. Öte yandan, Süryani literatürü geçmişte Süryani dilinin yeni nesillere aktarılması veya tarihsel hafızanın muhafazası gibi hayatî fonksiyonları bakımından Süryaniler adına son derece önemli bir rol üstlenmiştir. Ancak daha genel değerlendirildiğinde, bu gelenek insanlığın müşterek uygarlık birikimine de önemli katkılar sağlamıştır. İlkin, Ortaçağ’da Süryani dilini kullanan yazarlar, günümüz araştırmacılarına, eserlerini kaleme aldıkları coğrafî sahaların siyasî, sosyal, ekonomik, kültürel ve dinî yapıları hakkında kıymetli bilgiler aktarıp alternatif bakış açıları sunmuşlardır. İkincisi, söz konusu bu yazarlar Roma-Bizans ve Part-Sasani gibi siyasî yapılar ile sözü geçen bu hanedanlar tarafından yönetilmiş olan geniş sahalardaki farklı topluluklar ve çeşitli olaylar hakkında olduğu kadar, VII. yüzyılın ikinci çeyreğinden itibaren Emeviler, Abbasiler, Selçuklular, Haçlılar, Moğollar veya Osmanlılar gibi hanedanlar tarafından idare edilen bu havzadaki gelişme ve hadiseler ile topluluklar hakkında da mühim aktarımlar yapmışlardır. Bu yönüyle bakıldığında, Süryani dili ile edebiyatının sosyal bilimciler için ihmale gelmeyecek konular oldukları rahatlıkla söylenebilir. Süryani Dili ve Edebiyatı Bölümü’nün bugüne kadar Türkiye’de bu alana yönelik bırakılan eksikliği bir ölçüde de olsa giderip mümkün olduğu kadar kapatacak araştırmacılar yetiştirme ilkesi, böyle bir bölümün zaruretini göstermektedir.

Journal Issue

Events

Abstract

İmparator I. Basileios’un yaşamını konu edinen Vita Basilii, hagiyografik ögelere sahip bir biyografi metnidir. Basileios’un torunu VII. Konstantinos Porphyrogenitus ya da onun hazırladığı bir yazar kurulu tarafından 10. yüzyılda kaleme alınan eser, Basileios’un imparator olmadan önceki yaşamını son derece detaylı bir şekilde ele aldıktan sonra, onun Bizans tahtına yükselişini ve ardından saltanatı süresince gerçekleştirdiği faaliyetlerini konu edinir. Eser, içeriğindeki yoğun sembolizm sebebiyle son derece önemlidir. Ancak bu sembolizm, bir alt metin okumasıyla incelendiğinde imparatoru methetmek için kurulmuş söz sanatlarından çok daha fazlasına işaret etmektedir. Eserde kullanılan kartal ve elma gibi kaynağını antik dönem retoriğinden ve Hristiyan sembolizminden alan motifler, imparatorun yaşam öyküsüne ustaca yerleştirilmiş ögelerden bazılarıdır. Derinlemesine incelendiğinde bu motiflerin egemenlik ve güç sembolizminin araçları oldukları görülmektedir ki hepsi Basileios’un gelecekte kudretli bir imparator olacağını simgeler. Bunun yanı sıra eserde yer verilen vizyon ve rüyalar da Basileios’u Bizans tahtına götüren olaylar silsilesinin Tanrı’nın birer planı olduğuna işaret etmektedir. Ancak tüm bu sembolizm imparatorun yaşamına kudret ve kutsiyet atfetmekten ziyade çok daha önemli bir amaca hizmet etmektedir: I. Basileios’un tahta geçiş anlatısını kahramanca bir çerçevede sunmak ve hanedanın taht üzerindeki hakkını pekiştirmek. Bu çalışmada, öncelikle Vita Basilii’de işlenen yoğun sembolik detaylar derin bir incelemeye tabi tutularak bunlara dair çeşitli alt metin okumaları yapılacaktır. Bu alt metin okumalarından hareketle I. Basileios’un ve Makedonya Hanedanı’nın meşruiyetini pekiştirme sebepleri ve Vita Basilii’nin bu amaca ne ölçüde hizmet ettiği incelenecektir.

Description

Keywords

Turkish CoHE Thesis Center URL

Fields of Science

Citation

WoS Q

N/A

Scopus Q

N/A

Source

Ortaçağ Araştırmaları Dergisi

Volume

7

Issue

2

Start Page

674

End Page

695