ÇÖREK OTU TOHUM YAĞINDAN ÜRETİLEN BİYODİZELİN FİZİKSEL ÖZELLİKLERİNİN VE KOROZYON ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI

Abstract

Ülkeler için enerjide dışa bağımlılığı azaltmak ve böylece enerji güvenliğini sağlamak gibi nedenlerle bitkisel yağlardan biyodizel yakıt üretimi alternatif enerji kaynağı arayışlarında pek çok araştırmaya konu olmaktadır. Petrol, kömür gibi fosil yakıtların sınırlı oluşu, yeryüzünde belirli bölgelerde bulunması gibi sebepler bu kaynaklara sahip olmayan toplumları maliyet ve ulaşım açısından olumsuz etkilemektedir. Ayrıca bu fosil yakıtların çevreye zararları da düşünüldüğünde alternatif enerji kaynaklarını araştırmak tüm toplumlar için bir zorunluluk halini almıştır. Hem biyolojik olarak parçalanabilirliği hem de sera etkisini azaltması biyodizel yakıtların fosil yakıtlara göre tercih edilmesindeki avantajlarındandır. Özellikle yağlı tohumlar biyodizel üretiminde yaygın kullanılmaktadır. Bu amaçla bu çalışmada son zamanlarda sağlığa yararları konusunda popüler bir şekilde öne çıkarılan çörek otu (Nigella sativa) tohumu kullanılmıştır. Soğuk sıkım olarak elde edilen çörek otu tohumunun yağı kullanılarak oluşturulan biyodizelin rengi, kokusu, yoğunluk ölçümü, akma noktası, bulutlanma noktası, kinematik viskozitesi ve korozyon etkisi incelenmiştir. Bunlara ek olarak biyodizel üretimi esnasında oluşan atıkların ICP-MS (Inductively coupled plasma mass spectrometry) cihazında mineral analizi (Mg, Mn, K, Zn ve Fe) yapılmıştır. Bunun yanı sıra bu yan ürünün pH değerleri ölçülmüş ve gübre olarak kullanılıp kullanılmayacağı araştırılmıştır. Böylece hem çörek otu tohum yağından elde edilen biyodizelin verimliliği fiziksel özellikleri açısından incelenmiş hemde yan ürün olarak elde edilen gübrenin özellikleri incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda elde edilen biyodizelin yoğunluğu 894 kg/m3 bulunurken akma noktası 1.0 ℃ ve bulutlanma noktası -1.0 ℃ olarak bulunmuştur. Bunun yanı sıra yan ürün olarak biyodizel sentezi sırasında elde edilen gliserolde rengi, mineralleri ve pH'sı bakımından incelenmiştir. Ayrıca çörek otu tohum yağından elde edilen biyodizelin bakır şerit korozyon test cihazı ile bakır şerit üzerine korozyon etkisi incelendiği gibi yumuşak çelik (karbon çelik) üzerinede elektrokimyasal olarak korozyon etkisi, elektrokimyasal empedans spektroskopisi (EIS), açık devre potansiyeli (OCP) ölçümleri yapılarak belirlendi. Gıda sanayinde yoğun olarak kullanılan ve son dönemlerde farklı alanlarda kullanımı araştırılan çörek otu tohum yağının biyodizel ve gübre üretiminde verimliliği incelenmiştir.