VAROLUŞÇULUK BAĞLAMINDA MARDİN VE ÇEVRESİNDE YAŞAYAN ESKATOLOJİK ANLATILARDAKİ ORTAKLIKLAR

Abstract

Çalışmada Mardin ve çevresinden elde edilen kıyamet anlatılarını içeren derleme metinleri öncelikle varoluşçu felsefe, kültürel kimlik ve eskatoloji mitleri bağlamında ele alınmıştır. Çalışmanın giriş kısmında varoluşçu felsefenin temaları ve kültürel kimlik üzerinde durulmuştur. Mardin’e ait eskatolojik anlatılar; farklı kültürel kimliklere sahip topluluklarda görülen ortak ifadeler, Müslüman, Hristiyan ve Yezidi kesime mensup kaynak kişilerin görüşleri doğrultusunda değerlendirilmiştir. Mardin ve çevresinden elde edilen eskatolojik metinler; kıyamet öncesi ve kıyamet sonrası olmak üzere iki başlıkta incelenmiştir. Çalışmada ‚Kıyamet Alametleri‛ olarak yer alan metinleri kıyamet günü yaklaştığında veya kıyamet anında ortaya çıkacak olaylar olarak değerlendirmek mümkündür. Konuyla ilgili elde edilen metinlerde geçen ifadelerin bazılarının kutsal kitaplara dayandığı bazılarının ise ‚Kızıltepe’nin kan gölüne döneceği, Mardin’in üzerine kurulan dağın adının ‘Massos’ olduğu ve kıyamet anında bu dağın yarılacağı, içinden Şahmeran ve altın çıkacağı‛, ‚katırın doğuracağı‛, ‚horozun yumurtlayacağı‛ gibi mitik anlatılar şeklinde ortaya çıktığı görülür. Kıyamet sonrasını konu alan metinler ise ‚Cennet-Cehennem‛ ve ‚yeniden dirilme‛ inancı bağlamında ele alınmış bu konuda ortaya çıkan metinler de yukarıdaki başlıklar altında incelenmiştir. Sonuç bölümünde mitik anlatılar varoluş felsefesinin temellerinden olan ‚ölüm‛ olgusunun ‚insanlığın/dünyanın ölümü‛ kıyametin yorumlanışında ‚yerel‛ ve ‚etnik‛ ifadelerin anlatıya dâhil olması şeklinde değerlendirilmiştir. Bunun yanı sıra kültürel kimlik bağlamında da söz konusu ‚yerel-mitik‛ anlatılar ele alınmıştır. Ve yine bu bölümde bütün alametler ve kıyamet sonrası yaşanacakların anlatıldığı metinlerin bir kültürden diğerine geçişgenlik gösterdiği üzerinde durularak kültür aktarımının yönü de tespit edilmeye çalışılmıştır.