Munzur Nehri’nden toplanan kırmızı benekli Alabalık Salmo trutta Macrostigma (Dumeril, 1858) (Osteichthyes: Salmonidae)’nın farklı dokularındaki (kas, karaciğer ve gonat) yağ asiti kompozisyonlarının karşılaştırılması.

Abstract

Amaç: Munzur Nehri'nden toplanan Kırmızı Benekli Alabalık Salmo trutta macrostigma’nın kas, karaciğer ve gonat gibi farklı dokularının lipitlerindeki yağ asitleri içeriğinin karşılaştırılması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Balıkların gonat, karaciğer ve dorsal kasları taze olarak alınıp yaş ağırlıkları saptandıktan sonra; kloroform-metanol (2:1) karışımına konularak, -20 0C'de muhafaza edildi. Analizlenecek balık dokuları, kloroform -metanol (2:1) karışımında homojenize edilerek lipit olmayan safsızlıklar % 0.88'lik KCl ile yıkanarak uzaklaştırıldı. Çözücü içindeki lipitler; asitli metanolde kaynatılarak, hidrolizlenen yağ asitlerinin, metil esterlerine dönüştürülmesi sağlandı ve gaz kromatografi ile analiz edildi. Balıkların yağ asitlerinin yüzdelerinin karşılaştırılmasında SPSS 12 bilgisayar programı uygulandı. Yağ asidi yüzdelerinin karşılaştırılmasında, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) uygulandıktan sonra, farklılıklar TUKEY HSD testi ile belirlendi. Bulgular: Dişi Salmo trutta macrostigma'nın kas, karaciğer ve gonatlarında doymuş yağ asitleri içinde en çok palmitik (C16:0) (% 18.33-31.48), tekli doymamış yağ asitlerinde (C20:5n-3) (% 7.43-73.08) ve dokosaheksaenoik (C22:6n-3) (% 12.88-22.03) asit saptandı. C16:0, Cl8:ln-9 yüzdesi en çok gonatta; biyolojik olarak aktif moleküller olan eikosanoidlerin öncül maddelerinden arakidonik asit (C20:4n-6) ve C20:5n-3 ise karaciğerde bulundu. Temel yağ asitlerinden olan ve besinle alınan liıoleik asit (Cl8:2n6) ile linolenik asit (C18:3n-3) oranı, kas ve gonatta birbirine yakın bulundu. Önemli n-3 yağ asitlerinden olan dokosaheksaenoik asit kas ve karaciğerde oldukça yüksek oranda (karaciğerde % 22.03, kasta % 21.27) belirlendi. Palmitik asit ve Cl8:ln-9 içeriğinden dolayı, total doymuş ve tekli doymamış yağ asitleri, en çok gonatta, total çoklu doymamış yağ asitleri ise C20:4n-6 ve C20:5n-3 asitlerinden dolayı karaciğerde yüksek bulundu. N-3/n-6 oranı; kasta 4.52, karaciğerde 4.15, gonatta ise 3.36 olarak tespit edildi. Sonuç: Palmitik asit ve C18:1n-9 içeriğinden dolayı, total doymuş ve tekli doymamış yağ asitleri, en çok gonatta, total çoklu doymamış yağ asitleri ise, C20:4n-6) ve C20:5n-3 asitlerinden dolayı karaciğerde yüksek bulundu. Bir diğer önemli bulgu da, kasta bulunan DHA oranının ve buna bağlı olarak n-3/n-6 oranının diğer tatlısu balıklarına oranla oldukça yüksek olmasıdır.