Li gor CEFRÊ peşniyaz û sêwirandina pirtûkeka guhdarîkirinê bo Kurdîya Kurmancî (Astên peş A1, A1, A2, B1, B2)

Abstract

Dil öğretiminin amaç ve süreci devletler ve dil öğretim kurumları için farklı anlamlar taşımaktadır. Bu bazen açık ve işlevsel bir iletişim için bazen de politik bir tezahür olarak dili yaygınlaştırmak amacıyla yapılmaktadır. Bu süreçte görünen, dil öğretim meselesi hem politik yönden hem de sosyolojik yönden farklı faktorlere sahiptir. Bu faktorler diğer dillerde olduğu gibi Kürtçe dil öğretiminde de ortaya çıkmaktadır. Kürtçe dil öğretimi alanında çalışan kurum ve öğretmenler dil öğretiminin pratik ve verimli bir biçimde yapılması için materyaller tasarlanmakta ve yöntemler sunulmaktadır. Bu süreçte her ne kadar yeni ve işlevsel materyaller sunulsa da yaşadığımız çağ bazen teknolojik gelişmelerden bazen de politik kararlardan kendini yeni baştan tasarlamakta; yeni ve modern materyal ihtiyacı ortaya çıkmaktadır. Kürtçenin Kurmancca lehçesi için uygun ve müstakil bir materyalin olmaması da dil öğretim alanı için önemli bir eksikliktir. Ayrıca dünyanın pek çok farklı yerinde dil öğretimi için hem bağımsız kurumlarca hem de ulaslararası resmî kurumlar tarafından pek çok yöntem ve materyal hazırlanmıştır. Bu kurumlardan biri de Avrupa Konseyidir. Bu konsey tarafından 'Diller için Avrupa Ortak Başvuru Metni (D-AOBM)' adıyla bir çalışma hazırlandı ve öğretim çevrelerine sunuldu. Bu çalışmayla birlikte dil öğretimi sıralaması ve seviyelendirilmesi bir standarta bağlandı ve dünyanın pek çok yerinde kullanılmaya başlandı. Kürtçenin Kurmnacca lehçesi için böyle bir standartın olmaması önemli bir eksikliktir. Bu eksiklikle birlikte oluşturulmuş olan Kürtçenin Kurmancca lehçesi için hazırlanmış olan çalışmalar Kürtçe dil öğretimi olarak sunulmuştur. Bu tanımlama Kürtçe dil alanında bir karmaşıklığa neden olmaktadır. Yine Kürtçe dil öğretimi materyalleri oluşturulurken, dil öğretimi ve etkinlik geliştirme için seçilen yöntem ve teknikler belirli bir sitemden yoksun olmaları dil becerilerini kazandırmada etkisiz kalmaktadır. Bu çerçevede çalışmanın amacı, yabancılara Kürtçe öğretimi için bir materyalin hazırlanmasıdır. Bu yüzden Avrupa Konseyi tarafından hazırlanan Diller için Avrupa Ortak Başvuru Metni (D-AOBM) kullanıldı. Bu materyalin tasarımı için etkinlik geliştirmede kullanılan yöntem ve teknikler etraflıca değerlendirildi. Kürtçenin Kurmancca lehçesi dil öğretimi için seçilen yöntem Çerçeve Metninde önerilen yöntem ve teknikler kullanıldı. Tasrlanmış olan dil öğretim çalışması için hazırlanan etkinlikler detaylıca değerlendirildi. Yöntem olarak da tasarım temelli araştırma (design-based research) yöntemi kullanıldı. 'Çerçeve Metni'nde bulunan dinleme becerisinin A1Öncesi, A1, A2, B1, ve B2 seviyelerinin kazanımları etkinlikler yoluyla Kürtçenin Kurmancca lehçesine adapte edildi ve bir kitap olarak hazırlandı. Bu çalışma ile birlikte dil öğritimi alanında çalışan ve materyal tasarlayıp geliştiren kurum ve öğretmenler yabancılara Kürtçe öğretimi için muntazam bir kaynakçaya erişeceklerdir.The objectives and methodologies of language instruction are influenced by various factors and hold different implications for educational institutions and governmental bodies. These implications can range from facilitating functional communication to promoting linguistic and cultural dissemination as a political or social act. The field of language teaching, including Kurdish, is shaped by these multifaceted influences which introduce both political and sociological complexities. In Kurdish language education, efforts are continually made to develop and refine instructional materials and methods to enhance pedagogical effectiveness. However, the rapid pace of technological advancements and shifting political contexts necessitate the ongoing development of modern and relevant educational resources. A notable gap in the field of Kurdish language teaching is the lack of dedicated, standardized materials for the Kurmanji dialect. While numerous methods and materials have been developed globally by both independent and international institutions, such as the Council of Europe's 'Common European Framework of Reference for Languages' (CEFR), no equivalent framework exists specifically for Kurmanji Kurdish. The absence of such a standardized approach contributes to inconsistencies and challenges within Kurdish language instruction. This thesis addresses this gap by proposing and designing a listening resource tailored to the Kurmanji dialect of Kurdish, based on the CEFR framework. The study employs a design-based research methodology to develop a comprehensive instructional tool that aligns with CEFR proficiency levels (Pre-A1, A1, A2, B1, B2). Through detailed evaluation and adaptation, this resource incorporates CEFR-recommended methods and techniques for listening comprehension and activity design. The resulting material is intended to provide a systematic and coherent resource for educators and institutions involved in teaching Kurmanji Kurdish to non-native speakers. This study contributes to the field of language education by offering a structured approach to Kurdish language instruction and addressing a significant need for standardized teaching materials.