Kâtip Bartleby öyküsünde varoluşçu temalar ve köle-efendi diyalektiği

Abstract

Bu çalışmada Kâtip Bartleby öyküsü iki farklı bakışla ele alınmıştır. Çalışmamıza doğru bir perspektif kazandırmak için aşağıdaki sıralamayla tez hazırlanmıştır. İlk olarak konuya bir giriş yapılmış, Herman Melville'den, yaşadığı dönemden ve eserlerinden kısaca bahsedilmiştir. Birinci bölümde Varoluşçuluğun tanımı ve kapsamı üzerinde durulduktan sonra Kâtip Bartleby öyküsünün gerek dönemsel gerek düşünsel planda hangi Varoluşçu filozoflarla ilişkili olduğu tartışılmıştır. Aynı bölümde Köle-Efendi Diyalektiği'nin Hegel'in felsefesindeki yeri ve kapsamı da belirlenmiştir. İkinci bölümde, farklı sanat alanlarını beslediği gibi edebî yapıtları da besleyen "Varoluşçu temalar" ayrı başlıklar halinde teker teker incelenmiş ve Kâtip Bartleby eserinin içerdiği Varoluşçu temaların bir analizi yapılmıştır. Böylece konuya tematik bir bakış kazandırılmıştır. Tezimizin üçüncü bölümünde "Köle-Efendi Diyalektiği" üzerinden Kâtip Bartleby öyküsünün bir analizi yapılmıştır. Sonuç bölümde ise öykünün neden yirminci yüzyılın ruhuna sahip olduğu tartışılmış ve bir sonuca varılmıştır.

In this work, I dealt with the story of Bartleby, The Scrivener from two different perspectives: One is existentialism, and the other one is master-slave dialectic. In introduction, I mentioned Herman Melville's life and works and the general landscape of his age. In the first chapter, I discussed the story of Bartleby, The Scrivener in the context of existentialism after giving a detailed analysis of existentialism. And, I determined the existentialist philosophers to whom the existentialism of the story is related. In the same chapter, I thought about the place of master-slave dialectic in Hegel's philosophy in general. In the second chapter, I examined existentialist themes under the separate titles, which feed both art and literature. And, I gave a detailed analysis of existentialist themes in the story of Bartleby, The Scrivener so that my thesis got a thematic perspective. In the third chapter, I analyzed story of Bartleby from the perspective of master-slave dialectic. In conclusion, I argued that the story has spirit of twentieth century and explained how and why it is so.