19. Yüzyıl Batılı Seyyahlarının Antik Dara (Anastasiopolis) Şehri ile İlgili Gözlemleri

Abstract

Bugün Mardin il sınırları içerisinde bulunan Dara antik şehri, erken Bizans döneminde imparatorluğun doğu sınırındaki en önemli şehirlerinden biri olmuştur. I. Anastasius döneminde bir garnizon şehri olarak tanzim edilen Dara, I. Justinian döneminde imparatorluğun doğu sınırında yerleşen en sağlam kalesi haline geldi. Dara, bu tarihten itibaren Sasaniler tarafından sık sık saldırı ve kuşatmalara maruz kaldı. Sasani kralları I. Hüsrev Anuşirvan 574’te, II. Hüsrev de 604 yılında Dara’yı kısa süreli ele geçirdi. 640’ta gerçekleşen İslam hâkimiyeti sonrasında sınır hattındaki önemini yitiren şehir bu tarihten sonra derin bir sessizliğe gömüldü. Bugün şehirde var olan mimari kalıntıların çoğu erken Bizans dönemine tarihlenir. Dara, 19. yüzyılda batılı seyyahları tarafından sıkça ziyaret edilmiştir. Bu makalede adı geçen asırda şehre uğrayan seyyahların gözlemleri karşılaştırmalı olarak ele alınacak ve Dara’nın o dönemki mimari ve sosyal durumu tespit edilmeye çalışılacaktır