Bitkisel ve Hayvansal Üretim Bölümü Koleksiyonu

Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/20.500.12514/201

Browse

Now showing 1 - 20 of 34

Allelic variations of glutenin subunits and their association with quality traits in bread wheat genotypes
(2017) Aktaş, Hüsnü; Baloch, Faheem Shehzad
The present study was conducted to evaluate the genotype × environment interaction of the yield and quality traits for five bread wheat varieties commonly grown in the Southeastern Anatolia Region of Turkey and 20 advanced lines developed within the framework of the International Winter Wheat Improvement Project. We also determined the allelic pattern of the Glu-1 and Glu-3 loci of these genotypes and examined whether these loci had an effect on the quality traits. There was a significant variation among the genotypes and environments in terms of grain yield, protein content, sedimentation volume (SV), and the extensograph dough energy value (EDEV). The results of the study indicated that genotypic effect was more influential on SV and EDEV than environmental effect; thus, both traits could be used in breeding programs to develop elite cultivars with better quality. Twelve different high-molecularweight (HMW) glutenin alleles were identified at the Glu-A1, Glu-B1, and Glu-D1 loci, resulting in 14 allelic combinations, and 17 different alleles were observed in 19 combinations for low-molecular-weight (LMW) subunits. Furthermore, among all the genotypes, 13 + 16 and 13 + 19 alleles at Glu-B1 and 5 + 12 at Glu-D1 were observed to have the lowest frequency. Our study indicated that the combinations of HMW glutenin alleles with 2* at Glu-A1, 17 + 18 and 13 + 16 at Glu-B1, and 5 + 10 at Glu-D1, as well as the combinations of LMW alleles with subunits c and d at Glu-A3; subunits d, b, c, and g at Glu-B3; and subunits a and b at Glu-D3 had positive effects on the quality traits.
Allelic variations of glutenin subunits and their association with quality traits in bread wheat genotypes
(Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 2017) Aktaş, Hüsnü; Baloch, Faheem Shehzad
The present study was conducted to evaluate the genotype × environment interaction of the yield and quality traits for five bread wheat varieties commonly grown in the Southeastern Anatolia Region of Turkey and 20 advanced lines developed within the framework of the International Winter Wheat Improvement Project. We also determined the allelic pattern of the Glu-1 and Glu-3 loci of these genotypes and examined whether these loci had an effect on the quality traits. There was a significant variation among the genotypes and environments in terms of grain yield, protein content, sedimentation volume (SV), and the extensograph dough energy value (EDEV). The results of the study indicated that genotypic effect was more influential on SV and EDEV than environmental effect; thus, both traits could be used in breeding programs to develop elite cultivars with better quality. Twelve different high-molecularweight (HMW) glutenin alleles were identified at the Glu-A1, Glu-B1, and Glu-D1 loci, resulting in 14 allelic combinations, and 17 different alleles were observed in 19 combinations for low-molecular-weight (LMW) subunits. Furthermore, among all the genotypes, 13 + 16 and 13 + 19 alleles at Glu-B1 and 5 + 12 at Glu-D1 were observed to have the lowest frequency. Our study indicated that the combinations of HMW glutenin alleles with 2* at Glu-A1, 17 + 18 and 13 + 16 at Glu-B1, and 5 + 10 at Glu-D1, as well as the combinations of LMW alleles with subunits c and d at Glu-A3; subunits d, b, c, and g at Glu-B3; and subunits a and b at Glu-D3 had positive effects on the quality traits.
Bazı Ekmeklik Buğday Genotiplerinin (Triticum aestivum L.) Doğal Yağış Koşullarındaki Verim ve Kalite Parametrelerinin Değerlendirilmesi
(Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 2017) Aktaş, Hüsnü; Oral, Erol; Kendal, Enver; Kendal, Enver; Tekdal, Sertaç
Çalışma 2011-12 ve 2012-13 yetiştirme sezonlarında, Hazro/Diyarbakır ekolojik koşullarında yazlık gelişme tabiatlı ileri kademedeki 20 ekmeklik buğday genotipi ile tescilli 5 çeşidin yağışa dayalı şartlarda verim ve bazı kalite özelliklerinin araştırılması amacıyla yürütülmüştür. İki yıllık birleştirilmiş varyans analiz sonuçlarına göre incelenen tüm özellikler için genotipler arasındaki fark istatistiki olarak (P<0.05) önemli bulunmuştur. Birinci yılda G21 (392 kg/da), ikinci yılda ise Dinç çeşidi (610 kg/da) en yüksek tane verimine sahip genotipler olurken, G4, G8 ve G5 (Dinç) her iki yılda da yüksek ve aynı zamanda benzer tane verimi performansına sahip genotipler olmuş, G19 ve G21 genotipleri ise ortalamadan yüksek tane verimine sahip olmalarına rağmen her iki yılda farklı performansa sahip olarak kaydedilmiştir. Birinci yılda, G9 bin tane ağırlığı ve hektolitre için, G21 genotipi tane verimi için (TV), G3 sedimantasyon için, G4 protein için, ikinci yılda ise G14 genotipi başakta tane ağırlığı, başakta tane sayısı, G12 sedimantasyon için, G15 ve G2 bin tane ağırlığı bakımından en yüksek performansa sahip genotipler olmuştur. Basit korelasyon analizi sonuçlarına göre, metre karede başak sayısı ile tane verimi; protein oranı ile sedimantasyon arasında pozitif; tane verimi ile protein oranı arasında da negatif ve istatistiki olarak önemli korelasyonlar tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda G21 genotipi hem tane verimi hem de kalite özellikleri için üstün özelliklere sahip olduğu için çeşit tescili için ümitvar bir genotip olarak saptanırken, buğday ıslah programlarında yüksek tane verimine sahip çeşitlerin tespitinde birim alandaki başak sayısının seleksiyon kriteri olarak kullanılabileceği tespit edilmiştir.
Bazı Ekmeklik Buğday Genotiplerinin (Triticum aestivum L.) Doğal Yağış Koşullarındaki Verim ve Kalite Parametrelerinin Değerlendirilmesi
(Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 2017) Aktaş, Hüsnü; Oral, Erol; Kendal, Enver; Kendal, Enver; Tekdal, Sertaç
Çalışma 2011-12 ve 2012-13 yetiştirme sezonlarında, Hazro/Diyarbakır ekolojik koşullarında yazlık gelişme tabiatlı ileri kademedeki 20 ekmeklik buğday genotipi ile tescilli 5 çeşidin yağışa dayalı şartlarda verim ve bazı kalite özelliklerinin araştırılması amacıyla yürütülmüştür. İki yıllık birleştirilmiş varyans analiz sonuçlarına göre incelenen tüm özellikler için genotipler arasındaki fark istatistiki olarak (P<0.05) önemli bulunmuştur. Birinci yılda G21 (392 kg/da), ikinci yılda ise Dinç çeşidi (610 kg/da) en yüksek tane verimine sahip genotipler olurken, G4, G8 ve G5 (Dinç) her iki yılda da yüksek ve aynı zamanda benzer tane verimi performansına sahip genotipler olmuş, G19 ve G21 genotipleri ise ortalamadan yüksek tane verimine sahip olmalarına rağmen her iki yılda farklı performansa sahip olarak kaydedilmiştir. Birinci yılda, G9 bin tane ağırlığı ve hektolitre için, G21 genotipi tane verimi için (TV), G3 sedimantasyon için, G4 protein için, ikinci yılda ise G14 genotipi başakta tane ağırlığı, başakta tane sayısı, G12 sedimantasyon için, G15 ve G2 bin tane ağırlığı bakımından en yüksek performansa sahip genotipler olmuştur. Basit korelasyon analizi sonuçlarına göre, metre karede başak sayısı ile tane verimi; protein oranı ile sedimantasyon arasında pozitif; tane verimi ile protein oranı arasında da negatif ve istatistiki olarak önemli korelasyonlar tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda G21 genotipi hem tane verimi hem de kalite özellikleri için üstün özelliklere sahip olduğu için çeşit tescili için ümitvar bir genotip olarak saptanırken, buğday ıslah programlarında yüksek tane verimine sahip çeşitlerin tespitinde birim alandaki başak sayısının seleksiyon kriteri olarak kullanılabileceği tespit edilmiştir.
Bazı Ekmeklik Buğday Genotiplerinin Süneye (Eurygaster integriceps Put.) Mukavemet Bakımından Değerlendirilmesi
(Muş Alparslan Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 2020) Aktaş, Hüsnü; Kendal, Enver; Kendal, Enver; Bayram, Yunus
Kapalı kafes ortamında farklı özelliklere sahip 6 ekmeklik (Triticum aestivum L) buğday genotipinde süne zararının etkisi ile bazı morfolojik ve kalite özelliklerinin değişim sınırlarının incelendiği çalışma Tesadüf Blokları Deneme Deseni’ne göre 3 tekerrürlü olarak 2004-2005 ve 2005-2006 yıllarında Diyarbakır’da yürütülmüştür. Süne zararı bakımından genotiplerin farklı oranlarda etkilendiği bu çalışmada tane verimi (TV) ile birlikte, morfolojik özelliklerden bitki boyu (BB), m2’de başak sayısı (BS), klorofil içeriği (KLRF), bin tane ağırlığı (BTA), hektolitre ağırlığı (HL), başakta tane sayısı (BTS), büyüme şekli (BYS), sap yoğunluğu (SEK), mumsuluk (MUM), başak yoğunluğu (BY), kılçıklılık (KLC), süt olum süresi (SUT), başaklanma süresi (BYS), sapa kalkma süresi (SKS), dane rengi (DR), m2’de süne adedi (SA), danede emgi oranı (DAO) ve diğer kalite özellikleri incelenmiştir. Her iki yıl birlikte değerlendirildiğinde Golia ve Pehlivan çeşitlerinin SA ve DAO bakımından daha düşük değerlere sahip olmakla süneye daha tolerant oldukları, genotip özellik ilişkilerini belirlemeye esas biplot analizinde ise dik büyüyen, geçci, kırmızı ve sert tane yapısı ile sık başak yapısına sahip genotiplerin süne zararından daha az etkilendikleri tespit edilmiştir.
Bazı fakültatif buğday genotiplerinin farklı çevrelere tepkileri
(Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 2021) Aktaş, Hüsnü; Aktaş, Hüsnü; Karaman, Mehmet
Amaç: Bu çalışmanın amacı fakültatif gelişme tabiatına sahip ekmeklik buğdaygenotiplerin farklı çevrelerde verim ve kalite özelliklerin belirlenmesidir.Materyal ve Yöntem: Bu araştırma, 2014-2015 yetiştirme sezonunda yağışa dayalışartlarda 25 ekmeklik buğday genotipi (20 ileri hat ve 5 standart çeşit) ile Diyarbakırve Muş lokasyonlarında Tesadüf Blokları Deneme Desenine göre 3 tekrarlamalıolarak yürütülmüştür. Araştırmada çeşit ve hatların tane verimi ile bazı kalite (bintane ağırlığı, hektolitre ağırlığı, protein oranı, zeleny sedimantasyon ve yaş gluten)özellikleri incelenmiştir.Araştırma Bulguları: Birleştirilmiş varyans analizinde, genotip, çevre ve bunlarınetkileşim (genotip × çevre) etkileri, incelenen özelliklerden bin tane ve hektolitreağırlığı hariç diğer tüm özellikler için oldukça anlamlıydı. Ancak genotip-çevreetkileşiminin etkisi incelenen tüm parametreler açısından genotip ve çevreye göredaha küçük boyuttaydı. Diyarbakır lokasyonu incelenen kalite parametreleri için öneçıkarken, Muş lokasyonu tane verimi yönünde öne çıkmıştır.Sonuç: Çalışmada, G17 genotipi her iki test ortamında da en yüksek tane veriminesahipti ve verim açısından en kararlıydı. G11 ve G21 genotipleri kalite parametreleriaçısından ön plana çıkmıştır. Bu genotiplerin gelecekteki ıslah çalışmalarındaebeveyn olarak kullanılabileceği belirlenmiştir.
Bazı kışlık ekmeklik buğday genotiplerinin tane verimi ve bazı kalite özellikleri bakımından GGE biplot analiz yöntemi ile değerlendirilmesi
(Tr. Doğa ve Fen Derg., 2017) Aktaş, Hüsnü; Kendal, Enver; Karaman, Mehmet; Kendal, Enver; Tekdal, Sertaç
Bu çalışma Doğu geçit kuşağı olarak tanımlanan alanlara uygun kışlık ve alternatif gelişme tabiatına sahip ekmeklik buğday genotiplerinin belirlenmesi amacıyla 2011-12 ve 2012-13 sezonlarında Malatya’nın Battalgazi ilçesinde yağışa dayalı şartlarda yürütülmüştür. Tesadüf blokları deneme deseninde 3 tekerrürlü olarak kurulan denemelerde Uluslararası kışlık buğday geliştirme projesi orjinli 20 adet ileri kademede ekmeklik buğday hattı ile 5 adet çeşit materyal olarak kullanılmıştır. Çalışmanın ikinci yılında geç dönemde meydana gelen soğuğa karşı genotiplerin tepkisi faklı olurken, her iki yılda da protein oranı, sedimantasyon, bin tane ağırlığı ve hektolitre ağırlığı bakımından çeşitler arasındaki fark istatistiki olarak 0.01 düzeyinde önemli bulunmuştur. Birinci yılda genotiplerin tane verimi ortalaması 308 kg/da ve ikinci yılda ise 286 kg/da olarak gerçekleşmiştir. İki yıllık verilerin GGE biplot metodu ile analizi sonucunda, toplam varyasyonun % 48.24’ü PC1 ve % 22.07’si ise PC2 tarafından temsil edilmiş, poligonun köşelerinde yer alan G21 protein (PRT), yaş gluten (YGL) ve sedimantasyon özellikleri için en yüksek değerlere sahip genotip olurken, tane verimi, hektolitre ve bin tane ağırlığı özellikleri için en yüksek değerler poligonun köşelerinde yer alan G13, G17 ve G18 genotiplerinden elde edilmiştir. GGE biplot grafiğinde tane verimi ile kalite parametreleri (PRT, YGL, SDS) arasında negatif bir korelasyon olduğu tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda tane verimi, soğuk zararı ve kalite parametreleri açısından istenilen özeliklere sahip genotipler değerlendirilmek üzere seçilmiştir.
Buğday Bitkisine Uygulanan Farklı Miktarlarda Leonarditin Bazı Toprak Özelliklerine Etkisi
(Toprak Su Dergisi, 2016) Aktaş, Hüsnü; Gürsoy, Songül; Avşar, Özlem; Bayram, Nurettin; Öztürkmen, Ali Rıza; Aydemir, Salih; Aktaş , Hüsnü
Leonardit, toprak özelliklerini iyileştirmede ve dolayısıyla ürün verimini arttırmada kullanılan organik gübrelerden biridir. Bu çalışmada, sulanabilir koşularda buğday bitkisine farklı miktarlarda leonardit uygulanarak, uygulanan bu leonarditin bazı toprak özellikleri üzerine olan etkisi belirlenmiştir. Çalışma 2009-2012 yıllarında GAP Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi Müdürlüğü deneme alanında, tesadüf blokları deneme desenine göre dört tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Denemede leonarditin 6 farklı dozu (0, 50, 100, 150, 200 ve 250 kg da-1) uygulanmıştır. Hasat sonrası tüm parsellerde, toprakta organik madde, toprak nemi, hacim ağırlığı ve penetrasyon direnci belirlenmiştir. Çalışma sonucunda, farklı miktarlarda uygulanan leonarditin toprakta organik madde, toprak nemi ve hacim ağırlığı üzerine etkisinin olmadığı, penetrasyon direnci üzerine etkili olduğu görülmüştür. Toprak penetrasyon direnci leonardit uygulaması ile azalmıştır.
Buğday Bitkisine Uygulanan Farklı Miktarlarda Leonarditin Bazı Toprak Özelliklerine Etkisi
(2016) Aktaş, Hüsnü; Gürsoy, Songül; Avşar, Özlem; Bayram, Nurettin; Öztürkmen, Ali Rıza; Aydemir, Salih; Aktaş, Hüsnü
Leonardit, toprak özelliklerini iyileştirmede ve dolayısıyla ürün verimini arttırmada kullanılan organikgübrelerden biridir. Bu çalışmada, sulanabilir koşularda buğday bitkisine farklı miktarlarda leonardituygulanarak, uygulanan bu leonarditin bazı toprak özellikleri üzerine olan etkisi belirlenmiştir. Çalışma2009-2012 yıllarında GAP Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi Müdürlüğü deneme alanında,tesadüf blokları deneme desenine göre dört tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Denemede leonarditin 6farklı dozu (0, 50, 100, 150, 200 ve 250 kg da-1) uygulanmıştır. Hasat sonrası tüm parsellerde, topraktaorganik madde, toprak nemi, hacim ağırlığı ve penetrasyon direnci belirlenmiştir. Çalışma sonucunda,farklı miktarlarda uygulanan leonarditin toprakta organik madde, toprak nemi ve hacim ağırlığı üzerineetkisinin olmadığı, penetrasyon direnci üzerine etkili olduğu görülmüştür. Toprak penetrasyon direncileonardit uygulaması ile azalmıştır.
Çinko Uygulamasının Makarnalık Buğdayın (Triticum durum Desf.) Verim ve Bazı Kalite Özellikleri Üzerindeki Etkisi
(Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 2016) Aktaş, Hüsnü
Bu çalışma çinkonun (Zn) toprak ve yapraktan beraber uygulanmasının Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yoğun ekim alanına sahip 7 adet durum buğdayı çeşidinin verim, verim bileşenleri ve kalite özellikleri üzerine olan etkisinin araştırılması amacıyla yapılmıştır. Çalışma 2013-14 ve 2014-15 buğday yetiştirme sezonlarında sulu koşullarda Kızıltepe Meslek Yüksek Okulu Deneme Alanında tesadüf blokları deneme deseninde üç tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Birinci yılda çinko kullanılan (+Zn) ve çinko kullanılmayan (-Zn) uygulamaların tane verimi ortalaması sırasıyla 742 - 693 kg/da ve istatistiki olarak önemsiz, ikinci yılda ise 751 - 659 kg/da ve istatistiki olarak önemli olarak tespit edilmiştir. Varyans analiz sonuçlarına göre, ilk yılda başakta tane sayısı, camsı tane oranı, sedimantasyon, protein oranı, yaş gluten özellikleri için uygulamalar arasındaki farklar istatistiki olarak önemli bulunurken (P<0.05 ya da P<0.01), ikinci yılda tane verimi, başak ağırlığı, camsı tane oranı, sedimantasyon, protein oranı, ve yaş gluten özellikleri için önemli bulunmuştur. Çalışmada kullanılan çeşitlerin +Zn ve –Zn uygulamalarındaki responsu farklı olmuş, her uygulamada da çeşitler arasındaki farklar incelenen özellikler bakımından istatistiki olarak önemli bulunmuştur. Çinko uygulaması ile en yüksek tane verimi artışı birinci yılda G1 çeşidinde, ikinci yılda ise G3 ve G5 çeşitlerinde gözlenirken, camsılık parametresi için birinci yılda çinko uygulaması ile en yüksek artış G3 ve G4 çeşitlerinde, ikinci yılda ise G2 ve G5 çeşitlerinde belirlenmiştir. Çinko uygulaması ile protein oranında en yüksek artış birinci yılda G7 çeşidinde ikinci yılda ise G6 çeşidinde gerçekleşmiştir. Birinci yılda G6 ve ikinci yılda ise G2 çeşitleri dışında çinko uygulaması ile bütün çeşitlerde SDS sedimantasyon değeri artış gösterirken, irmik rengi (b) için uygulamalar arasında belirgin bir fark gözlenmemiştir.
Çinko Uygulamasının Makarnalık Buğdayın (Triticum durum Desf.) Verim ve Bazı Kalite Özellikleri Üzerindeki Etkisi
(2016) Aktaş, Hüsnü
Bu çalışma çinkonun (Zn) toprak ve yapraktan beraber uygulanmasının Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yoğun ekim alanına sahip 7 adet durum buğdayı çeşidinin verim, verim bileşenleri ve kalite özellikleri üzerine olan etkisinin araştırılması amacıyla yapılmıştır. Çalışma 2013-14 ve 2014-15 buğday yetiştirme sezonlarında sulu koşullarda Kızıltepe Meslek Yüksek Okulu Deneme Alanında tesadüf blokları deneme deseninde üç tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Birinci yılda çinko kullanılan (+Zn) ve çinko kullanılmayan (-Zn) uygulamaların tane verimi ortalaması sırasıyla 742 - 693 kg/da ve istatistiki olarak önemsiz, ikinci yılda ise 751 - 659 kg/da ve istatistiki olarak önemli olarak tespit edilmiştir. Varyans analiz sonuçlarına göre, ilk yılda başakta tane sayısı, camsı tane oranı, sedimantasyon, protein oranı, yaş gluten özellikleri için uygulamalar arasındaki farklar istatistiki olarak önemli bulunurken (P<0.05 ya da P<0.01), ikinci yılda tane verimi, başak ağırlığı, camsı tane oranı, sedimantasyon, protein oranı, ve yaş gluten özellikleri için önemli bulunmuştur. Çalışmada kullanılan çeşitlerin +Zn ve –Zn uygulamalarındaki responsu farklı olmuş, her uygulamada da çeşitler arasındaki farklar incelenen özellikler bakımından istatistiki olarak önemli bulunmuştur. Çinko uygulaması ile en yüksek tane verimi artışı birinci yılda G1 çeşidinde, ikinci yılda ise G3 ve G5 çeşitlerinde gözlenirken, camsılık parametresi için birinci yılda çinko uygulaması ile en yüksek artış G3 ve G4 çeşitlerinde, ikinci yılda ise G2 ve G5 çeşitlerinde belirlenmiştir. Çinko uygulaması ile protein oranında en yüksek artış birinci yılda G7 çeşidinde ikinci yılda ise G6 çeşidinde gerçekleşmiştir. Birinci yılda G6 ve ikinci yılda ise G2 çeşitleri dışında çinko uygulaması ile bütün çeşitlerde SDS sedimantasyon değeri artış gösterirken, irmik rengi (b) için uygulamalar arasında belirgin bir fark gözlenmemiştir.
Comparıson Of Bread Wheat (Triticum Aestivum L.) Lınes Wıth Regıstered Cultıvars In Terms Of Yıeld And Qualıty Characterıstıcs
(Applied Ecology And Environmental Research, 2020) Aktaş, Hüsnü; Aktaş , Hüsnü
The study was carried out under rainfall conditions during the 2011-2012 and 2012-2013 growing seasons in Diyarbakir province of Turkey. The experiment had designed as a randomized block design with 3 replications. The aim of the study was to determine the lines that were superior in terms of yield and quality to the varieties. The experimental material consisted of 20 bread wheat lines and 5 standard varieties. According to the results of variance analysis; significant differences were observed between genotypes in all features at 1%. Grain yield (GY) had a significant positive relationship with test weight (TW), and a significant negative relationship with wet gluten (WG). Also, grain hardness (GH) (PSI: Particle size index) had significant negative relationship with TW, and a significant positive relationship with plant height (PH) and heading time (HT). 4 lines in grain yield, 3 lines in test weight, 1 line in protein content, 4 lines in zeleny sedimentation and 1 line in wet gluten showed superior performance than all standards. It is concluded that the G19 and G24 lines may be candidates for registration.
Comparison of the Agricultural Characteristics of Bread Wheat (Triticum aestivum L.) Genotypes based on Irrigated Conditions in Different Locations
(Manas Journal of Agriculture Veterinary and Life Sciences, 2020) Aktaş, Hüsnü; Aktaş , Hüsnü
This study was performed under irrigated condition of Diyarbakir and Sanliurfa provinces, Turkey in the 2013-2014 production season to determine superior wheat genotypes for irrigated or high rainfall areas and contribute breeding programs. Experiments was designed according to the random blocks trial pattern with four replications. Performance of genotypes for examined traits was found statically different at level of p≤ 0.01. According to ranking biplot analyse G9 was the most stable genotype for grain yield and G11 for seed protein content. Advansed lines, G9, G11 and G17 were determined as supeior genotypes for grain yield and quality traits compare to cultivars that used as a national checks. These advanced lines could be used as genitor in breeding programs to improve high quality and yielding varieties for irrigated conditions.
DROUGHT TOLERANCE INDICES OF SELECTED LANDRACES AND BREAD WHEAT (TRITICUM AESTIVUM L.) GENOTYPES DERIVED FROM SYNTHETIC WHEATS
(APPLIED ECOLOGY AND ENVIRONMENTAL RESEARCH, 2016) Aktaş, Hüsnü
The present study was performed to determine performance of selected four synthetic derived bread wheat genotypes, four bread wheat landraces and four modern wheat genotypes under rain-fed and supplemented irrigation experiments based on randomized complete block design with four replications at GAP International Agricultural Research and Training Center, Diyarbakır, Turkey in 2013-2014 and 2014-2015 growing seasons. According to results of pairwise correlation and biplot analysis, significant and positive correlation was observed between grain yield in stress condition (Ys) and stress tolerant index (STI), geometric mean productivity (GMP), mean productivity (MP), harmonic productivity (HM), yield stability index (YSI), yield index (YI), drought resistance index (DI) and stress non-stress production index (SNPI) indicating these indices can be used as parameters for evaluating drought tolerant genotypes. Negative correlation between grain yield in stress (Ys) with SSI and no correlation with TOL indicated that these indices should be used in severe drought conditions for screening genotypes. Number seed in spike (NSS), plant height (PH) and thousand kernel weight (TKW) correlated with grain yield in stress conditions (Ys) according to biplot analysis, also genotypes with lower reduction relating to these traits had higher yield in stress conditions. According to results SEN-DER genotypes G7, G10, landrace group genotype G11 (Sorık) were determined as the most tolerant genotypes to be used to improve drought tolerant varieties, while modern wheat genotypes G4 (Ceyhan-99) and G2 (Tekin) were high productive in irrigation conditions and low productive in rain-fed conditions.
The Effect Of Dıfferent Sowıng Tımes On Fresh Ear Yıeld And Yıeld Components In Sweet Corn (Zea Mays L. Saccharata Sturt.) Varıetıes
(Journal of Applied Life Sciences and Environment, 2021) Aktaş, Hüsnü; Atakul, Şeyhmus; Aktaş , Hüsnü; Kahraman, Şerif; Erdemci, İrfan; Gül, İsmail
This study was carried out to investigate the effects of different sowing times on duration of tasselling, plant height, first ear height, ear length, ear diameter, number of ears per plant, fresh ear yield with husk, fresh ear yield unhusked, and marketable number of ears of different sweet corn (Zea mays L. saccharata Sturt.) varieties in Diyarbakır between the years of 2010-2012. The trial was conducted as split plots in randomised complete blocks with three replications. The main plots were sowing times, and the sub-plots were varieties. The trials were carried out at eight different sowing times (1 April, 15 April, 1 May, 15 May, 1 June, 15 June, 1 July and 15 July) with ‘Merit’, ‘Jubilee’, ‘Lumina’, ‘Vega’ and ‘Sakarya’ composite sweet corn varieties. From the variance analysis of the three-year combined average, the duration of tasselling, plant height, first ear height, ear length, ear diameter, number of ears per plant, fresh husked ear yield, fresh unhusked ear yield and marketable ear number were statistically significant for sowing times and varieties. According to the sowing time × variety interaction, except ears per plant and first ear height values, all other traits were significant. The fresh husked and unhusked ear yields varied between 8541.7-19396.8 kg ha-1 and 5065.0-13485.7 kg ha-1, respectively. The highest fresh husked and fresh unhusked ear yields were obtained from the 15 April sowing time of ‘Vega’ variety. The results state that optimal sowing dates for different varieties of sweet corn could be from 1 April to 1 May, and the most suitable variety to be planted is ‘Vega’ in Diyarbakır conditions.
Effect Of Hmw And Lmw Glutenın Alleles On Qualıty Traıts Of Bread Wheat
(Genetika, 2020) Aktaş, Hüsnü; Şener, Okan
This study was performed to investigate impact of HMW and LMW glutenin alleles on quality traits of bread wheat cultivars. Fifteen bread wheat varieties were used for field trails during 2012-13 and 2013-14 under irrigated conditions of Diyarbakir and Mardin locations, Turkey. We investigated the quality of varieties that have same HMW-GS (High molecular weight subunits) and different LMW-GS (Low molecular weight subunits) or vice versa. Results indicated that GluA3-c > d > e, GluB3-g > b' = i, and GluD3-b = c > a for LMW-GS, and GluB1-7+8 > GluB1-17+18; GluD1-5+10 > GluD1-2+12 for HMW-GS have higher extensograph dough energy, extensibility, resistance, also higher farinograph stability time, gluten index and grain hardness values. The overall evaluation of the results obtained from this study demonstrated that GluA1-1 or 2*, GluB1-7+8 and GluD1-5+10 for HMW glutenin alleles and GluA3-d, GluB3-g and b, GluD3-c for LMW glutenin alleles are associated with a strong gluten structure and accordingly selection of lines harboring these alleles can contribute to the development of genotypes with high quality in wheat breeding programs.
Ekmeklik Buğday Genotiplerinin (Triticum aestivum L) Yüksek Sıcaklık Şartlarında Verim ve Bazı Kalite Özellikleri Yönünden Değerlendirilmesi
(Kafkas Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2020) Aktaş, Hüsnü; Aktaş, Hüsnü
Bu araştırma 4 tescilli çeşit (Nurkent, Gönen-98, Pehlivan ve Sagittario) ve 21 ileri hat ekmeklik buğday genotipinin yüksek sıcaklığa mukavemetlerini belirlemek üzere 2006/2007 sezonunda Diyarbakır ve Mardin-Göllü ekolojik şartlarında yürütülmüştür. Çalışmada tane verimi (TV), performans oranı (PERO), başaklanma süresi (BS) bin dane ağırlığı (BTA), hektolitre ağırlığı (HL), tane protein oranı (PO), SDS sedimentasyon testi (SDS), tane sertlik indeksi (SRT), nişasta oranı (NŞT), yaş glüten (YGLT) ve enerji değeri (W) gibi kalite özellikleri incelenmiştir. Genotip ortalamaları üzerinden en yüksek (TV) tane verimleri Diyarbakır sulu (DYB-S) (693 kg da-1) ve kuru (DYB-K) (608 kg da-1) şartlarından alınırken, en düşük (TV) tane verimi de (315 kg da-1) Mardin-Göllü lokasyonundan alınmıştır. Dane doldurma döneminde yüksek sıcaklığın etkili olduğu (>35 oC) Göllü lokasyonunda PO, SDS, SRT, YGLT ve W gibi kalite özellikleri öne çıkarken, normal şartların etkili olduğu DYB lokasyonunda ise TV, HL, BS, NST, BTA, BB gibi özelliklerden en yüksek değerler elde edilmiştir. Biplot metoduna göre gerek TV (458.8 kg da-1) ve gerekse PO (%64.4) bakımından yüksek değerlere sahip erkenci G24, sıcaklık stresine en toleranslı genotip olarak belirlenmiştir
Evaluation Of Bread And Einkorn Wheat Under in Vıtro Drought stress
(The Journal of Animal & Plant Sciences, 2017) Aktaş, Hüsnü; Aktaş , Hüsnü; Ordu, Bülent; Zencirci, Nüsret
The purpose of this study was to investigate the resistance of bread and einkorn wheat genotypes under in vitro conditionsagainst drought stress during germination. Twelve bread and ten einkorn wheat genotypes were used as plant material and sevendrought stress levels were appliedbased ona three-replicate factorial restricted randomized block design in order to investigate their effects on germination rate (GR), germinating power (GP), coleoptile length (CL), shoot length (SL), root length (RL), shoot root length ratio (SRLR), root fresh weight (RFW), root dry weight (RDW), and root fresh dry weight ratio (RFDWR) during the year 2014-2015. PEG–6000 was used toevaluate the effect of drought stress under in vitro conditions on the wheat genotypes.The values of all traits were decreasedbytheincreased effect ofPEG levels (p≤ 0.05).The results of the variance analysisshowedthat thegenotypeshadsignificant statistical differences for theexaminedtraits under drought stress(p < 0.05).According to theresults of theGGE biplot analysis, of the total variation between the genotypes and traits investigated under drought stress (75.97%), PC1and PC2 represented51.51% and 24.47%, respectively. In addition, einkorn wheat populationswerelocated inthesector of GR, GP, and SRL,which means that these populations had agreater performance for these traits under drought stress conditions.Bread wheat and einkorn genotypes behaved differently for the traits under drought stress. It is considered that the results of the field and in vivo experiments for cold and drought stresswill contribute toproducingreliable suggestions.
Farklı fenolojik özelliklere sahip durum buğday genotiplerinin süne (Eurygasterintegriceps Put ) zararına mukavemet bakımından değerlendirilmesi
(Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2018) Aktaş, Hüsnü; Kendal, Enver; Kendal, Enver; Altıkat, Ahmet; Karahan, Turan; Karaca, Vedat; Mutlu, Çetin; Duman, Mehmet
Süne (Eurygaster integriceps Put.) Güneydoğu Anadolu bölgesinde buğdayın kalite ve verimini sınırlayan önemli bir zararlıdır. Dayanıklı çeşitlerin kullanılması Entegre Zararlı Yönetimi IPM) için etkili bir stratejidir. Çalışma, Diyarbakır ekolojik şartlarında bazı durum buğday (Triticum turgidum ssp. durum)genotiplerinin süne zararına tepkilerinin belirlenmesi amacıyla kafes sisteminde 2014-2016 yetişme sezonlarında tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Araştırmada ele alınan 8 durum genotipine ait tane verimi (TV) ile birlikte, başaklanma süresi (BS),bitki boyu (BB), m2’de başak sayısı (BBS), bin tane ağırlığı (BTA), hektolitre ağırlığı (HL), başakta tanesayısı (BTS),bayrak yaprak klorofil içeriği (KLF), başak yoğunluğu (BY),büyüme şekli (BŞ), kın mumsuluğu (KN), sapa kalkma süresi (SKS), ergin süne sayısı (BBS) ve tanede emgi oranı (EO); kalite özelliklerinden bin tane ağırlığı (BTA), camsı tane oranı (CT), SDS sedimentasyon (SDS), yaş glüten (YŞ), glüten indeksi (Gİ), irmik rengi (b), irmik verimi (IV), relaxationBU(RLX) ve stretch-BU (STR) ile bu özellikler arası ilişkiler incelenmiştir. Çalışma sonucunda EO bakımından en düşük değerler 2005-06yetişme sezonunda%3.9 ile Fırat-93 çeşidinden elde edilirken, en yüksek değerise %31.6 ile yerelBağacakpopulasyonundan elde edilmiştir. Özellikleri arası ilişkiyi ifade eden biplot analizlerinde KLF, SDS, PO, CT, IV ve b değerleri ile EO ve SS arasında negatif; SKS, BŞ ve BS ile EO ve SS arasında ise pozitifi ilişkiler tespit edilmiştir. Ele alınan diğer özellikler ile EO ve SS arasında ise önemli bir ilişki tespit edilememiştir.
Genotip x Çevre İnteraksiyonunun Ekmeklik Buğdayda (T. aestivum L.) Bazı Kalite Özellikleri Üzerine Etkisi
(Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 2017) Aktaş, Hüsnü; Avcı, Remzi; Avcı, Remzi; Aktaş , Hüsnü
Bu araştırma, ekmeklik buğdayda bazı kalite kriterleri (bin tane ağırlığı, hektolitre ağırlığı, protein oranı, gluten miktarı, gluten indeksi ve zeleny sedimentasyon) üzerine; genotip, çevre ve genotip x çevre interaksiyonun etkilerini belirlemek amacıyla 2015–2016 yılında Edirne1, Edirne2, Keşan, Lüleburgaz ve Tekirdağ lokasyonlarında yürütülmüştür. Yirmi beş genotipten oluşan deneme, (beş çeşit ve yirmi hat) Tesadüf Blokları Deneme Desenine göre dört tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Araştırmada genotiplerin beş farklı çevredeki bin tane ağırlığı, hektolitre ağırlığı, protein oranı, gluten, gluten indeksi ve zeleny sedimentasyonu incelenmiştir. Genotip, çevre ve genotip x çevre interaksiyonun incelenen tüm özellikler üzerine etkileri istatistiki olarak önemli bulunmuştur. Bu özellikler üzerine genotip ve çevre etkileri farklı düzeylerde olmuştur. Çevrenin sedimentasyona etkisi en az olurken, bin tane ve hektolitre ağırlığı üzerine etkisi en fazla olmuştur. Genotiplerin tüm lokasyonlardaki ortalama bin tane ağırlığı; 29.9–48.1 (39.71) g, hektolitre ağırlığı; 78.3–85.7 (81.84) kg/hl, protein oranı; %10.0–12.9 (11.09), gluten miktarı; %25.4–39.5 (32.20), gluten indeksi; %18.8–93.1 (66.88), sedimentasyon ise 18.9–59.7 (41.03) ml arasında değişmiştir. İncelenen kalite özelliklerinden protein, gluten ve bin tane ağırlığı arasında önemli bir ilişki belirlenirken, diğer yandan da zeleny sedimentasyon, gluten indeks ve hektolitre ağırlığı arasında da önemli ilişki tespit edilmiştir. Protein, gluten ve bin tane ağırlığı yönünden 18, 25 ve 14 nolu genotipler ile Aldane çeşidi, zeleny sedimentasyon, gluten indeks ve hektolitre ağırlığı bakımından ise 7 nolu genotip en kaliteli olarak belirlenmiştir. Tekirdağ ve Edirne2 lokasyonları en kaliteli çevre, Edirne1 lokasyonu ise kalitesi en düşük çevre olarak belirlenmiştir. Tüm kalite özellikleri yönünden Aldane, 3, 7 ve 25 nolu genotipler en kaliteli, 21, 19 ve 4 nolu genotipler ise kalitesi en düşük genotipler olarak belirlenmiştir.

Browse

Browsing Bitkisel ve Hayvansal Üretim Bölümü Koleksiyonu by Author "Aktaş, Hüsnü"