Browsing by Author "Başhan, Mehmet"

Now showing 1 - 20 of 33

Atatürk Baraj Gölü’nden Dört Tatlısu Balığının Yağ Asidi İçeriklerinin Tespiti.
(2012) Kaçar, Semra; Başhan, Mehmet; Oymak, Ahmet
Bu çalışmada Eylül 2008 tarihinde Atatürk Baraj Gölü'nden toplanan Capoeta trutta, Liza abu, Cyprinion macrostomum ve Achanthobrama marmid'in kas dokusu yağ asidi kompozisyonu araştırılmıştır. Major doymuş yağ asidi olarak, palmitik asit (Cl6:0) tespit edilmiştir oleik asit (Cl8:ln-9) ve palmitoleik asit (Cl6:ln-7), tekli doymamış yağ asitleri içinde en fazla bulunan yağ asitleridir Dokosaheksaenoik asit (C22:6n-3) ve eikosapentaenoik asit (C20:5n-3), çoklu doymamış yağ asitleri içinde en fazla bulunan yağ asitleridir. Tüm balık türlerinin yağ asidi kompozisyonlarında; n-3 yağ asitlerinin oranı, total n-6 yağ asidi oranından daha yüksekti. ω3/ω6 oranı ise en fazla Capoeta trutta'da saptanmıştır.
Bazı tatlısu balıklarının yağ asidi içeriğinin beslenme açısından önemi
(2015) Kaçar, Semra; Başhan, Mehmet; Oymak. Ahmet
Amaç:Bu çalışmada Atatürk Baraj Gölü’nde yaşayan Cyprinus carpio, Tor grypus, Silurus triostegus ve Mastacembelus simack’ın yağ asidi içeriğinin besinsel öneminin belirlenmesi amaçlanmıştır. Gereçler ve Yöntemler:Çalışmada kullanılan balık örnekleri Temmuz (2008) dönemlerinde Atatürk Baraj Gölü’nden balıkçı ağı ile toplandı. Balıkların dorsal kasları taze olarak alınıp yaş ağırlıkları saptandıktan sonra; kloroform-metanol (2:1) karışımına konularak, -20 0C’de muhafaza edildi. Analizi yapılacak kas dokuları, kloroform-metanol (2:1) karışımında homojenize edildi. Çözücü içindeki lipitler, asitli metanolde kaynatılarak, hidrolizlenen yağ asitlerinin, metil esterlerine dönüştürülmesi sağlandı. Yağ asiti metil esterleri, 3 kez 5 ml. hekzan kullanılarak ekstrakte edildi. Yağ asitlerinin yüzde içeriği, gaz kromatografi ile analiz edildi. Balıkların yağ asitlerinin yüzdelerinin karşılaştırılmasında SPSS 15 bilgisayar program uygulandı. Yağ asidi yüzdelerinin karşılaştırılmasında, tek yönlü varyans analizi uygulandıktan sonra, farklılıklar TUKEY HSD testi ile belirlendi. Bulgular:Bu çalışmada Temmuz 2008 tarihinde Atatürk Baraj Gölü’nden toplanan dişi C. carpio, T. grypus, S. triostegus ve M. simack’ın yağ asidi kompozisyonu araştırılmıştır. Major doymuş yağ asidi olarak, palmitik asit; oleik asit ve palmitoleik asit, tekli doymamış yağ asitleri içinde en fazla bulunan yağ asitleridir. DHA ve EPA çoklu doymamış yağ asitleri içinde en fazla bulunan yağ asitleridir. ω3/ω6 oranı ise en fazla T. grypus’ta saptanmıştır. Sonuç:Balık etinde bulunan yağ asitlerinin insan sağlığı için sayısız faydaları vardır. Balık yağında bulunan EPA ve DHA gibi ω3 yağ asitleri, plazma kolesterolünün artmasını engellerler, kardiovasküler hastalıkları önlerler, öğrenme kabiliyetini geliştirirler ve görme fonksiyonlarını etkilerler. ω3/ω6 oranı, balık yağlarının besinsel değerini karşılaştırmak için iyi bir indekstir. ω3/ω6 oranının 1:1 olmasını önerilmektedir. Çalışmamızda, C. carpio, T. grypus, S. triostegus ve M. simack’ın kas dokusunun kalitatif yağ asidi içeriklerinin benzer olduğu görülmüşse de kantitatif olarak bazı farkların olduğu, en yüksek ω3/ω6 oranına T. grypus’un sahip olması nedeniyle, önemli bir besinsel kaynak olduğu söylenebilir.
Capoeta trutta (Heckel, 1843) (Osteichthyes: Cyprinidae)’nın kas ve karaciğer yağ asitlerinin içeriği
(2010) Kaçar, Semra; Başhan, Mehmet; Oymak, Ahmet
Amaç: Atatürk Baraj Gölü'nde yaşayan Capoetta trutta (Heckel, 1843]'nın kas ve karaciğer dokularının total lipit yüzdesi ile total lipit, triaçilgliserol ve fosfolipit fraksiyonlarındaki yağ asidi içeriğinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırmada kullanılan balık örnekleri 2008 yılı kasım ayında Atatürk Baraj Gölü'nden balıkçı ağı ile toplandı. Balıkların karaciğer ve dorsal kasları taze olarak alınıp yaş ağırlıkları saptandıktan sonra; kloroform -metanol (2:1) karışımına konularak, -20 0C'de muhafaza edildi. Kas ve karaciğer dokuları, kloroform- metanol (2:1) karışımında homojenize edildi. Protein, karbonhidrat ve amino asitler gibi lipit olmayan safsızlıklar % 0.88'lik KCI ile yıkanarak uzaklaştırıldı. Total lipitler gravimetrik olarak belirlendi. Örneklerdeki total lipidler, ince tabaka kromatografisi ile fosfolipid ve triaçilgliserol fraksiyonlarına ayrıldı, Fraksiyonlardaki yağ asitleri, asitli metanolle kaynatılarak metil esterlerine dönüştürüldü. Yağ asitlerinin yüzde içeriği, gaz kromatografi ile analiz edildi. Balıkların yağ asitlerinin yüzdelerinin karşılaştırılmasında SPSS 12 bilgisayar program uygulandı. Yağ asiti yüzdelerinin karşılaştırılmasında, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) uygulandıktan sonra, farklılıkları, TUKEY HSD testi ile belirlendi. Bulgular: Capoetta trutta'nın kasındaki total lipit, yaş ağırlığa göre 2.57, karaciğerde ise 3.62 gr/700 gr olarak bulundu. Kas ve karaciğer dokularındaki total lipit, triaçilgliserol ve fosfolipit fraksiyonlarında doymuş yağ asitleri arasında en çok palmitik (C16:0) (% 19.57-28.08), tekli doymamış yağ asitlerinde oleik (C18:1n-9) (%13.35-15.72) ve palmitoleik (16:7n-7) (%4.61-30,15) çoklu doymamış yağ asitleri içinde arakidonik (C20:4n-6) (%2.38-7.47), eikosapentaenoik (C20:5n-3) (% 6.39-13.00) ve dokosaheksaenoik (C22:6n-3) ( %3.14-7.22) asit saptandı. Miristik (C14:0) pentadekanoik (C15:0), heptadekanoik (C17:0), stearik (Cl8:0), linoleik (C18:2n-6), linolenik (C18:3n-3), eikosenoik (20:1n-9), eikosadienoik (20:2n-6) ve eikosatrienoik (20:3n-6) asit daha az oranda bulundu. N-3/n-6 oranı kas lipitlerinde, 3.4 - 4.6, karaciğerde 2.2 - 4.7 olarak bulundu. Sonuç: Elde edilen veriler, triaçilgliserol ve fosfolipitteki yağ asiti içeriklerinin kantitatif olarak farklı olduğunu ve bu balığın n-3 yağ asitleri bakımından zengin olduğunu gösterdi.
Capoeta trutta’nın Kas ve Karaciğer Dokusu Total Lipid Fosfolipit ve Triaçilgliserol Yağ Asidi Kompozisyonu Capoeta trutta’nın yağ asitleri
(2017) Kaçar, Semra; Başhan, Mehmet
Bu çalışmada, Atatürk Baraj Gölü'ndeki Capoeta trutta'nın lipid içeriği ve total lipid, fosfolipit (PL), triaçilgliserol (TAG) yağ asidi profili incelendi. Major doymuş yağ asitleri (DYA) palmitik (C16:0) ve stearik (C18:0) asittir. Oleik asit (C18:1n-9) ve palmitoleik asit (C16:1n-7) belirgin tekli doymamış yağ asitleri (TDYA)'ndendir. Her iki dokuda dominant çoklu doymamış yağ asitleri(ÇDYA) eikosapentaenoik asit (EPA, C20:5n-3) ve dokosaheksaenoik (DHA, C22:6n-3) asittir. ?DYA, ?TDYA ve ?ÇDYA oranlarının dağılımları fosfolipit (PL) ve triaçilgliserol (TAG) fraksiyonları arasında farklı bulunmuştur. TAG, PL'ye oranla daha az oranda ?ÇDYA içerirken, daha fazla oranda ?TDYA ve ?DYA içermiştir. Kas dokusunda, n-3/n-6 oranı 5.95 bulunmuştur. C. trutta içerdiği n-3 yağ asitleri ve n-3/n-6 oranı ile ekonomik olarak önemlidir
Capoeta trutta’nın Kas ve Karaciğer Dokusu Total Lipid, Fosfolipit ve Triaçilgliserol Yağ Asidi Kompozisyonu
(2017) Kaçar, Semra; Başhan, Mehmet
Bu çalışmada, Atatürk Baraj Gölü’ndeki Capoeta trutta’nın lipid içeriği ve total lipid, fosfolipit (PL), triaçilgliserol (TAG) yağ asidi profili incelendi. Major doymuş yağ asitleri (DYA) palmitik (C16:0) ve stearik (C18:0) asittir. Oleik asit (C18:1n-9) ve palmitoleik asit (C16:1n-7) belirgin tekli doymamış yağ asitleri (TDYA)’ndendir. Her iki dokuda dominant çoklu doymamış yağ asitleri (ÇDYA) eikosapentaenoik asit (EPA, C20:5n-3) ve dokosaheksaenoik (DHA, C22:6n-3) asittir. ΣDYA, ΣTDYA ve ΣÇDYA oranlarının dağılımları fosfolipit (PL) ve triaçilgliserol (TAG) fraksiyonları arasında farklı bulunmuştur. TAG, PL’ye oranla daha az oranda ΣÇDYA içerirken, daha fazla oranda ΣTDYA ve ΣDYA içermiştir. Kas dokusunda, n-3/n-6 oranı 5.95 bulunmuştur. C. trutta içerdiği n-3 yağ asitleri ve n-3/n-6 oranı ile ekonomik olarak önemlidir.
Chondrostoma regium’ un kas ve gonad dokusu total lipit, fosfolipit ve triaçilgiserol yağ asidi kompozisyonu
(2018) Kaçar, Semra; Başhan, Mehmet; Oymak, Ahmet
Bu çalışmada, bir tatlı su balığı olan Chondrostoma regium’nın kas ve gonad lipitleri, gaz kromatografisi ile incelendi. En önemli yağ asitleri; doymuş yağ asitlerinde (DYA); palmitik asit (C16:0) (% 23.29-26.58) ve stearik asit (C18:0) (% 9.69-11.33), tekli doymamış yağ asitlerinde (TDYA); oleik asit (C18:1n-9) (% 16.91-19.96) ve palmitoleik asit (C16:1n-7) (%5.30-8.76), n-6 aşırı doymamış yağ asitlerinden (ADYA); arakidonik asit (C20:4n-6) (% 4.45-9.32) ve n-3 aşırı doymamış yağ asitlerinden (ADYA), eikosapentaenoik asit (C20:5 n-3, EPA) (% 3.42-11.56) dokosahekzaenoik asit (C22:6n-3, DHA) (% 4.20-13.10) idi.
Comparative Study of Lipid and Fatty Acid Profile in Liver Tissues of Male and Female Silurus triostegus During the Catching Seasons
(2021) Kaçar, Semra; Başhan, Mehmet
In this study, seasonal variations of total fatty acid (FA), phospholipid (PL) and triacylglycerol (TAG) compositions in liver tissues of catfish (Silurus triostegus) were investigated. Samples of S. triostegus were obtained from Atatürk Dam Lake, Turkey, in two month periods during one year as from May. The major components were palmitic acid (16:0), stearic acid (18:0), oleic acid (18:1n-9), palmi toleic acid (16:1n-7), docosahexaenoic acid (DHA, 22:6n-3) and arachidonic acid (AA, 20:4n-6) in total lipid, 16:0, 18:0, 18:1n-9, eicosapentaenoic acid (EPA, 20:5n-3), DHA and AA in PL, 16:0, 16:1n7, 18:1n-9, linoleic acid (LA, 18:2n-6), AA, EPA, DHA and docosapentaenoic acid (22:5n-3) in TAG extracted from the liver of S. triostegus in all seasons. N-3/n-6 ratio was found 2.00-2.61 in females, 1.15-2.75 in males in total lipid. The highest lipid content was found in May (2.39%) in the females. In the males, the highest level was found in September (2.91%). In TAG fraction, the component with the lowest ratio in both sexes’ TAG is PUFA. In PL fraction, SFA, MUFA, and PUFA percentages were found at similar rates in both sexes in all months.
Comparison of lipid contents and fatty acid profiles of freshwater fish from the Atatürk Dam Lake
(2016) Kaçar, Semra; Başhan, Mehmet
Amaç: Bu çalışmanın amacı Atatürk Baraj Gölü'ndeki bazı tatlısu balıklarının lipit miktarlarını, yağ asidi profilini (Koroner kalp hastalığı, hipertansiyon, romatoid artrit, meme ve kolon kanseri, Alzheimer hastalığı, yangı ve otoimmün hastalıklar gibi birçok hastalığın önlenmesinde rol oynayan EPA ve DHA) ve n-3/n-6 oranını incelemektir.Metod: Atatürk Baraj Gölü'nden (Türkiye) 12 balık türünün yağ içeriği ve yağ asidi kompozisyonu araştırıldı (Aspius vorax, Carasobarbus luteus, Carassius gibelio, Liza abu, Acanthobrama marmid, Barbus xanthopterus, Cyprinion macrostomum, Carassius auratus, Calcalburnus mossulensis, Capoeta trutta, Mastacembelus simack, Chondrostoma regium). Total lipitler, 10 ml kloroform-metanol (2/1v/v) çözeltisi ile ekstrakte edildi. Kas lipitlerini içeren örnekler asitli metanol ile ester haline getirildi. Yağ asidi metil esterleri hekzan ile ekstrakte edildi. Yağ asitleri gaz kromatografi (GC) ile tespit edildi.Bulgular: Türlerin lipid içeriği %0.78'den %2.51'e kadar değişti. En yüksek lipit içeriği dişi C. trutta (%2.51)'da bulundu. Major SFA'ları miristik asit (C14:0), palmitik asit (C16:0) ve stearik asit (C18:0)'dı. Oleik asit (C18:1 n-9) ve palmitoleik asit (C16:1 n-7) belirgin MUFA'larıydı. Baskın PUFA'lar linoleik asit (LA, C18:2 n-6), linolenik asit (ALA, C18:3 n-3), arakidonik asit (AA, C20:4 n-6), eikosapentaenoik asit (EPA, C20:5 n-3) ve dokosahekzaenoik asit (DHA, C22:6 n-3)'lerdi. N-3/n6 PUFA'lar 1.22'den 4.71'e değişti.Sonuç: Bu çalışmada, yağ asidi kompozisyonu farklı türler arasında farklılık gösterdi Ilaveten, en yüksek n-3/n-6 oranı, dişi C. trutta, C. mossulensis, C. regium ve A. vorax'da saptandı. Bu yüzden, bu türler içerdikleri n-3 yağ asitleri ve n-3/n-6 oranı ile ekonomik olarak önemlidir.
Cyprinus carpio (Linnaeus, 1758)’nun kas dokusu yağ asidi içeriğinin mevsimsel değişimi.
(2014) Kaçar, Semra; Başhan, Mehmet; Oymak. Ahmet
Giriş: Cyprinus carpio, dünyada hemen hemen her yerde bulunan hızlı büyüyen ve üreme yeteneği iyi olan, eti lezzetli tatlısu balığıdır. C. carpio Atatürk Baraj Gölü'nde belirlenen ekonomik olarak öneme sahip bir balık türüdür. Balık eti, insanlar için besleyici bir besindir. Balık etinde bulunan yağ asitlerinin insan sağlığı için sayısız faydaları vardır. Balık yağında bulunan EPA ve DHA gibi n-3 yağ asitleri, plazma kolesterolünün artmasını engellerler, kardiovasküler hastalıkları önlerler, öğrenme kabiliyetini geliştirirler ve görme fonksiyonlarını etkilerler. Bu çalışmada Atatürk Baraj Gölü'nde yaşayan dişi Cyprinus carpio'nun kas dokusunun yağ asidi içeriğinin mevsimsel değişiminin belirlenmesi amaçlanmıştır. Gereçler ve Yöntemler: Çalışmada kullanılan balık örnekleri Mayıs (2008) ile Mart (2009) dönemlerinde Atatürk Baraj Gölü'nden balıkçı ağı ile toplandı. Dişi balıkların dorsal kasları taze olarak alınıp yaş ağırlıkları saptandıktan sonra; kloroform-metanol (2:l) karışımına konularak, -20 0C'de muhafaza edildi. Analizi yapılacak kas dokuları, kloroform-metanol (2: l) karışımında homojenize edildi. Protein, karbonhidrat ve amino asitler gibi lipit olmayan safsızlıklar % 0.88'lik KCl ile yıkanarak uzaklaştırıldı. Çözücü içindeki lipitler, asitli metanolde kaynatılarak, hidrolizlenen yağ asitlerinin, metil esterlerine dönüştürülmesi sağlandı. Yağ asiti metil esterleri, 3 kez 5 ml. hekzan kullanılarak ekstrakte edildi, Yağ asitlerinin yüzde içeriği, gaz kromatografi ile analiz edildi. Balıkların yağ asitlerinin yüzdelerinin karşılaştırılmasında SPSS I2 bilgisayar program uygulandı. Yağ asidi yüzdelerinin karşılaştırılmasında, tek yönlü varyans analizi uygulandıktan sonra, farklılıklar TUKEY HSD testi ile belirlendi. Bulgular: C. carpio'nun kasında doymuş yağ asitleri (SFA) içinde en çok palmitik (Cl6:0) (%21.l2- 30.76), tekli doymamış yağ asitlerinden (MUFA) oleik (Cl8:ln-9) (%18.90-29.33) ve çoklu doymamış yağ asitlerinden (PUFA) ise arakidonik asit (AA, 20:4n-6) (%2.96-8.14) ve eikosapentaenoik asit (EPA, C20:5n-3) (%3.68-6,05) ile önemli n-3 yağ asitlerinden olan dokosaheksaenoik asit (DHA, C22:6n-3) (%6.43-13.61) yıl içerisinde yüksek miktarda bulunmuştur. Temel yağ asitlerinden olan ve besinle alınan linoleik asit (C l8:2n-6) (%3.l8-4.57) ile linolenik asit (C l8:3n-3) (%0.75-3,ll) oranında bulunmuştur. n3/n-6 oranları (l.l5-2.50) olarak tespit edilmiştir. Sonuç ve Tartışma: Bu çalışmada; farklı dönemlerde Atatürk Baraj Gölü'nden toplanan dişi C carpio'nın kas dokusu yağ asitlerinin mevsimsel değişimi incelenmiştir. ∑SFA miktarı, üremeden sonraki dönem olan temmuz ayında artmıştır. ∑MUFA miktarı üremeden önceki mart ve üreme dönemindeki mayıs aylarında artmıştır. ∑PUFA miktarı en yüksek kasım ayında bulunmuştur. n-3/n-6 oranı ise en fazla ocak ayında saptanmıştır. Sonuç olarak, C. carpio'nun kas dokusunun kalitatif yağ asidi içeriği benzer bulunmuşsa da kantitatif olarak bazı farkların olduğu, yüksek n-3/n-6 oranına sahip olması nedeniyle önemli bir besinsel kaynak olduğu söylenebilir.
Cyprinus carpio Karaciğer Dokusu Yağ Asidi İçeriğinin Mevsimsel Değişimi
(Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi, 2022) Kaçar, Semra; Başhan, Mehmet
Bu çalışmada, dişi ve erkek C. carpio’nun karaciğer dokusu yağ asidi bileşiminin mevsime bağlı değişimleri araştırılmıştır. Balıkların kas dokusu total lipit yağ asidi kompozisyonları; yağ asidi standartları kullanılarak tespit edilmiştir. Tüm mevsimlerde C. carpio’nun karaciğer dokusundaki total lipitlerde SFA (doymuş yağ asitleri) içinde temel bileşen 16:0, MUFA (tekli doymamış yağ asitleri) içinde 16:1n-7 ve 18:1n-9, PUFA (çoklu doymamış yağ asitleri) içinde EPA ve DHA olmuştur. Balığın karaciğer dokusundaki TAG (triaçilgliserol) ve PL (fosfolipid) yağ asidi içeriklerinin farklı olduğu bulunmuştur. Balıkların karaciğer dokusunda baskın yağ asitleri; üreme, sıcaklık ve mevsime bağlı olarak değişmiştir. C. carpio’nun her iki eşeyinin total lipitlerinde n-3/n-6 oranı; karaciğer dokusunda 1.33-2.55 aralığında tespit edilmiştir.
Determination of the Fatty Acid Composition of the Fruits and Different Organs of Lentisk (Pistacia lentiscus L.)
(TAYLOR & FRANCIS LTD, 2015) Akdemir, Ömer Faruk; Tilkat, Engin; Onay, A.; Keskin, Cumali; Başhan, Mehmet; Kilinc, F. M.; Kizmaz, V.; Suzerer, V.
This paper reports the fatty acid composition of the oil extracts from seeds and in vivo and in vitro grown organs of Pistacia lentiscus L. were determined by using gas chromatography. The main fatty acids were linoleic (LA), palmitic (PALM), oleic (OLA) and linolenic (ALA) acids in the fruits, resins and in both in vivo and in vitro grown root, leaf and stem sections of male or female tree. The major fatty acids were represented by polyunsaturated fatty acids (PUFA) accounting for 56.94 %, 64.44 % and 55.57 % in root, leaf and stem part of male tree grown in vivo, respectively. The prominent class of fatty acid composition of different male organs of P. lentiscus L. regenerated in vitro was represented by PUFA accounting for 63.24 %. The monounsaturated fatty acid (MUFA), OLA and PUFA, LA were determined in the oils of the two genotypes studied.
Dişi Carassius auratus’un gonad ve karaciğer dokusu yağ asidi içeriği.
(2016) Kaçar, Semra; Başhan, Mehmet
Bu çalışma ile Carassius auratus’un gonad ve karaciğer dokularındaki total lipit, triaçilgliserol ve fosfolipitin yağ asidi kompozisyonu belirlenmiştir. Çalışmada kullanılan balık örnekleri Mart (2009) dönemlerinde Atatürk Baraj Gölü’nden balıkçı ağı ile toplandı. Dişi balıkların gonad ve karaciğer dokuları taze olarak alınıp yaş ağırlıkları saptandıktan sonra; kloroform-metanol (2:1) karışımına konularak, -20 0C’de muhafaza edildi. Analizi yapılacak dokular, kloroform-metanol (2:1) karışımında homojenize edildi. Protein, karbonhidrat ve amino asitler gibi lipit olmayan safsızlıklar % 0.88’lik KCI ile yıkanarak uzaklaştırıldı. Örneklerdeki total lipitler, ince tabaka kromatografisi ile fosfolipit ve triaçilgliserol fraksiyonlarına ayrıldı. Fraksiyonlardaki yağ asitleri, asitli metanolde kaynatılarak metil esterlerine dönüştürüldü. Yağ asitlerinin yüzde içeriği, gaz kromatografi ile analiz edildi. Balıkların yağ asitlerinin yüzdelerinin karşılaştırılmasında SPSS 15 bilgisayar program uygulandı. İki grubun yağ asiti yüzdelerinin karşılaştırılması, t-testi ile yapıldı. Ortalamalar arası farkı saptamak için Duncan’ın (1955) “Multiple Range” testi kullanıldı. Yapılan istatistikler sonucu, veriler p<0.05 düzeyinde olduğu zaman farkların önemli olduğu kabul edildi. Dişi C. auratus’un gonad dokusundaki total lipit, yaş ağırlığa göre 5.13, karaciğer dokusunda ise 0.55 gr/100 gr olarak bulundu. C. auratus’nun gonad ve karaciğer dokularındaki total lipit, triaçilgliserol ve fosfolipit fraksiyonlarında doymuş yağ asitleri (SFA) içinde en çok palmitik (C16:0), tekli doymamış yağ asitlerinden (MUFA) oleik (C18:1n-9) ve çoklu doymamış yağ asitlerinden (PUFA) ise arakidonik asit (AA, 20:4n-6) ve eikosapentaenoik asit (EPA, C20:5n-3) ile önemli n-3 yağ asitlerinden olan dokosaheksaenoik asit (DHA, C22:6n-3) yüksek miktarda bulunmuştur. Karaciğer lipit metabolizması bakımından önemli bir organdır. Bu organ; aynı zamanda yağ asitlerinin alımı, oksidasyonu ve dönüşümü ile uzun zincirli yüksek derecede doymamış yağ asitlerinin diğer dokulara sağlanması gibi önemli role de sahiptir. Balıkların karaciğer lipitlerinde, major yağ asitleri benzerlik gösterir. Araştırılan birçok balıkta SFA’lar içinde en çok 16:0, MUFA’lar içinde 18:1n-9, PUFA’lar içinde ise 22:6n-3 ve 20:5n-3 bulunmaktadır. Önemli enerji kaynağı olan lipitler; metabolizma, büyüme ve gamet üretimi için kullanılırlar. Yağ asitleri, embriyonun büyümesi için, yumurta hücresinde birikir ve özelikle PUFA’ların, embriyonun büyümesinde kullanılır. Eşey hücrelerinin oluşmasında PUFA’lara büyük gereksinim vardır. Birçok çalışmaya göre, 16:0, dişi balıklarda yumurtaların oluşum safhasında temel metabolik enerji kaynağı olarak kullanılmaktadır. Oleik asit, gonat gelişimi esnasında, PUFA’lar da üreme esnasında metabolik enerji kaynağı olarak rol oynamaktadır Dişi C. auratus’nun gonad ve karaciğer dokusunun kalitatif yağ asidi içeriği benzer bulunmuşsa da kantitatif olarak bazı farkların olduğu söylenebilir.
Dişi Chondrostoma regium (Heckel, 1843) (Osteichthyes: Cyprinidae)’un kas ve gonat dokusu yağ asitlerinin içeriği.
(2010) Kaçar, Semra; Başhan, Mehmet; Oymak, Ahmet
Amaç: Atatürk Baraj Gölü'nde yaşayan Chondrostoma regium (Heckel, 1843]'nın kas ve gonat dokularının total lipit miktarı ile total lipit, triaçilgliserol ve fosfolipit fraksiyonlarındaki yağ asidi içeriğinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırmada kullanılan balık örnekleri 2008 yılı kasım ayında Atatürk Baraj Gölü'nden balıkçı ağı ile toplandı. Balıkların gonat ve dorsal kasları taze olarak alınıp yaş ağırlıkları saptandıktan sonra; kloroform -metanol (2:l) karışımına konularak, -20 oC'de muhafaza edildi. Kas ve gonat dokuları, kloroform -metanol (2:1) karışımında homojenize edildi. Protein, karbonhidrat ve amino asitler gibi lipit olmayan safsızlıklar % 0.88'lik KCI ile yıkanarak uzaklaştırıldı. Total lipitler, gravimetrik olarak belirlendi. Örneklerdeki total lipitler, ince tabaka kromatografisi ile fosfolipit ve triaçiIgliserol fraksiyonlarına ayrıldı. Fraksiyonlarda ki yağ asitleri, asitli metanolde kaynatılarak metil esterlerine dönüştürüldü. Yağ asitlerinin yüzde içeriği, gaz kromatografi ile analiz edildi. Balıkların yağ asitlerinin yüzdelerinin karşılaştırılmasında SPSS 12 bilgisayar program uygulandı. Yağ asidi yüzdelerinin karşılaştırılmasında, tek yönlü varyans analizi (ANOVA] uygulandıktan sonra, farklılıklar TUKEY HSD testi ile belirlendi. Bulgular: Chondrostoma regium'un kasındaki total lipit, yaş ağırlığa göre 0.92, gonatta ise I.77 gr /100 gr olarak tespit edildi. Kasın total, fosfolipit ve triaçilgliserol fraksiyonlarının analizlerinde doymuş yağ asitleri içinde en çok palmitik (C16:0) (% 23.29 -26.58), stearik (C18:0) (%9.69 - 11.33), tekli doymamış yağ asitlerinde oleik (Cl8:ln-9) (%16.97-19.96) ve palmitoleik (16:1n-7) (% 5.30-8.76), çoklu doymamış yağ asitleri içinde eikosapentaenoik asit (20:5n-3) (%6.19-11.56) ve dokosahekzaenoik asit (C22:6n-3) (%4.20-13.10) asit saptandı. Balığın gonatlarında C16:0, %23.38- 25.67; C18:0, %3.42-5.97; C18:1n-9, %19.16-28.56; C16:1n-7, %12.00-13,87; 20:5n-3, %3.42-5.99; 22:6 n-3, %5.91-12.07. kas lipitlerinde n-3/n-6 oranı 1.3-3.0, gonatta 1.1-1.7 olarak bulundu. Sonuç: balığın kas ve gonat lipitlerinin triaçilgliserollerinde, diğer çoğu tatlısu balıklarında olduğu gibi en çok doymuş yağ asitleri ile tekli doymamış yağ asitleri; fosfolipitte ise çoklu doymamış yağ asitleri belirlendi.
Dişi Salmo Trutta Macrostigma (dumeril, 1858) ’nın Kas Dokusu Yağ Asidi İçeriğinin Mevsimsel Değişimi
(2021) Başhan, Mehmet; Kaçar, Semra; Kayhan, Hacer
Bu çalışmada, dişi Salmo trutta macrostigma’nın kas dokusunun yağ asidi bileşiminin mevsime bağlı değişimleri araştırılmıştır. Dişi balıkların kas dokusu total lipit yağ asidi içerikleri; standart kullanılarak, gaz kromatografi ile belirlenmiştir. S. trutta macrostigma’nın toplam lipit içeriği yıl içinde % 1,44-1,90 arasında değişmiştir. S. trutta macrostigma’nın bileşiminde toplam 18 farklı yağ asidi belirlenmiştir. Palmitik asit her mevsimde başlıca doymuş yağ asidi olarak bulunmuştur. Oleik asit bütün mevsimlerde başlıca tekli doymamış yağ asidi (MUFA) olarak bulunmuştur (%16,47-24,13). Dokosahekzaenoik asit-DHA(22:6 n-3), linolenik asit(18:3 n-3), linoleik asit (18:2 n-6) ve eikosapentaenoik asit-EPA (20:5 n-3) çoklu doymamış yağ asitleri (PUFA) arasında en baskın olanlarıdır.Dişi kas dokusundan ekstrakte edilen total lipitlerde SFA % 29,26- 35,75, MUFA % 22,17-37,48 arasında değişmiştir. PUFA yüzdesi, % 31,36-43,83 arasında bulunmuştur. Genel olarak n-3 yağ asitleri yüzdeleri, n-6 yağ asitleri yüzdelerinden daha yüksek belirlenmiştir. Tüm mevsimlerde kas dokusundaki toplam lipitlerde PUFA içinde EPA (% 6,41-9,70) ve DHA (% 7,27-22,55) olmuştur. Çalışmada, balığın kas toplam lipitlerinde n-3/n-6 oranı; 2,79 - 5,34 arasında tespit edilmiştir. Dişi S. trutta macrostigma’nın kas dokusunda yağ asitleri; üreme, sıcaklık ve mevsime göre değişmiştir.
Dişi ve Erkek Cyprinus carpio’nun Kas, Karaciğer ve Gonad Dokusu Total Lipit ile Yağ Asidi İçeriğinin Karşılaştırılması
(2012) Kaçar, Semra; Başhan, Mehmet; Oymak, Ahmet
Amaç: Atatürk Baraj Gölü'nden Mayıs ayında toplanan Cyprinus carpio'nun erkek ve dişi bireylerinin kas, karaciğer ve gonad dokusu total lipit ile yağ asidi içeriği karşılaştırılması amaçlanmıştı. Gereçler ve Yöntemler: Araştırmada kullanılan balık örnekleri 2008 yılı Mayıs ayında Atatürk Baraj Gölü'nden balıkçı ağı ile toplandı. Örneklerin karaciğer gonad ve dorsal kasları taze olarak alınıp yaş ağırlıkları saptandıktan sonra; kloroform-metanol (2/l) karışımına konularak, -20 0C'de muhafaza edildi, Kas, karaciğer ve gonad dokuları, kloroform-metanol (2:1) karışımında homojenize edildi. Protein, karbonhidrat ve amino asitler gibi lipit olmayan safsızlıklar % 0.88'lik KCI ile yıkanarak uzaklaştırıldı. Total 1ipiller. gravimetrik olarak belirlendi. Örneklerdeki total lipitler, asitli metanolde kaynatılarak metil esterlerine dönüştürüldü. Yağ asitlerinin yüzde içeriği, gaz kromatografi ile analiz edildi. Bulgular: Cyprinus carpio'nın erkek bireylerinin; karaciğer ve gonad dokusu total lipit miktarı dişilere oranla biraz fazlayken, kas dokusu total lipit miktarı dişilere oranla belirgin bir şekilde fazla saptanmıştır Dişi ve erkek balıkların kas ve karaciğer dokusunda ∑SFA'in birbirine yakın değerlerde olduğu, erkek bireylerin kas ve karaciğer dokusunda ∑MUFA'lerin dişilere oranla daha fazla olduğu ve ∑PUFA lerin de dişilerin kas ve karaciğer dokusunda erkeklere oranla daha fazla olduğu bulunmuştur, Erkek ve dişi bireylerin gonad dokusunda ∑SFA'leri fark göstermezken, ∑MUFA'ler ovaryumda daha yiiksek, ∑PUFA'ler ise testislerde daha yüksek saptanmıştır. Dişi ve erkek bireylerin kas dokusunda ω3/ω6 oranı fark göstermemiştir. Sonuç: Hem erkek hem dişi bireylerin karaciğer, kas ve gonad dokusunda en fazla palmitik asit, palmitoleik asit, oleik asit, arakidonik asit, dokosaheksaenoik asit saptanmıştır. Erkek bireylerin kas dokusunda ω3/ω6 oranı 1.77, dişilerde ise 1.69 olarak tespit edilmiştir.
Dört Prosobranch tatlısu salyangozunun (Gastropoda: Prosobranchia) total lipit yağ asiti içeriğinin karşılaştırılması
(2010) Ekin, İhsan; Başhan, Mehmet; Şeşen, Rıdvan; Kaçar, Semra
Amaç: Bu çalışmada, Sultanköy [Mardin] köyünden toplanan Theodoxus syriacus (Bourguignat, 1853), Melonopsis praemorsa (L., 1758), Pseudamnicola bilgini (Schütt, 1992) ve Bithynia tentaculata (L., 1758) tatlısu salyangozlarının total vücut lipitlerinin yağ asiti kompozisyonu kalitatif ve kantitatif olarak araştırıldı. Gereç ve Yöntem: Salyangoz örnekleri, kloroform-metanol karışımında (2:1) 5 dakika süre boyunca homojenize edildi. Çoklu doymamış yağ asitlerinin otooksidasyonunu önlemek için ekstraksiyon sistemine, kloroformda % 2 oranında hazırlanan bütillenmiş hidroksitoluen (BHT) maddesinden 50 µl ilave edildi. Çözücü azot altında buharlaştırıldıktan sonra, her numuneye ayrı ayrı asitli metanol katılarak 90 dakika süre ile geri soğutucu altında 85 0C de ısıtıldı. Böylece yağ asiti metil esterleri elde edildi. Çözelti soğuduktan sonra metil esterleri hekzan kullanılarak ekstrakte edildi. Yağ asiti analizleri için gaz kromatografi (GC) ve gaz kromatografi kütle spektrometre (GC-MS) cihazları kullanıldı. Bulgular; Analizlerde, doymuş yağ asitlerinden (DYA) C13:0, C14:0, C15:0, Cl6:0, C17:0, Cl8:0; tekli doymamış yağ asitlerinden (TDYA) C16:1ω7, Cl8:1ω9, C20:1ω9 ve çoklu doymamış yağ asitlerinden (ÇDYA) Cl8:2ω6, Cl8:3ω3, C20:2ω6, C20:4ω6, C20:5ω3, C22:6ω6 ve C22:6ω3 asitler saptandı. Sonuç: Genel olarak yüzde dağılımda en çok C16:0 (%20.98 - %28.01), Cl8:l ω9 (%8.98 -%36.07) ve Cl8:2ω6 (%6.72 - %15.40) asitler tespit edildi. ∑DYA (%46.87) en fazla Melanopsis praemorsa'da; ∑TDYA (%45.72) en fazla Pseudamnicola bilgini’de ve ∑ÇDYA (%39.40) oranı ise en fazla Theodoxus syriacus’ta tespit edildi. Bithynia tentaculata'da diğer üç salyangozun tersine, C16:1ω7 asitin oranı, Cl8:lω9 asitten; Cl8:3ω3 asitin oranıda Cl8:2ω6 asitten daha yüksek bulundu.
Effect of Lambda-cyhalothrin on the Gill Phospholipid (PL) Subclass of Oreochromis niloticus
(ABADER (Adıyaman Bilimsel Arastırmalar Dernegi), 2023) Yolcu, Murat; Satar, Elif İpek; Başhan, Mehmet; Kızmaz, Veysi
Fatty acids have a crucial role in providing energy and performing essential functions in living organisms. Moreover, these substances exhibit the most significant alterations in their structure based on ecotoxicological parameters when viewed from a biochemical perspective. These bioactive chemicals are present in the cellular architecture. The study of these fatty acids, crucial for maintaining the integrity and permeability of cell membranes, holds great significance for all living organisms. Consequently, doing fatty acid analysis specifically at the phospholipid level holds significant importance. The impact of lambda cyhalothrin on the fatty acid content of several phospholipid subclasses (phosphatidylcholine (PC), phosphatidylethanolamine (PE), phosphatidylinositol (PI), and phosphatidylserine (PS) in the gill tissue of O. niloticus (Perciformes: Cichlidae) was assessed using gas chromatography. The alterations in the fatty acid composition was analyzed 21 days after exposure. Following the complete extraction of lipids from gill tissue, the tissue was subsequently separated into different subclasses of phospholipids using thin layer chromatography. The samples were subjected to methylation and then evaluated using Gas Chromatography to determine the percentage of the fatty acid. After doing the analysis, a grand total of 16 fatty acids were identified. The research revealed that the primary fatty acids were 16:0 and 18:0 of saturated fatty acids, monounsaturated 18:1n-9, and polyunsaturated 18:2n-6, 20:4n-6, and 22:6n-6. Upon analyzing the distribution of fatty acids, it was observed that PC, PE, and PI included 16:0, PE contained 18:1, PE and PS contained C18:2n-6 and 20:4n-6, and significant alterations in C22:6n-3 were detected in PE. Our investigation revealed that the n-3/n-6 ratio of fish in the PE subclass was the lowest when compared to PC, PI, and PS.
Effect of seasonal variation on lipid and fatty acid profile in muscle tissue of male and female Silurus triostegus.
(2016) Kaçar, Semra; Başhan, Mehmet; Oymak, Ahmet
Fatty acid (FA) compositions of total lipid, phospholipid (PL) and triacylglycerol (TAG) fractions have been determined in muscle tissues of Silurus triostegus. The distributions of saturated fatty acid (SFA), monounsaturated fatty acid (MUFA) and polyunsaturated fatty acid (PUFA) proportions were found to be different among total lipid, PL and TAG fractions from lipids in muscle tissues of the male and female S. triostegus in all seasons. Triacylglycerol contained a lower proportion of PUFA and a higher proportion of MUFA and SFA than PL while PL contained higher proportion of PUFA than proportion of MUFA and SFA compared to TAG. Triacylglycerol and PL fatty acid compositions in muscle tissues of the male and female fish species were found different. The most abundant fatty acids in the investigated seasons were palmitic acid (C16:0), stearic acid (C18:0), oleic acid (C18:1 n-9), palmitoleic acid (C16:1 n-7) and docosahexaenoic acid (C22:6 n-3). It was shown that the total lipid content and FA compositions in muscle tissues of the male and female S. triostegus were influenced by reproduction period and season.
Effect of seasons on the fatty acid profile of total lipid, phospholipid and triacylglycerol in Mastacembelus mastacembelus (Atatürk Dam Lake, Turkey).
(2018) Kaçar, Semra; Başhan, Mehmet; Oymak, Ahmet
The present study investigated the lipid content and FA profiles of total lipids, phospholipids (PL) and triacylglycerols (TAG) of Mastacembelus mastacembelus from the Atatürk Dam Lake (Turkey). The results showed that the total lipid content of the dorsal muscle varied seasonally from 0.50% to 3.59%. Wide ranges of saturated fatty acids (SFAs) (36.21 to 50.52%) and polyunsaturated fatty acids (PUFAs) (25.22 to 42.02%) were found in the PL fraction. However, higher monounsaturated fatty acids (MUFAs) (37.63 to 45.07%) and SFA (34.71 to 38.82%) were found in TAG (triacylglycerol). The ratios of ω-3 to ω-6 PUFA ranged from 0.65 to 1.32 and 1.07 to 3.48 in PL (phospholipid) and TAG fraction, respectively. The results also showed that the major components were palmitic acid (C16:0), stearic acid (C18:0), oleic acid (C18:1ω-9), palmitoleic acid (C16:1ω-7), docosahexaenoic acid (DHA, C22:6ω-3), arachidonic acid (AA, C20:4ω-6) and docosapentaenoic acid (C22:5ω-3) in total lipid, C16:0, C18:1ω-9, AA and DHA in PL, C16:0, C16:1ω-7, C18:1ω-9, linoleic acid (LA, C18:2ω-6), and DHA in TAG extracted from the muscle of M. mastacembelus in all seasons.
Fatty acid compositions of colostrum and mature breast milk in Turkey (Mardin)
(Acta Alimentaria, 2023) Kaçar, Semra; Başhan, Mehmet; Keskin, Cumali
In this study, 25-25 milk samples (25 colostral and 25 mature) collected at different lactational stages were used to analyse the fatty acid composition of breast milk. A gas-chromatographic method was used to perform and analyse the transmethylation of total milk lipid extracts. The milk samples contained 20 different fatty acids. Palmitic acid (C16:0), stearic acid (C18:0), myristic acid (C14:0), oleic acid (C18:1n-9), and linoleic acid (LA, C18:2n-6) were the major components of total lipid, phospholipid (PL), and triacylglycerol (TAG) fractions. Colostrum had a lower percentage of polyunsaturated fatty acids (PUFAs), a higher percentage of saturated fatty acids (SFAs), and a lower level of eicosapentaenoic acid (EPA, C20:5 n-3) and docosahexaenoic acid (DHA, C22:6 n-3) in total lipid than mature milk. Triacylglycerol and PL fractions between colostrum and mature milk samples did not differ statistically. © 2023 Akadémiai Kiadó, Budapest.