Bazı tatlısu balıklarının yağ asidi içeriğinin beslenme açısından önemi

Abstract

Amaç:Bu çalışmada Atatürk Baraj Gölü’nde yaşayan Cyprinus carpio, Tor grypus, Silurus triostegus ve Mastacembelus simack’ın yağ asidi içeriğinin besinsel öneminin belirlenmesi amaçlanmıştır.

Gereçler ve Yöntemler:Çalışmada kullanılan balık örnekleri Temmuz (2008) dönemlerinde Atatürk Baraj Gölü’nden balıkçı ağı ile toplandı. Balıkların dorsal kasları taze olarak alınıp yaş ağırlıkları saptandıktan sonra; kloroform-metanol (2:1) karışımına konularak, -20 0C’de muhafaza edildi. Analizi yapılacak kas dokuları, kloroform-metanol (2:1) karışımında homojenize edildi. Çözücü içindeki lipitler, asitli metanolde kaynatılarak, hidrolizlenen yağ asitlerinin, metil esterlerine dönüştürülmesi sağlandı. Yağ asiti metil esterleri, 3 kez 5 ml. hekzan kullanılarak ekstrakte edildi. Yağ asitlerinin yüzde içeriği, gaz kromatografi ile analiz edildi. Balıkların yağ asitlerinin yüzdelerinin karşılaştırılmasında SPSS 15 bilgisayar program uygulandı. Yağ asidi yüzdelerinin karşılaştırılmasında, tek yönlü varyans analizi uygulandıktan sonra, farklılıklar TUKEY HSD testi ile belirlendi.

Bulgular:Bu çalışmada Temmuz 2008 tarihinde Atatürk Baraj Gölü’nden toplanan dişi C. carpio, T. grypus, S. triostegus ve M. simack’ın yağ asidi kompozisyonu araştırılmıştır. Major doymuş yağ asidi olarak, palmitik asit; oleik asit ve palmitoleik asit, tekli doymamış yağ asitleri içinde en fazla bulunan yağ asitleridir. DHA ve EPA çoklu doymamış yağ asitleri içinde en fazla bulunan yağ asitleridir. ω3/ω6 oranı ise en fazla T. grypus’ta saptanmıştır.

Sonuç:Balık etinde bulunan yağ asitlerinin insan sağlığı için sayısız faydaları vardır. Balık yağında bulunan EPA ve DHA gibi ω3 yağ asitleri, plazma kolesterolünün artmasını engellerler, kardiovasküler hastalıkları önlerler, öğrenme kabiliyetini geliştirirler ve görme fonksiyonlarını etkilerler. ω3/ω6 oranı, balık yağlarının besinsel değerini karşılaştırmak için iyi bir indekstir. ω3/ω6 oranının 1:1 olmasını önerilmektedir. Çalışmamızda, C. carpio, T. grypus, S. triostegus ve M. simack’ın kas dokusunun kalitatif yağ asidi içeriklerinin benzer olduğu görülmüşse de kantitatif olarak bazı farkların olduğu, en yüksek ω3/ω6 oranına T. grypus’un sahip olması nedeniyle, önemli bir besinsel kaynak olduğu söylenebilir.