Doktora Tezleri - Karma
Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/20.500.12514/2434
Browse
Browsing Doktora Tezleri - Karma by Department "Lisansüstü Eğitim Enstitüsü / Mimarlık Ana Bilim Dalı"
Now showing 1 - 1 of 1
- Results Per Page
- Sort Options
Doctoral Thesis An Intellectual Biography:the Architectural Discourse of Turgut Cansever(2025) Güneş, Nurcan; Tanju, Bülent; Tanju, Bülent; Department of Architecture / Mimarlık BölümüBu tez, Turgut Cansever'in mimarlık söylemini entelektüel biyografi yöntemiyle ele almakta ve onun düşünsel yönelimlerini tarihsel bağlamı içinde analiz etmektedir. Cansever, Türkiye mimarlık tarihinde yalnızca uygulamaya dönük bir figür olarak değil, aynı zamanda düşünen, yazan ve mimarlığı bir düşünce alanı olarak inşa etmeye çalışan bir aktör olarak öne çıkar. Mimarlık üzerine geliştirdiği söylem, sanat tarihi, estetik, din, felsefe ve kültür kuramlarıyla ilişkili çok katmanlı bir yapıya sahiptir. Çalışmada Cansever'in mimarlık düşüncesinin zaman içinde geçirdiği yön değişimleri kronolojik bir izlekte ele alınmıştır. Bu değişim, yalnızca biçimsel ya da kavramsal bir kayma olarak değil, aynı zamanda mimarlık ile düşünce arasında kurduğu ilişkinin yeniden tanımlanması olarak değerlendirilmiştir. Tez, Cansever'in 1947 sonrası yayımladığı metinleri dönemsel olarak sınıflandırarak, söyleminde belirginleşen dönüşüm noktalarını görünür kılmayı amaçlamaktadır. Özellikle 1977 sonrasında ortaya çıkan İslami referanslı söylem, daha önceki metinlerle karşılaştırmalı biçimde ele alınmış ve bu yönelimin bağlamsal arka planı tartışılmıştır. Tez dört bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde Cansever'in yetiştiği tarihsel, kültürel ve ailevi çevre değerlendirilerek, onun entelektüel yönelimlerini etkileyen temel unsurlar ele alınmıştır. İkinci bölümde, mimarlık eğitimi sonrası ürettiği metinler ve tezleri incelenmiş; bu dönemin kuramsal yönleri tartışılmıştır. Üçüncü bölümde, söylemindeki dönüşümün kaynakları ve yönleri analiz edilmiş; farklı dönemlerdeki kavramsal kümelenmeler ayrıştırılmıştır. Sonuç bölümünde ise Cansever'in düşünsel izleği içindeki süreklilik ve kırılmalar birlikte değerlendirilmiştir. Yöntem olarak entelektüel biyografi yaklaşımı tercih edilmiş; Cansever'in fikirleri, etkileşimde bulunduğu çevre, dönemsel bağlam ve referanslarıyla birlikte ele alınmıştır. Metinlerde doğrudan yer almasa da onun düşüncesinde iz bırakan figürler ve kavramlar da değerlendirilmiş; metinler arası geçişkenlikler üzerinden söylem içindeki yönelimler tespit edilmiştir. Bu çalışma, Cansever'in düşünsel üretimini tekil bir anlatıya indirgemek yerine, onun söylemindeki katmanlı yapıyı ve düşünsel çeşitliliği görünür kılmayı hedeflemiştir.