Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Koleksiyonu

Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/20.500.12514/78

Browse

Now showing 1 - 5 of 5

Aşk-ı Memnu Romanında Gündelik Hayatın İnşası: Statü Kurgusu
(Mardin Artuklu Üniversitesi Yayınları, 2020) Cengiz, Özge
Servet-i Fünun romanı, zengin ve seçkin bireylerin hayatlarının anlatıldığı, Batılılaşma temayüllerinin kimi zaman eleştirel kimi zaman estetik bir duyuş tarzıyla ele alındığı kurgulardan oluşmaktadır. Servet-i Fünun romanlarında Batılılaşma ya da medenî görünme kaygısı, toplumsal hayatta statü edinme kaygıları üzerinden yansıtılır. Aşkı- Memnu romanında da toplumsal hayatta statü edinme çabaları, toplumsal normlar çerçevesinde ve nesnelerle kurulan ilişkiler bağlamında ele alınır. Seçkin bireylerin gündelik hayatlarından kesitlerin sunulduğu Aşk-ı Memnu romanında asli mekân yalıdır. Yalı, zenginliğin, gösterişin ve zevk sahibi olmanın yansıtıcısı olarak bir statü aracıdır. Yalıdaki eşyalar, nesneler, seçkin bireylerin gündelik hayatlarına ilişkin ipuçları sunan, gündelikliğe dair ayrıntıları yansıtan kurgusal bir işlevi yüklenirler. Romanın başkişisi Bihter’in zenginlik uğruna gelin geldiği yalıdaki hayat tarzı ve nesnelerle kurduğu ilişki, toplumsal hayatta statü edinmeye yönelik bir arzuyu barındırır. Annesine benzeme ya da evde kalma kaygıları arasında sürekli bocalayıp duran Bihter’in kendisinden yaşça büyük biriyle evlenme sebebi de toplumsal hayat içerisinde statü edinme çabasını yansıtır. Adnan Bey’le evliliğiyle birlikte alacağı soyisim ve yerleşeceği konak Bihter’in arzu ettiği konuma yerleşmesinde aracı olup sınıf atlama çabasına yardımcı olur. Romanda, karakterlerin eğlendikleri, gezdikleri, alışveriş yaptıkları ve bütünsel bir ifadeyle belirtirsek görünür oldukları mekânlar, sosyal çevreleriyle kurdukları ilişkiler statü kaygısı çerçevesinde değerlendirilebilir. Adnan Bey’in konağında yer alan eşyalar, perdeler, koltuklar Bihter’in ulaşmak istediği statüyü ortaya koyar niteliktedir diyebiliriz. Romanda, mekanın yanı sıra karakterlerin giyim-kuşamları, tüketilen yiyecek-içecekler, sofra dizaynı, yapılan geziler ait olunan yaşam tarzının izlerini yansıtarak statü nesnesi özelliği taşırlar. Nihal’in büyüdüğünün nişanesi olan çarşaf giyme töreninde, giydiği çarşafın kumaşının anlatılması eşya ile kurulan ilişkiyi gösterir. Bunun yanı sıra yapılan sandal gezilerinde gezdikleri sandalların özellikleri, görünür oldukları mekanlarda giydikleri kıyafetlerin batılı yaşam biçimini ortaya koyması, seçkinci bir hayatın yansıtıcısıdır.
Emrî Divanı'nda Hüsn-i Ta'lil Malzemesi Olarak Deyimler
(2020) Yılmaz, Bahar
16. yüzyılın önde gelen şairlerinden Emrî, muamma ve tarih düşürme üstadı olarak bilinmektedir. Bilinen eserleri Divan’ı ve muammalarıdır. Genel olarak muammada isim yapmış olsa da Emrî tevriye, kinaye, hüsn-i ta‘lil gibi diğer söz sanatlarını da başarıyla şiirlerinde uygulamıştır. Emrî Divanı deyimler, atasözleri, kültürel unsurlar, söz sanatları ve daha birçok açıdan zengin bir hazine niteliğindedir. Emrî’nin Divan’ı incelendiğinde hüsn-i ta‘lil sanatına özel bir yer verildiği görülmektedir. Şair, hüsn-i ta‘lil sanatını beyitlere uygularken çeşitli dil malzemele- rinden yararlanmıştır. Bunlardan biri de deyimlerdir. Bu çalışmada Emrî’nin hüsn-i ta‘lil sanatını, deyimler aracı- lığıyla nasıl kurguladığı üzerinde durulacaktır. Araplara özgü bir sanat olan hüsn-i ta‘lil, şairin hayal dünyasında Türkçenin dil malzemesiyle karıştırılarak özgün bir niteliğe bürünmüştür. Şairin sadece hüsn-i ta‘lil değil, diğer söz sanatlarında da deyimleri başarıyla kullandığı görülür. Deyimleri bu derece başarıyla kullanması şairin özgün bir üsluba sahip olduğunu göstermektedir. Bu çalışma, Emrî’nin kurgusal dünyasında önemli bir yer kaplayan hüsn-i ta‘lil ve deyim ilişkisini göstermektedir.
Maktel-i Hüseyin Metinlerinde Nusaybin
(Mardin Artuklu Üniversitesi Yayınları, 2022) Özdemir, Emrah
Hz. Muhammed’in torunu Hz. Hüseyin’in bazı aile fertleri, akrabaları ve sevenleri ile beraber 10 Muharrem 61 (m. 680) yılında Yezid b. Muâviye’ye bağlı askerler tarafından Kerbelâ çölünde şehit edilmelerinin ardından, Kerbelâ Olayı ile ilgili edebî ve târihî değeri olan eserler kaleme alınmıştır ve bu eserler Maktel-i Hüseyin üst başlığı ile isimlendirilmiştir. Kerbelâ Olayı’na dair kaleme alınan ilk dönem metinler, Kerbelâ’da yaşanılanları tarih yazımının imkânı nispetinde gerçeğe yakın bir şekilde aktarırken, sonraki dönemde kaleme alınan eserler, tarih biliminin gerçeklik sınırlarını aşıp edebiyatın geniş dil imkânları ile gerçeklikten uzaklaşmış, menkıbevî bir boyut kazanmıştır. Bu bağlamda Maktel-i Hüseyin metinleri, özellikle hicrî yedinci yüzyıldan sonra popüler kültürün Kerbela hafızasının oluşumunda ve Kerbela Olayı’nın yeniden üretimi konusunda önemli bir enstrüman haline gelmiştir.
Reşat Nuri Güntekin ve Eğitim
(Pegem Akademi, 2022) Ete, Mehmet Ragıp
Kitap bölümünde Reşat Nuri Güntekin'in Yeşil Gece romanı özelinde eğitime ve eğitimciye olan bakışı değerlendirilmiştir.
Taşra Taşan Mânâ: Taşın Zikri
(DBY Yayınları, 2023) Yakut, Emrullah
Abdülkadir Dağlar, Erhan Çapraz, Ertuğrul Karakuş'un editörlüğünde hazırlanan bu şerh-tahlil kitâbında, Su Kasîdesi’ne dâir, farklı kalemlerden çıkmış 56 adet müstakil yorumlama yazısı bulunmaktadır.

Browse

Browsing Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Koleksiyonu by Publication Category "Kitap Bölümü - Uluslararası"