Acar, Ayşe

Acar, Ayşe

Job Title

Dr. Öğr. Üyesi

Main Affiliation

Department of Anthropology / Antropoloji Bölümü

Status

Current Staff

Full item page

Scholarly Output

9

Articles

8

Citation Count

0

Supervised Theses

0 Scholarly Output Search Results

Now showing 1 - 8 of 8

Ancient DNA from Mesopotamia suggests distinct Pre-Pottery and Pottery Neolithic migrations into Anatolia
(Science, 2022) Acar, Ayşe; Lazaridis, Iosif; Alpaslan-Roodenberg, Songül; Açıkkol, Ayşen; Agelarakis, Anagnostis; Davtyan, Ruben
We present the first ancient DNA data from the Pre-Pottery Neolithic of Mesopotamia (Southeastern Turkey and Northern Iraq), Cyprus, and the Northwestern Zagros, along with the first data from Neolithic Armenia. We show that these and neighboring populations were formed through admixture of pre-Neolithic sources related to Anatolian, Caucasus, and Levantine hunter-gatherers, forming a Neolithic continuum of ancestry mirroring the geography of West Asia. By analyzing Pre-Pottery and Pottery Neolithic populations of Anatolia, we show that the former were derived from admixture between Mesopotamian-related and local Epipaleolithic-related sources, but the latter experienced additional Levantine-related gene flow, thus documenting at least two pulses of migration from the Fertile Crescent heartland to the early farmers of Anatolia.
The genetic history of the Southern Arc: A bridge between West Asia and Europe
(Science, 2022) Acar, Ayşe; Lazaridis, Iosif; Alpaslan-Roodenberg, Songül; Açıkko, Ayşen; Agelarakis, Anagnostis; Davtyan, Ruben
Materials and Methods The materials and methods described here are for the combined study of the population history of the Southern Arc and pertain to the present study (which describe the entire dataset and analytically focuses on the Chalcolithic and Bronze Age periods), and two studies on Neolithic populations and the more recent history of the Southern Arc which employ the same analysis dataset and methods
Hasankeyf (batman) Ortaçağ Toplumunda Ağız ve Diş Sağlığı
(2024) Acar, Ayşe
Ilısu Barajı Hasankeyf kurtarma kazısı kapsamında 2019 yılı içinde çıkarılan buluntuların dönemi, Ortaçağ olarak tarihlendirilmiştir. Çalışmanın amacı; Hasankeyf bireylerinin üst çene, alt çene ve diş bulguları incelenerek, ağız sağlığı, beslenme alışkanlıkları, yaşam biçimi ile birlikte demografik yapısını tahmin etmektir. Çalışmada, diş ve çene patolojilerinde çürük, apse, ölüm öncesi kaybı ve diş taşı oluşumları incelenmiştir. Veri analizi sonucunda, 83 birey (% 33,73 erkek, %25,30 kadın, %33,73 bebek-çocuk ve %7,22 erişkin bireyin cinsiyeti tahmin edilememiştir) tahmin edilmiştir. Değerlendirilen veriler, 63 adet mezardan elde edilen 57 adet (24 adet maxilla, 33 adet mandibula) üst ve alt çeneden oluşmaktadır. Toplumda çürük görülme oranı % 2,56, apse % 2,38, antemortem diş kaybı % 29,25 ve diş taşı % 5,76’dır. Patolojiler cinsiyet açısından değerlendirildiğinde, çürük erkek bireylerde, apse kadın bireylerde, antemortem diş kaybı ve diş taşı yine erkek bireylerde daha yüksek oranda tespit edilmiştir. Çürük, orta yetişkin grupta, antemortem diş kaybı ileri yaş grubunda daha yüksek oranda görülmüştür. Değerlendirmeler sonucunda toplumun beslenme alışkanlıklarının bitkisel besin ağırlıklı ürünleri diyetlerinde bulundurdukları tahmin edilmiştir. Karşılaştırılan çağdaşı ve yakın dönem eski Anadolu toplumlarıyla belirgin bir farklılık taşımadığı ve benzer bir hayat sürdükleri tahmin edilmiştir. Hasankeyf toplumuna özgü maxilla ve mandibula’ya ait paleopatolojik bulguların karşılaştırmalı veri için değerlendirilebileceği ve Güneydoğu Anadolu bölgesi için antropolojik veri kaynağı olabileceği düşünülmektedir.
Hasankeyf Kazıları Orta Çağ Mezarlarında Ölü Gömme Uygulamaları
(2024) Acar, Ayşe; Erdal, Zekai
Toplumların geleneksel ve kültürel değerlerini, günlük yaşamdaki uygulamalarının yansımasını ölü gömme adetlerinde görebiliriz. Mezar içerisindeki bireylere ait iskelet kalıntılarının incelenmesi ile de toplumların, demografik özelliklerinin, yaşam ve sağlık koşullarının anlaşılması mümkündür. Çalışmanın materyali, Kızlar Cami (Kuzeydoğu, Güneydoğu, Güneybatı ve Kuzeybatı), Süleyman Han Cami Türbe (Türbe 1-2, Eyvan) ve Hasankeyf Büyük Saray yanı kazı alanından ortaya çıkarılan 86 adet mezar ve 136 adet bireyden oluşmaktadır. Kazı çalışmaları sırasında gömü tipi, mezar türü, gömü özellikleri, gömü buluntuları, birey sayısı, cinsiyet ve yaş tahmin bilgilerini içeren form doldurulup, her bir mezar için uygulanmıştır. Daha sonra iskelet kalıntıları laboratuvar aşamasında metrik ve morfolojik olarak incelenmiştir. Çalışmanın bulgularına göre; 73 birey dorsal bir şekilde gömülmüştür. Bütün mezar türlerinin birbirine yakın sayılarda olduğu gözlenmiştir. Açma alanlarındaki mezarların içerisinde tabut kullanımı toplam 86 adet mezarda 19 adettir. Mezardaki bireylerin 58 tanesinin yüzleri güneye dönük, 8 bireyde yüz yukarı bakar durumdadır. El ve kolların konumu açısından, 38 bireyde kollar yanda iken kolun yönünde kesinlik göstermeyen şekilde bir el yanda, bir el karın veya göğüste olan 12 adet mezar bulunmaktadır. Mezar buluntusu seramik, boncuk, bilezik, cam, küpe, yüzük ve sikke olarak tanımlanmıştır. Boncuk, çocuk bireylerin mezarında daha çok gözlenmiştir. Yetişkin mezarlarında az da olsa buluntuya rastlanması, dönem özellikleri açısından şaşırtıcı bir durumdur. Çalışma, Hasankeyf bireylerinin gömü pratiklerinin anlaşılması ve dönem insanlarının gömü geleneklerinin bilgilerini içermesi açısından özgünlük taşımaktadır.
Mardin Şeyh Mahmud El Türkî Aile Kabristanındaki Mezar Taşlarının Sanat Tarihsel ve Antropolojik Açıdan Değerlendirilmesi
(2021) Yeşilbaş, Evindar; Acar, Ayşe
Mezar taşları ölen kişinin bu dünya ile bağının kurulduğu ve ahirete göçen şahsın anısını yaşatmak üzere kimlik bilgileri, mesleği, cinsiyeti, doğum ve ölüm tarihleri gibi bir takım bilgileri ihtiva eden somut kültür varlıklarıdır. Mezar taşları üzerinden kişinin öldüğü döneme ait mezar yapım gelenekleri de öğrenilmektedir. Çalışmanın yapıldığı Mardin’de mezarlık alanları içerisinde ayrı birer bölüm halinde aynı aileden bireylerin gömüldüğü aile kabristanı oluşturma geleneği hâkimdir. Çalışma materyalini, Şeyh Mahmud El Türkî aile kabristanındaki mezar taşları oluşturmaktadır. Bu kabristanda yer alan 20 adet mezar taşı, malzeme, teknik, süsleme, dil ve içerik açısından sanat tarihsel ve antropolojik olarak değerlendirilmiştir. Mezar taşlarından tarihi kimliğe sahip olduğu tespit edilen yalnızca 10 tane mezar taşı, sanat tarihsel açıdan incelenerek katologlanmıştır. Değerlendirme sonucunda, kalker taşı malzeme üzerine oyma tekniğinde bitkisel ve geometrik süslemeler ile sülüs karakterli kitabelerin işlendiği anlaşılmıştır. Bölgenin mimari yapılarında karşılaşılan süsleme dilinin bu mezar taşlarına da yansıdığı görülmüştür. İncelenen mezarlık alandaki mezar taşlarında, hem kültürel hem de sanatsal anlamda söz konusu ailenin sahip olduğu kültürel kodlar tespit edilmiştir.
A genetic probe into the ancient and medieval history of Southern Europe and West Asia
(Science, 2022) Acar, Ayşe; Lazaridis, Iosif; Alpaslan, Songül; Açıkkol, Ayşen; Agelarakis, Anagnostis; Aghikyan, Levon; Davtyan, Ruben
Literary and archaeological sources have preserved a rich history of Southern Europe and West Asia since the Bronze Age that can be complemented by genetics. Mycenaean period elites in Greece did not differ from the general population and included both people with some steppe ancestry and others, like the Griffin Warrior, without it. Similarly, people in the central area of the Urartian Kingdom around Lake Van lacked the steppe ancestry characteristic of the kingdom's northern provinces. Anatolia exhibited extraordinary continuity down to the Roman and Byzantine periods, with its people serving as the demographic core of much of the Roman Empire, including the city of Rome itself. During medieval times, migrations associated with Slavic and Turkic speakers profoundly affected the region.
Animal Remains From Çakırbeyli-Küçüktepe Höyük Excavations, Western Anatolia
(ARMA Archaeologia Meandrica, 2023) Acar, Ayşe; Yaylalı, Serap
Çakırbeyli Küçüktepe Höyük is a mound site in western Anatolia, located 1.5 km north of Çakırbeyli village, Koçarlı district of Aydın province, Türkiye. This paper presents the first zooarchaeological report of the animal remains unearthed from the 2014-2016 excavations at Çakırbeyli-Küçüktepe Höyük. The aim was to record, identify and find animal-based subsistence at the site. Faunal assemblages from Early Bronze Age to Byzantine occupations of the site represents a total of 875 specimens were examined. The remains were identified by classifying them according to their genus and species. At first observation, representing 8 animal families, a total of 13 different species of mammals, reptiles and birds were identified. It appeared that Çakırbeyli- Küçüktepe people were both hunters and herders for their common subsistence. Although there were red deer, horses and cattle, sheep and goats (Ovicaprid) were found to be the most consumed species, comprising 89.60% of total identified specimens. Based on a few equid specimens, it appeared that horses were used at the site for transportation. The distribution of skeletal parts suggests on-site butchering practice. Heavy burn marks, especially around the edge, on a large number of bones suggest open fire or direct heat food processing. Overall, the identified species illustrate a mosaic of ecology and habitat exploitation as well as multiple aspects of humananimal relationships at Çakırbeyli-Küçüktepe Höyük.
A Study of a Unique Roman Funerary Monument and Its Population at Dara in Upper Mesopotamia: A Collective Rock Burial Tower
(Univ Chicago Press, 2024) Labedan-Kodas, Charlotte; Acar, Ayşe; Acar, Ayse; Erdogan, Nihat
This article provides an in-depth study of a singular funerary monument located in the ancient city of Dara (southeastern Turkey). Its features relate to various influences, some of them outside the Roman world, and present a unique insight into the ritual practices of the inhabitants of Dara. This paper brings together archaeological and taphonomic evidence provided by recent excavations to offer perspectives for the dating of the building and the identification of the people buried there.