DIŞ TİCARET LİBERALİZASYONUNUN İŞSİZLİK ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Abstract

İşsizlik pek çok ekonominin ortak problemi olsa da geleneksel ticaret teorisi tam istihdam, esnek ücretler ve sektörler arası faktör mobilitesinin tam esnek olması gibi basitleştirici varsayımlara dayandığı için ekonomistler genellikle dış ticaretin işsizlik üzerindeki etkisini ihmâl eden modeller üzerinde çalışmışlardır. Küreselleşme sürecinin de etkisiyle artan dış ticaretin istihdam yaratıcı ve/veya yok edici etkisi geleneksel ticaret teorilerinin dayandığı bu varsayımlar nedeniyle irdelenememektedir. Bu çalışmada Krugman Modeli (1980) eksik istihdam ve etkin ücreti varsayımları ile yeniden modellenerek işsizlik içsel olarak hesaplanmıştır. Modelde işçinin verimliliği firmanın seçtiği ücret düzeyine, denge ücret düzeyine, gelir vergisi düzeyine, dış ticaretin yarattığı rekabet faktörünün olumsuz etkisine ve yine dış ticaretin ortaya çıkardığı pazar genişlemesinin yarattığı olumlu etkiye bağlıdır. Fakat liberalleşmenin işsizlik seviyesi üzerindeki net etkisi belirsizdir. Bu etkinin yönü rekabetin yarattığı olumsuz etkiden ve pazar genişlemesinin yarattığı olumlu etkiden hangisinin baskın olduğuna göre değişiklik gösterecektir.

As a well-known fact, unemployment is a common problem for many economies. Classical international trade theory is based on simple assumptions such as full employment, flexible wages and perfect elastic factor mobility across sectors. Due to these assumptions, economists have mostly studied on models which are ignoring the effect of foreign trade on unemployment. The creative or destructive impact of international trade on employment cannot be scrutinized because of related assumptions and the effect of the globalization process. This study is built on Krugman (1980) by adding two important dimensions: efficiency wages and unemployment. Labor productivity is determined by the wage level of the company, the equilibrium wage rate that cleans the market and income tax level. On the other hand, unemployment in the local market is affected by two channels: A larger market and higher competition. However, the net effect of liberalization on unemployment is ambiguous. The direction of this impact depends on the negative impacts of competition and the positive effects of market expansion. If the first (latter) effect dominates the latter (first) one, the international trade causes an increase (decrease) in the unemployment rate in the domestic market.