Ortadoğu’yu anlamada bir imkân/sızlık olarak Arap sosyolojisi

Abstract

Ortadoğu, Akdeniz’den Pakistan’a kadar uzanan ve Arap Yarımadası’nı kapsayan, tarihsel ve kültürel yakınlığı olan ülkelerin oluşturduğu coğrafi bölge olarak bilinir. Ortadoğu siyasi, sosyal, kültürel, dinsel unsurların tarih boyunca tartışıldığı ve halihazırdaki durumu ile dünya gündeminden düşmeyen bir bölge olma özelliğini sürdürmektedir. Bu kadar önemli bir bölgenin ideolojik okumaların dışında sosyoloji disiplini üzerinden okunması farklı bir perspektif sağlayacaktır. Bu bağlamda henüz Batı dışı bir Arap sosyolojisinin varlığı pek bilinmemektedir. Makalede, Ortadoğu’nun büyük bir bölümünü oluşturan Arap dünyasında sosyoloji disiplininin varlığı tartışılarak, bu bilim dalının geçirdiği tarihi süreçlerin, Ortadoğu’yu anlama konusunda bir imkana dönüşüp dönüşemeyeceği konu edilecektir. Bir anlamda Ortadoğu’da Sosyoloji ve Sosyoloji’de Ortadoğu ele alınacaktır.

The Middle East is known as a geographical region spreading from the Mediterranean to Pakistan and to the Arabian Peninsula. This geography encompasses a historical and cultural proximity of those countries either. The Middle East is still in the agenda of the world with its current status. Without ideological perspective, interpreting such an important region over a branch of science, namely sociology, provides us with a different perspective. It is well not known the existence of a nonwestern Arabic sociology in this context. In this article we will discuss the existence of sociology in Arabic world that forms a big part of the Middle East; and we will deal with whether the historical processes of this science can give us a possibility in understanding the Middle East. In a sense, it will be dealt with the Middle East in Sociology and Sociology in Middle East.