Yaşlının Kendini İhmal Etmesinde Yalnızlık, Depresyon ve Ölüm Kaygısının Etkisi

Abstract

Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de yaşlı nüfus artmaktadır Nüfusun yaşlanması ise yaşlılıkla ilgili sağlık sorunlarını özelliklede kendini ihmal, yalnızlık, depresyon, ölüm kaygısı gibi halk sağlığı konularını gündeme getirmektedir. Kendini ihmalin ve etkili olan risk faktörlerinin tespit edilmesi önemlidir. Bu çalışmada, yaşlının kendini ihmal etmesi ile yalnızlık, depresyon ve ölüm kaygısı arasındaki ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu araştırma ilişki arayıcı ve tanımlayıcı desende planlanmış ve araştırmaya katılmayı kabul eden 176 yaşlı birey ile tamamlanmıştır. Araştırma verileri beş bölümden oluşan yaşlı birey tanıtım formu, Yaşlılarda Kendini İhmal Ölçeği, Yaşlılar İçin Yalnızlık Ölçeği, Geriatik Depresyon Ölçeği, Templer’in Ölüm Anksiyetesi Ölçeği kullanılarak yüz yüze görüşme tekniği ile toplanmıştır. Yaşlılarda kendini İhmal %44,4 oranında yalnızlık, depresyon, ölüm kaygısı değişkenleri ile açıklanmaktadır (R2=0,444). Depresyon(ß=0,184) ve Ölüm Kaygısı (ß=0,584) yaşlılarda kendini ihmal toplam düzeyini arttırmaktadır. Yalnızlık yaşlılarda kendini ihmal toplam düzeyini etkilememektedir. (p>0.05). Yalnız yaşayan yaşlıların yalnızlık düzeyleri eş ve çocukları ile yaşayanlara göre yüksek bulunmuştur (p<0.05). Depresyon ve Ölüm kaygısı yaşlılarda kendini ihmal düzeyini arttırmaktadır. Yaşlı bireylerin ölüm kaygısının kendini ihmali en çok etkileyen değişken olduğu söylenebilir. Yaşlılık döneminde gelişebilecek depresyonun erken fark edilmesi ve tedaviye başlanması, ölüm kaygısını etkileyen faktörlerin yaşlılarda araştırılması ve bu faktörlere yönelik psikoeğitim müdahale çalışmalarının planlanması yaşlıların kendini ihmal etmesinin önüne geçilmesinde önemlidir. Bu araştırma kendini ihmal ile depresyon, yalnızlık, ölüm kaygısı ilişkisini inceleyen özgün bir çalışmadır ve yaşlıya sağlık hizmeti sunumunda bütüncül yaklaşımın önemli olduğunu göstermektedir.