CUMHURİYETİN ERKEN DÖNEMİNDE VERGİ UYGULAMALARI

Abstract

Kamu hizmetlerinin en önemli finansman kaynağını vergiler oluşturmaktadır. Vatandaşlarla devlet arasında vergi aracılığıyla bir bağ oluşmaktadır. Dolayısıyla ülkelerin ilk kuruluş dönemlerinde üzerinde en fazla durdukları konulardan biri de vergilerdir. Türkiye Cumhuriyeti’nin ilanından sonra da en fazla düzenleme yapılan ve kanun çıkarılan hususlar arasında vergiler bulunmaktadır. Cumhuriyet’in erken dönemlerinde vergilere genelde ekstrafiskal amaçlarla başvurulmuştur. Bunun yanında bazı vergiler uygulamaya geçirilmiş bazıları sadece teklif aşamasında kalarak yürürlüğe konulamamış, bazılar ise ekonomik ve sosyal gerekçelerle yürürlükten kaldırılmışlardır. Yol vergisi, Hayvan vergisi, İktisadi Buhran vergisi gibi kimi vergiler uygulamaya konulurken, ekstrafiskal amaçlarla başvurulan Bekarlık vergisi sadece teklif aşamasında kalarak yürürlüğe konulamayan vergiler arasında sayılabilir. Ayrıca ekonomik ve sosyal gerekçelerle kaldırılan vergiler arasında en önemlisi de Aşar vergisi olarak sayılabilmektedir. Bu çalışmada Cumhuriyet’in ilanından sonra ilk dönemlerde uygulanan vergiler ve vergi düzenlemeleri incelenmiştir. Vergi düzenlemelerinin geçirmiş olduğu evreler, farklı düzenlemelerin nasıl ele alındığı ve uygulama sonuçları ele alınmıştır. Çalışmada daha çok vergi ile ilgili hukuki düzenlemelerden istifade edilmiştir. Çalışma ile literatüre katkı sunulması amaçlanmaktadır.

The most important source of income for public services is taxes. Connection has established beetween citizen and state by taxes. One of the most important issues during the establishment of states is tax. After the proclamation of the Republic of Turkey made the most regulations and laws enacted tax matters between convenience. In the early period of Republic taxes were also used for both financial and non-financial purposes, ie for the realization of economic and social purposes. In addition, some taxes have been implemented, some have not been enforced only by being in the bidding phase, while others have been repealed for economic and social reasons.While some taxes such as Road Tax, Animal Tax and Economic Depression Tax are implemented, celibacy tax applied for extrafiscal purposes can be counted among the taxes that cannot be enforced by remaining only in the bidding stage. In addition, the most important among the taxes removed on economic and social grounds can be counted as Ashar Tax. In this study, the taxes and tax regulations applied in the first periods after the proclamation of the Republic were examined. The phases of tax regulations, how different regulations are dealt with and the results of implementation are discussed. In this study, legal regulations related to tax were mostly benefited. With the study, it is aimed to contribute to the literature.