Midyat'taki Aziz Önen Kız Anadolu Lisesinin Mekânsal ve İşlevsel Dönüşümü

Abstract

Eğitim yapıları, bilgi birikiminin kuşaktan kuşağa aktarılmasında temel rol oynayan mekânlardır. Bireylerin erken yaşlardan itibaren önemli bir zaman dilimini geçirdiği bu yapılar, eğitim-öğretim süreçleriyle uyumlu biçimde tasarlandığında, eğitimin niteliği üzerinde doğrudan etkili olmaktadır. Eğitim yapılarının tasarım ölçütleri; dönemin gereksinimleri, coğrafi koşullar, uygulanan eğitim modeli ve öğrenci sayıları gibi çok boyutlu faktörlerden etkilenmekte, bu değişkenlerdeki dönüşüm, mekânsal ihtiyaçların yeniden tanımlanmasına yol açmaktadır. Bu çalışma, Mardin ili Midyat ilçesinde ortaokul olarak inşa edilen ancak zamanla artan öğrenci sayısı nedeniyle lise işlevini de üstlenen bir eğitim yapısının mekânsal dönüşümünü incelemektedir. Söz konusu yapının seçilme nedeni, Midyat ilçesinde inşa edilen ilk ortaokul ve lise binası olması dolayısıyla tarihsel bir öneme sahip olmasıdır. Araştırma kapsamında nitel ve nicel yöntemler birlikte kullanılmış; sınırlı literatür verisi nedeniyle ilgili kurumlarla ve kullanıcılarla görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Ayrıca yerinde gözlemler yapılmış, mimari çizimler (vaziyet planı, kat planları, kesitler, görünüşler) hazırlanmış ve fotoğraflama çalışmaları yürütülmüştür. Elde edilen bulgular doğrultusunda yapının geçirdiği mekânsal dönüşümler analiz edilmiştir. Sonuç olarak literatürde yeterince ele alınmamış olan bu yapıya yönelik gerçekleştirilen çalışma, eğitim yapılarının işlevsel dönüşümleri bağlamında özgün bir katkı sunacak ve yapılacak olan bilimsel çalışmalar için önemli bir kaynak olacaktır. Anahtar Kelimeler: Midyat, Mekân, Mekânsal Dönüşüm, Eğitim Yapısı, Mimari, İşlevEducational buildings are spaces that play a fundamental role in the transmission of knowledge from one generation to the next. These structures, where individuals spend a significant portion of their time from an early age, have a direct impact on the quality of education when designed in harmony with educational processes. The design criteria of educational buildings are influenced by multidimensional factors such as the needs of the period, geographical conditions, the implemented educational model, and student population. Transformations in these variables lead to a redefinition of spatial requirements. This study examines the spatial transformation of an educational structure in the Midyat district of Mardin province, which was originally built as a middle school but later assumed the function of a high school due to the increasing number of students over time. The reason for selecting this particular building is its historical significance, as it was the first middle and high school building constructed in the Midyat district. Both qualitative and quantitative methods were employed in the research. Due to limited literature data, interviews were conducted with relevant institutions and users. In addition, on-site observations were made, architectural drawings (site plan, floor plans, sections, elevations) were prepared, and photographic documentation was carried out. Based on the findings, the spatial transformations the building underwent were analyzed. As a result, this study on a structure that has not been sufficiently addressed in the literature offers a unique contribution in the context of the functional transformations of educational buildings and will serve as a valuable resource for future scientific research. Key Words: Midyat, Space, Spatial Transformation, Educational Building, Architecture, Function