İşletmelerin Coğrafi İşaretli Ürünlerini Markalama Bariyerlerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma

Abstract

Coğrafi işaretler, kırsal kalkınmada ekonomik kalkınmayı destekleyerek, turizmi teşvik etmekte; kültürel, yöresel ve bölgesel değerlere dikkat çekerek birçok katma değer yaratmaktadır. Markalama ise ürünleri son tüketiciler nezdinde güvenilir kılmaktadır. Piyasada markasız ürünler karşısında üstünlük sağlayan marka kavramı bir şirketin pazarlama ağında itibar görmesine ve uluslararası piyasalara açılmasına imkan tanımaktadır. Coğrafi sınır ile özellikleri tescillenen coğrafi işaretli ürünler Avrupa Birliği Coğrafi İşareti alarak ihracat potansiyeli yüksek ürünlere dönüşmekte uluslararası pazarlarda ülkeleri öne çıkarmaktadır. Ülkemizde Malatya Kayısısı 2014 yılında Avrupa Birliği Coğrafi İşareti alarak tescillenmiştir. Bu noktada ihracat potansiyeli yüksek olan Malatya Kayısısını üreten işletmelerin markalamaya bakışları ve ihracat noktasında coğrafi işaret amblemini kullanmaları ürünün katma değerini artırmakta yerel ve ulusal ekonomiye ciddi katkılar sağlamaktadır. Nitekim çalışmada Coğrafi İşaretli Malatya Kayısısını üreten ve Malatya'da faaliyet gösteren işletmelerin markalama bariyerlerini ve algılarını belirlemek amaçlanmıştır. Araştırma ölçeği işletme ve yöneticilerin demografik özellikleri ile çevrimiçi uygulanmış veriler temin edilmiştir. Çalışmanın evreni içerisinde yer alan 59 fabrikanın 50 tanesine ulaşılmıştır. Veriler güvenilirliğin belirlenmesi için Cronbach Alfa Güvenilirlik testine tabi tutulmuştur. Akabinde verilerin kapsam ve yapı geçerliliği incelenmiştir. Veri setinin uygunluğu Kaiser- Mayer- Olkin (KMO) testi ile, açıklayıcı faktör analizine uygunluğu ise Barlett testi yapılarak belirlenmiştir. Otuzbeş maddeden oluşan ölçek dokuz faktör altında gruplandırılarak incelenmiş ve marka engelleri belirlenmiştir. Faktörlerin Kümülatif Açıklanan Varyansı 60,956 bulunmuştur. Faktörler ile demografik veriler arasındaki farklar Man Whitney U ve Kruskal-Wallis Testi ile belirlenmiştir. Sonuca göre demografik veriler ile faktörler arasında birçok fark bulunmuştur (p<0.05).

Geographical indications promote tourism by supporting economic development in rural development; It creates many added values by drawing attention to cultural, local and regional values. Branding makes products reliable in the eyes of end consumers. The brand concept, which provides superiority over unbranded products in the market, allows a company to be respected in the marketing network and expand into international markets. Geographically indicated products, whose features are registered with geographical boundaries, receive the European Union Geographical Indication and turn into products with high export potential, making countries stand out in international markets. In our country, Malatya Apricot was registered with the European Union Geographical Indication in 2014. At this point, the way businesses producing Malatya Apricot, which has a high export potential, approach branding and use the geographical indication emblem at the point of export increases the added value of the product and makes serious contributions to the local and national economy. As a matter of fact, the study aimed to determine the branding barriers and perceptions of businesses that produce Geographically Indicated Malatya Apricots and operate in Malatya. The research scale, demographic characteristics of businesses and managers, and online applied data were obtained. 50 of the 59 factories within the universe of the study were reached. The data were subjected to the Cronbach Alpha Reliability test to determine reliability. Subsequently, the content and structure validity of the data were examined. The suitability of the data set was determined by the Kaiser-Mayer-Olkin (KMO) test, and its suitability for explanatory factor analysis was determined by the Bartlett test. The scale, consisting of thirty-five items, was grouped under nine factors and examined and brand barriers were determined.. The Cumulative Explained Variance of the factors was found to be 60,956. Differences between factors and demographic data were determined by Man Whitney U and Kruskal-Wallis Test. According to the results, many differences were found between demographic data and factors (p <0.05).