Antakya Geleneksel Sivil Mimarisinde Özgün Durum/Mevcut Durum Analizi

Abstract

Çalışmada antik dönemden birçok özelliği günümüze taşıyan Geleneksel Antakya kent dokusunda bulunan sivil mimari örnekleri incelenmektedir. Kent dokusu oluşumunda büyük öneme sahip sivil mimarinin; kullanıcı görüşleri ile beraber özgün geleneksel yapı elemanları olan avlu, mahzen, eşiklik, yüklük (mahmel) ve kuyular ele alınmaktadır. Antakya kent dokusu ile ilgili ‘tarihi, kullanıcı, fonksiyon ve zaman’ kavramlarına yer verilmektedir. Antakya kentini ve kentin kullanıcı ile temasını irdelemek amacıyla; zamanla ihtiyaçların değişmesi ile kullanıcılar tarafından değiştirilen işlevler ve bu değişim sonucu özgün elemanlara yapılan müdahaleler analiz edilmektedir. Bununla birlikte çalışma kapsamında; Geleneksel Antakya konutlarında yaşayan kullanıcıların, yeni inşa edilen çok katlı konutlara göre memnuniyet durumlarını, yer ile kurdukları sosyokültürel özellikleri ve yere atfettikleri değerleri tespit etmek amaçlanmıştır. Kullanıcıların memnuniyet oranları, çevrede yaşadıkları olumsuzlukları, geleneklerini özgür bir şekilde halen devam ettirebilme durumları ve geçmişe özlem duymaları üzerine Hatay’ın Antakya merkez ilçesi Kantara Mahallesi ve çevresinde 100 farklı haneye girilerek çoktan seçmeli anket çalışması yapılmıştır. Anket çalışması yapılan konutlarda özgün yapı elemanları avlu, mahzen, eşiklik, yüklük (mahmel) ve kuyular yerinde tespit edilmiş; zamanla yapılan müdahaleler incelenerek özgün durum ve mevcut durum başlığı altında haritalara işlenmiştir. Analiz ve incelemeler sonucunda, Geleneksel Antakya konut mimarisinde yer alan ve kent kimliğine özgü yapı elemanlarının korunup korunmadığı değerlendirilmektedir.