Refik Halit Karay’ın Kadınlar Tekkesi Romanında Hedonist Din Adamı Tipolojisi: Şeyh Baki

Abstract

Refik Halit Karay’ın Kadınlar Tekkesi (1956) romanı, tekke ve zaviyelerin resmi olarak kapatıldığı 1940’lar Türkiye’sinde din adamı kimliğini, kendisine sağladığı kutsallık özelliğinden faydalanarak, şehevî arzularının tatmini için kullanan Şeyh Baki merkeze alınarak kurgulanan bir eserdir. Geleneksel din adamı tipolojisinden oldukça farklı bir görünüm sergileyen Şeyh Baki modern, lüks giyim kuşamıyla, mükemmel derecedeki Fransızca, İngilizcesiyle ve modernize ettiği tasavvufi görüşleriyle, müritlerini İstanbul’un zengin, sosyete, elit kadınlardan oluşan dar bir çerçeveyle sınırlandırmış, yaşadığı konağı tekke hüviyetine büründürerek cinsel arzularına mekân olarak kullanmıştır. İkinci Dünya Savaşı sonrası dünyada yaşanan inanç krizlerinin, manevî bunalımların ve anlam arayışlarının Cumhuriyet Türkiye’sinde, tekkeye dönüştürülmüş bir konakta yansıma bulduğu ortam, dinî yozlaşmanın, ahlaki çürümenin ve din istismarının tecessüm ettiği din adamı Şeyh Baki’nin tahlil edilmesini önemli kılmaktadır. Çalışmada, dönemin sosyolojisi ve bireylerin psikolojileri göz önüne alınarak din, maneviyat ve inançlar bağlamında değerlendirmeler, tespitler yapılacaktır.