Manyetik Topotekan Nanopartiküllerin Hazırlanması Karakterizasyonu ve Hedef Bölgede Salınımı

Abstract

Kanser tüm dünyada hızla artmakta ve ölüm nedenlerinin başlıca sebepleri arasında yer almaktadır. Son istatistiksel bilgilere göre 2020 yılında dünyadaki kanser hastası sayısının 15 milyondan fazla olacağı belirtilmiştir. Dünya sağlığını böylesi tehdit eden bir hastalık karşısında alınan tedbir ve yapılan tedaviler (kemoterapi ve radyoterapi) çoğu zaman yetersiz kalmaktadır. Bundan ötürü bilim insanları yeni tedavi yöntemleri geliştirmek durumunda kalmışlardır. Topotekan en yaygın kullanılan anti-kanser ilaçlardan Kemtotesin analoğu olup topoizomerazI inhibitörü olarak görev yapmaktadır. Bu enzim hücre bölünmesi esnasında DNA replikasyonundan sorumlu enzimdir. Topotekan başta yumurtalık kanseri ve küçük hücreli akciğer kanseri olmak üzere meme kanseri ve prostat kanseri tedavisinde de etkili bir şekilde kullanılmaktadır. Yapısında α-hidroksi δ-lakton halkası bulunup suda iyi çözünür. Ayrıca fizyolojik pH’ta ve alkali ortamda lakton halkası hidroliz olup karboksilat forma dönüşmektedir, bu haliyle stabil formdan uzaklaşıp vücut için toksik bir hal almaktadır. Dolaysıyla çalışılması zor bir ilaç olup bununla ilgili yapılan çalışmaların çoğu patentli çalışmalardır. Projemizin amacı, anti-kanser ilaç olarak önemli bir yere sahip olan Topotekan’nın lakton formunda kararlı kalması için daha önce bu anti-kanser ilaçla çalışılmamış biyouyumlu ve biyobozunur polimerik maddeler sentezlemek, bunlara manyetik özellik kazandırmak ve ilacın yüklenmesi taşınması ve salımında kullanmaktır. Kollaidal yapıdaki diğer taşıyıcılarla karşılaştırıldığında, polimerik nanoparçacıkların biyolojik sıvılarla bir araya geldiklerinde daha kararlı olması, polimerik yapıların daha kontrollü olması ve sürekli ilaç salınımı sağlaması polimerlerin avantajlarından sadece birkaç tanesidir. Son yıllarda özellikle biyobozuna bilen polimerik nanoparçacıklar, ilaç salınımındaki uygulana bilirlilikleri, organ veya dokulara hedeflenebilmeleri ve gen terapisinde DNA taşıyıcısı olarak kullanılabilmeleri açısından dikkati çekmektedirler. ilaç taşıma amacı ile kullanılacak nanoparçacıklar, sahip olduğu hipertermi özelliği, manyetik rezonans (MRI) özelliği ile vücut içini görüntüleyebilmesi, biyouyumlulukları, parçacığın büyüklüğü, toksisitesi, yüzey yükü, ilaç adsorbsiyon kapasitesi, yüzey hidrofobisitesi, yüklenme oranı, salınım kinetiği ve kararlılığı gibi fizikokimyasal özellikler açısından değerlendirilecektir.