ALİ ŞERİATİ'DE YABANCILAŞMA VE ÖZGÜRLÜK

Abstract

Bu çalışma Ali Şeriati'nin yabancılaşma ve özgürlük ile ilgili düşüncelerini değerlendirmeyi konu edinmekte, Şeriati'nin yabancılaşma olgusunu hem olumsuz hem de olumlu anlamda kullandığını göstererek, özgürlüğün içsel anlamda bir özgürlük anlayışına karşılık geldiği sonucuna varmaktır. Bu çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde,insan kavramı ve nitelikleri çözümlenerek, özgürlük meselesi araştırıldı.Beşer ve insan arasındaki farka değinen Şeriati'ye göre insan olma halindedir. Bu tavrıyla Şeriati özgürlüğü,nedenselliğin dışında bir başkaldırma süreci olarak, insanın kendi iradesi ile eylemde bulunması olarak izah eder. İnsanın özgür ve sorumlu bir varlık olduğunu söyler.Asıl özgürlüğüninsanın kendisini bilmesiyle başlayıp, irade ile devam edip yaratma ile son bulduğuna vurgu yapar.İkinci bölümde,yabancılaşmanın genel anlamda ne olduğu, Batılı düşünürlerce nasıl yorumlandığı incelendi. Şeriati'deyabancılaşmanınözgürlüküzerindeki etkisi ele alındı veinsanın yabancılaşmasına sebep olan unsurlarolumsuz yabancılaşma bağlamındaçözümlendi. Şeriati yabancılaşmayı genel anlamda düşünmüştür ve yabancılaşmayıinsanın kendisinden uzaklaşıp benliğini kaybetmesi anlamında kullanmıştır. Şeriati'ye göre makine, toplumsal kurumlar, üretim araçları, iş-araç gereçleri insanı yabancılaştıran faktörlerdir. İnsanın seçmesine, üretmesine, düşünmesine neden olan her faktör insanı olumsuz yönde etkilemiştir. Üçüncü bölümde, özgürlüğü sağlayan unsurlar olumlu yabancılaşma bağlamında incelendi. Şeriati insanın kendi özünü bulması ve özgür olması açısından yabancılaşmanın olumlu bir süreç olduğunu söyler. Kendisine yabancılaşan insan din, bilim ve sanat aracılığıyla kendi özünü var eder ve içsel anlamda özgür olur.