Geçmişten Geleceğe İpek Yolları ve Türkiye'nin Dış Ticareti ile Etkileşimleri

Abstract

Ulaştırma, ticaret faaliyetinin temel unsurlarındandır. Şayet ulaştırma imkânları gelişmişse ticarî faaliyetler de buna paralel olarak artırılabilir. İpek Yolu da tarih boyunca bu fonksiyonu icra etmiş ve uluslararası ticaretin geliştirilmesinde önemli bir rol oynamıştır. Bu kapsamda Tarihî İpek Yolu, önce Asya ve Avrupa daha sonra Afrika kıtaları arasında kara ve deniz yoluyla yoğun ticarî faaliyetlerin icrasına imkân sağlamıştır. 17. yüzyılın sonlarında önemini kaybetmesine rağmen, Tarihî İpek Yolu, bugün farklı formlarıyla canlandırılmaya çalışılmaktadır. Bu çerçevede, uluslararasında Yeni İpek Yolları adı altında birtakım inisiyatifler vasıtasıyla iktisadî ve siyasî işbirliklerine gidilmektedir. Bunların başlıcaları petrol-doğalgaz boru hattı projeleri (PBHP-DGBHP), Avrupa-Kafkasya-Asya Ulaşım Koridoru (TRACECA), Kuzey Dağıtım Ağı (NSR-NDN), Kore-Sibirya Demiryolu (TKR-TSR) ve Körfez-Asya Modelidir. Türkiye bunların önemli bir kısmında fiilen yer almaktadır. Bu çalışmada, söz konusu inisiyatifler hakkında kısa bilgiler verilmekte ve bunların Türkiye dış ticaretine fiilî ve muhtemel etkileri ortaya konmaktadır. Veriler göstermektedir ki bu inisiyatifler (uzaklıkları dolayısıyla TKR-TSR ve körfez-Asya Modeli dâhil edilmemiştir) Türkiye'nin dış ticaretine olumlu etkilerde bulunmaktadır.

Transportation is a major factor in trade. Commercial activities can be increased in parallel to improvements in transportational infrastructure. The Silk Road functioned in this manner historically and played a paramount role in the development of international commerce. In this context it proved vital in the execution of intensive commercial activities, initially between Asia and Europe, and later in Africa. Although the Historic Silk Road lost its significance in the late 17th century, it is currently being revitalised. In this context economic and political collaboration between nations is sought through a variety of initiatives - the so-called New Silk Roads. Major among such initiatives are oil-natural gas pipeline projects (OPP-NGPP), Transport Corridor Europe Caucasus Asia (TRACECA), the Northern Distribution Network (NSR-NDN), the Trans-Korean Railroad with the Trans-Siberian Railroad (TKR-TSR), and the Gulf-Asia Model: Turkey is actively involved in most of these. In this paper, brief information about such initiatives is offered and their de facto and potential effects on the foreign trade of Turkey revealed. Data show that such initiatives (excluding the TKRTSR and the Gulf-Asian Model due to their distance) have positive effects on Turkey's foreign trade.