İran'ın Arap Baharı Sonrası Suriye Politikasını Anlamak

Abstract

2010 yılında Tunus’ta başlayan ve daha sonra bütün Ortadoğu coğrafyasını etkisi altına alan ayaklanmalar 2011 yılında Suriye’ye de sıçramıştır. İsyanın başlangıcında barışçıl bir şekilde yapılan protestolar Esed yönetiminin ayaklanmaları bastırmak için halka karşı şiddet kullanmasıyla bir iç savaşa evrilmiştir. Bu iç savaş birçok bölgesel ve küresel aktörü kendisine çekmiş ve her bir aktör kendi çıkarları doğrultusunda bu savaşa doğrudan veya dolaylı bir şekilde dâhil olmuştur. Bu aktörlerin başında ise İran gelmektedir. Bu çalışmada İran’ın Arap Baharı ayaklanmalarından sonra Suriye politikasını anlamak temel amaçtır. Bu bağlamda İran’ın Arap Baharı ayaklanmalarına karşı tutumu, bu tutumun Suriye’de değişimi incelenmiştir. Bu değişimi anlamak adına özellikle İran ile Suriye arasındaki ilişkilerin tarihine bakılmış, yedi aşamadan geçen bu tarihsel süreç 1979’dan günümüze olacak şekilde incelenmiş ve iki ülke arasındaki ittifak ilişkisi anlaşılmaya çalışılmıştır. Sonrasında Suriye’deki savaşa kısaca değinilmiş ve bir durum değerlendirilmesi yapılmıştır. Buna ek olarak İran’ın Suriye iç savaşında Esed rejimine olan desteği ekonomik, siyasi ve güvenlik alanlarında ele alınmıştır. Son olarak İran yönetiminin muhaliflere karşı olan tutumu incelenmiştir. Sonuç olarak İran’ın Suriye politikası, uzun yıllar sonunda bölgede elde ettiği kazanımları sürdürmek ve stratejik amaçlarını gerçekleştirmek için şekillendirilmiştir.