Daçek di Devoka semsûrê de (Nimûneya Deverên Sincik, Aldûş û Kûmîrê)

Abstract

Kürtçe üzerine bir çok çalışma yapılmakta ve dilbilgisi konuları çalışma alanı olmaktadır. Edatlar da bu çalışmanın yapıldığı dilbilgisi konularından birisidir. Kürtçe dilbilgisi üzerine hazırlanan kitaplar edatlar konusunda geniş kapsamlı değillerdir. Bu kitapların yazarları ya yaşadıkları bölgenin kürtçesini (ağzını) ya da daha önce yazılmış olan dilbilgisi kitaplarını kendi çalışmaları için esas almışlardır. Bu yüzden kürçenin bir çok ağzının özellikleri bu kitaplarda yer almamıştır. Adıyaman ağzı da bu kitaplarda yer almayan ağızlardan birisidir. Bu nedenle bu çalışma Adıyamman ağzı üzerine yapılmıştır. Bu çalışma için üç temel bölge (Kömür, Sincik, Gerger) belirlenmiştir. Çalışma belirlenen bölgelerin kürtçeleri üzerinde yürütülmüştür. Çalışmalarda kullanılan materyaller halk masalları ve günlük konuşmalardan derlenmiştir. Bununla Adıyaman ağzının özellikleri orijinal bir şekilde gösterilmek istenmiştir. Daha önce de belirtildiği gibi bu çalışma Adıyaman kürtçesi üzerine yapılmıştır. Bu çalışma dört bölümden meydana gelmektedir. Birinci bölümde konu, amaç, önem, yöntem – teknikler ve çalışmanın önündeki engeller, ikinci bölümde edatlar ile ilgili genel bilgiler, üçüncü bölümde Adıyaman ağızındaki edat örnekleri ve özellikleri, dördüncü bölümde ise kürtçedeki edatlar ile Adıyaman ağzındaki edatlar karşılaştırılmıştır. Dördüncü bölümün sonunda da çalışmadan çıkarılan sonuçlar ile çalışmada yararlanılan kaynak kitaplar ve kaynak kişilerin listesi verilmiştir.

There are many studies on the Kurdish language and grammar topics becomes to the research field. Adposition is also a topic of Kurdish grammar that this work has been done on it. Books that are prepared on grammar of Kurmanji dialect are not a comprehensive perspective in terms of preposition. The authors of these books based on either dialect of own region or grammar books before them. Because many different features of Kurmanji are not available in these works. The Semsûr subdialect is one of these dialects. Because this work has been done on the Semsûr Kurmanji subdialect. For this purpose, three main areas (Kûmîr, Sincik and Aldûş) were reported. The research has been conducted on each of these areas. As source, it has been used daily talks and folk tales. The goal of this is that the features of the Semsûr dialect are displayed mainly and correctly. As stated, this work has been done on adposition of the Semsûr subdialect. The work consists of four sections. In the first part of the chapter, topics, goals, significance, methods and problems in the research, in the second section, theoretical information on adposition, and the third section includes adposition examples in of the Semsûr subdialect and in the last part, it is compared adposition features of the Kurmanji dialect and the Semsûr subdialect.. After each of the four sections, result, sources and sources of tales have been written.